65
ADASHGAN SO‘FIY GURUHLARNING O‘ZI-
GA ZOS XUSUSIYATLARI
Islom tarixining barcha
davrlarda tasavvufni tor
ma’noda talqin etuvchi guruh va shaxslar ham bo‘lgan.
Hozirgi kunda ham ana shunday guruh va shaxslar
bor bo‘lib, ular asosan e’tiborni tashqi ko‘rinishga qara
-
tadilar.
Tasavvufning «
So‘fiy
uchun na dunyodan va na
oxiratdan ta’ma bo‘lmasligi kerakligi go‘yasi»ning
mohiyati buzilib, turli marosimbozlik, «pirparastlik»,
«murid ovlash»
(
qo‘shtirnoq ichidagi «murid ovi»)
,
turli diniy marosimlarda o‘zlarini
alohida shaxs ekan-
liklarini namoyon qilish va shu bilan obro‘, boylik o‘rt
-
tirish maqsad bo‘lib qolgan.
Qo‘shtirnoq ichidagi bunday «so‘fiylar»ning
boshqa
-
lardan ajratib turadigan jihatlari o‘ziga xos liboslar kiyi-
sh, turfa rasm-rusumlarga berilishdan iboratdir.
Bu toifalar tasavvufni komil
inson yetishtirishdagi bir
vosita ekanligini e’tiborda chetda qoldirganlar
.
Shu sababli tasavvufshunos
olimlar tomonidan
bunday toifalarni mumtoz tasavvuf namoyandalari-
dan
farqlay bilish, ularni boshqa turli oqimlardan ajra
-
tib ko‘rsatish maqsadida qo‘shtirnoq ichidagi «ta
-
riqatchilar» atamasi iste’molga kiritildi.
Ularning asl
maqsadlari ochib berildi va din ulamolarining tanqidiga
uchradi.
TASAVVUF VA TARIQATCHILIK
O‘RTASIDAGI FARQ
Tariqatchilik tarafdorlari dunyoviy ilmlarning inson
hayotida
shart emasligi, ayniqsa qiz bolalarning ta’lim
olishlariga to‘sqinlik qilish kabi hukumlar chiqaradi
-
lar. Asrimizning boshlarida Farg‘ona vodiysi, ayniqsa,
Dostları ilə paylaş: