Dolzarb masalalari

Tushunish
Guruhning barcha moddalari alyuminiy bilan o‘zaro ta'sirlashadi (3 ball)
а) H
2
SO
4
(kons); KMnO
4
,HCI (kons), NH
3
b) HNO
3
(kons), MgO,Cu(OH)
2
,K
2
SO
4
c) HCI (kons), P
2
O
5
, CaO, S
d) galogenlar, ishqorlar, H
2
O, O
2
, Mn
2
O
7
3-daraja
Qo‘llash
Moslikni toping: (4 ball) sxemasidagi E elementi
A) E,E
2
O,EOH
B) E,E
2
O
3,
E (OH)
3
C) E,EO, E(OH)
2
D) E,EO
3,
H
2
EO
4
Javob variantlari: 1. kalsiy 2. natriy 3. oltingugurt 4. alyuminiy
А -____; B -______; C - __________; D -________
4-daraja Analiz
4. Alyuminiy moddasini olish reaksiyasi tenglamasini yozing
Ushbu reaksiyadagi elektronlarning o‘tishini ko‘rsating. (7 ball)
5-daraja
Sintez 
Sxema bo‘yicha reaktsiya tenglamalarini tuzing: (10 ball) (ion almashinish
reaktsiyalari uchun ionli tenglamalarni yozing)
A l → Al
2
S
3
→ Al
2
O
3
→ Al(NO
3
)
3
→ Al(OH)
3
→ Al
2
O
3
→ Al
6-daraja
Baho 
Nima uchun pishirilgan ovqatni alyuminiy idishlarda saqlash mumkin emas?
Masalani yeching. Javobni hisoblash yo‘li bilan tasdiqlang. (10 ball) Bir xil
massadagi uch xil metall litiy, magniy, alyuminiy vodorod (n.sh.) olish uchun
xlorid kislota eritmasi bilan o‘zaro ta'sir ettirildi. Ushbu uchta reaksiyaning
qaysi birida hosil bo‘lgan vodorod hajmi ko‘proq?
O‘quvchilarni baholash turlari 
O‘quvchilarni baholashning hozirda keng tarqalgan test sinovlari, yozma ishlar,
laboratoriya ishlari, amaliy ishlar va boshqa shakllari bilan birga quyidagi ayrim
shakl, usullardan foydalanish aynan o‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’lim jarayoni
shakllariga mos keladi:
Suhbat. O‘quvchi bilan suhbat dialog va hamkorlik tamoyillariga asoslangan
bo‘lishi kerak. Bunda o‘quvchi rivojlanishining asosiy yo‘nalishlari va aniq
vazifalari belgilanadi. O‘qituvchi tomonidan qo‘llab-quvvatlash orqali

---

---

kamchiliklarni bartaraf qilish yo‘l-yo‘riqlari ko‘rsatib beriladi. O‘qituvchi suhbatni

oldindan rejalashtiradi va o‘quvchi bilan suhbatni olib borganda, boshqa o‘quvchilar
so‘zini bo‘lmasligi uchun oldindan kelishib olishi zarur. Har bir suhbat natijasini
sinf rahbari jurnaliga yozib borish maqsadga muvofiqdir. Suhbat natijasida
o‘qituvchi va o‘quvchi bir necha muhim bo‘lgan yo‘nalishlarni belgilashlari lozim.
Ushbu yo‘nalishlar bo‘yicha qisqa muddatli, erishib bo‘ladigan maqsadlar kelishib
olinadi va bu maqsadlarga erishishda yordam berishi mumkin bo‘lgan mavjud
imkoniyatlarni muhokama qilib, belgilab olinadi.
Sinfdoshlar bilan baholash
.
O‘quvchilarni sinfdoshlar tomonidan baholash
ko‘nikmalariga sinfdosh o‘quvchilarni o‘rgatib borish lozim. Yaxshisi, baholashni
kichik guruhlarda amalga oshirish maqsadga muvofiq. Bunda o‘qituvchi
o‘quvchilarning ma’lum bir aniq bajargan ishini baholaydi. Sinfda oldindan qoidalar
ishlab chiqilishi muhimdir. Ulardan asosiylari quyidagilar bo‘lishi kerak: barcha
ishtirokchilar bir-birlarini eshitishi kerak, do‘stlarining so‘zini bo‘lib bo‘lmaydi,
sabr-toqatli bo‘lishlari, fikrni ochiq bildirish, ijobiy yutuqlardan boshlash lozim (ular
3 tadan kam bo‘lmasliqi lozim), ishni yaxshilash bo‘yicha o‘z tavsiyalarini berish.
Barcha ishtirokchilarni eshitib bo‘lgandan so‘ng, ishi muhokama qilingan o‘quvchi
o‘z fikrini bildirishi mumkin.
O‘quvchi kundaligi. Uni tutish uchun o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasida to‘liq
o‘zaro tushunish va ishonch bo‘lishi zarur. Kundalikda aks ettirilishi mumkin
bo‘lgan shaxsiy yoki nozik mavzular bo‘yicha, o‘qituvchi qanday qilib ta’sir etishini
oldindan belgilab olishi lozim. O‘quvchilar o‘qituvchi kundalikdan bilgan narsalar
bo‘yicha bezovtalansalar, boshqa o‘quvchilarga maslahat bilan murojaat qilish
mumkinligini bilishlari kerak.
O‘z-o‘zini baholash. O‘quvchilar qo‘yilgan maqsadga erisha olishlari uchun
nimalar kerakligini aniqlay bilishlari kerak, buning uchun ularni o‘z-o‘zini
baholashga o‘rgatish zarur. O‘z-o‘zini baholash o‘qituvchi bilan dialog olib borishga
asoslangan. O‘quvchilarni o‘z-o‘zlarini baholashga tayyorlaganda o‘qituvchi
quyidagi savollarni ishlatishi mumkin.
Siz ushbu topshiriqni yaxshi bajarish uchun nimalar qildingiz?
Qaerda xatolar bor?
Boshqa o‘quvchilarga qaysi bo‘limlarni tushuntirib berishingiz mumkin?
Ushbu masalalar bo‘yicha maktabdan tashqari qanday tajribangiz bor?
Ushbu mavzu bo‘yicha qanday qo‘shimcha ma’lumotlarni bilasiz? va
boshqalar.
Kuzatuv - baholashning muhim usuli bo‘lib, u ta’lim olish jarayonini tahlil va
nazorat qilishga qaratilgan. Quyidagilarni talab etadi:
Faqat ishning natijasiga emas, balki o‘quvchilar qanday ish olib borayotganligi
bilan ham tanishib borish.

---

---

O‘quvchilarning fikrlarini eshitish va zarur xulosalar chiqarish.