150
İlham olunmuş zikr dil yox, hal zikridir. Bu zikr
vasitəsi ilə insanın bəsirət gözü açılır və o, sonsuz gözəl
bir görüşə nail olur.
Bir sevgidir ki, yeri könüldə
Çətin ki, bir kimsə saxlaya əldə.
Bu sevgidir qəlbi nura bürüyən,
Yalnız könül içrə odda əriyən.
Endiyi məkanın itmiş qərarı,
Gecə də gündüz də axtarır yarı.
Xəyalı dağınıq, addımı titrək,
Dil-dodaq nə bilsin nə çəkir ürək.
Özgədən yalandır tapıla çarə
Vüsala yetincə əlbət avarə.
Müxlisdir, riyadan büsbütün uzaq,
Dünyaya, varına göstərməz maraq.
Mələklər də «amin» söylər bu eşqə
Anlayarlar onun sevdası başqa.
İlhami zikr imam Səccad (ə)-ın «bizi gizli zikrə
mə’nus et, pak əmələ və bəyənilmiş səyə yetir»
duasıdır.
İslam Peyğəmbəri (s) öz «mənzilət» hədisində, güman
ki, bu həqiqətə işarə etmişdir: «Hər zaman Allahı
xatırlayan mö’min üçün beş nur mövcuddur: daxil
olduğu yer, çıxdığı yer, dediyi sözlər, yediyi qida
nurdur və qiyamət günü üzü nura tərəfdir».
Mə’rifət əhli, haqq yolçusu üçün varlıq aləmində
Allahın zikrindən şirin şey yoxdur. İnsan dünyəvi
151
bağlılıqların və heyvani istəklərin əsarətindən çıxmasa
heç zaman bu zikrə nail ola bilməz.
«Əllahummə inni əs’əlukə sualə xaziin mutəzəllilin
xaşiin, ən tusamihəni və tərhəməni və təc’ələni
biqismikə raziən qaniən və fi cəmiil-əhvali mutəvaziən»
(«Pərvərdigara, Səndən təvazökar, zəlil, itaətkar bir
bəndə kimi mənim riayətə etməyimi etməyini, mənə
rəhm etməyini, qismət etdiyindən razı salmağını və
bütün hallarda təvazökar saxlamağını istəyirəm».)
ALLAHDAN DÖRD İSTƏK
Heç şübhəsiz ki, sınıq qəlb və göz yaşları ilə gecə
yarısı xəlvətdə edilən dua qəbula çox yaxındır. Allah-
Taala Musa ibn İmrana belə xitab edir: «Ey İmran oğlu!
Mənim hüzuruma qəlbindən sınıqlıq, cismindən
təvazö’, gözündən gecə yarısı olan yaş gətir. Məni
çağır, yəqin ki, icabət edəcəyəm».
177
Dua edən şəxs duanın bu hissəsində Allah-Taaladan
dörd şey istəyir. O, inanmalıdır ki, duadakı itaətkarlıq
və təvazökarlığın duanın qəbulunda tə’siri olacaqdır.
İstənilən dörd şeyə nəzər salaq: 1-Allahın müdara ilə
yumşaq rəftarı; 2-Rəhmətə qovuşmaq; 3-Verilən ruziyə
qane olmaq; 4-Bütün hallarda təvazö’.
Dua edən şəxs anlamalı və unutmamalıdır ki, yaxşılıq
edən insan özünə edir. («İsra» surəsi, ayə 7). Allahdan
mehribanlıq görmək üçün hökmən müsəlmanlara,
layiqli şəxslərə mehriban olmaq lazımdır. Öz
177
«Biharul-ənvar», 67-ci cild, səh-14.
152
ətrafındakılara qarşı mərhəmətli, mehriban olmayan
insan Allah-Taaladan mehribanlıq görə bilməz.
1-Müdara və xoş rəftar.
Müqəddəs İslam ayinləri bütün ardıcıllarını bir-birləri
ilə düşmənçilikdən, nifaqdan çəkinməyə eləcə də
mərhəmət və mehribanlığa çağırır. İslamda mö’minlər
bir-birlərinə qardaş bildirilir və bu qardaşlıq əlaqələri
xüsusi hüquqlarla tənzimlənir. Bu hüquqlara riayət
etmək bə’zən əxlaqi, bə’zən isə şər’i cəhətdən vacibdir.
Qardaşlıq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, mə’nəvi
bağlılıqlar
və
onların
davamı
yalnız
əxlaqi
çirkinliklərdən təmizlənməklə mümkündür. Lovğalıq,
təkəbbür, mənəm-mənəmlik, paxıllıq, tamahkarlıq və
xəsislik kimi çirkin sifətlər yoldaşlar, ailə və cəmiyyət
arasında münasibətləri viran edən amillərdir.
İslam Peyğəmbəri (s) çox mühüm bir rəvayətdə xalqı
əxlaqi
çirkinliklərdən
çəkinməyə
və
qardaşlıq
hüquqlarına riayət etməyə çağırır: «Bir-birinizlə
düşmənçilik etməyin. Bir-birinizə qəzəblənməyin. Bir-
birinizə həsəd etməyin. Dostluq və qardaşlıq əlaqələrini
kəsməyin.
Müsəlman
müsəlmanın
qardaşıdır,
qardaşına zülm etməz, onu tənha qoymaz».
178
Həzrət Peyğəmbərin (s) digər buyruqlarına nəzər
salaq: «Xalqla müdara imanın yarısı, onlarla xoş rəftar
həyatın yarısıdır».
179
«Allah rəhmət etsin o şəxsə ki,
satanda, alanda, borcludan pulunu alanda yumşaq
178
«Məhəccətul-bəyza», 3-cü cild, səh-329.
179
«Məhəccətul-bəyza», 3-cü cild, səh-401.
153
rəftar edər».
180
İmkansız borcluya möhlət verənlə, onu
rahat buraxanla Allah yüngül hesab çəkər».
181
Həzrət (s) bir rəvayətdə belə buyurur: «Qiyamət günü
günah və israfla özünə zülm edəni sorğuya çəkərkən
onun xilası üçün bir savab tapılmadıqda deyərlər: «Hər
hansı xeyir bir iş görmüsənmi?» Belə cavab verər:
«Xeyir iş görməmişəm. Amma itaətimdə olanlara
tapşırardım ki, borc verdiyim insanlarla yumşaq rəftar
edib, onlara möhlət versinlər». Allah-Taala buyurar:
«Yaxşılığa mən daha layiqəm». Sonra isə həmin şəxsin
günahlarını bağışlayar».
182
Həmmam ibn Osman deyir: «Bir şəxs İmam Sadiqə (ə)
onun səhabəsindən şikayət etdi. Çox keçməmiş həmin
səhabə gəldi və Həzrət İmam (ə) ondan bu şikayət
haqqında soruşdu. Səhabə bildirdi ki, verdiyi borcu son
dinarədək tələb etməsi bu kişini narazı salıb. İmam
Sadiq (ə) narahat halda buyurdu: «Elə güman edirsən
ki, pis iş görməmisən?! Yoxsa Allahın «onlar pis haqq-
hesabdan qorxarlar» buyruğunu eşitməmisən? Elə
bilirsən ki, Allahın hesabı zamanı Onun zülmündən
qorxarlar? And olsun Allaha ki, yox! Onların qorxduğu
şey dəqiq, tükü-tükdən ayıran hesabdır. Belə hesab «pis
hesab» adlandırılır. Öz haqqını istəyən şəxs belə rəftar
edərsə pis iş görmüşdür».
İslam Peyğəmbəri (s) buyurur: «Agah olun ki, yer
üzündə Allah üçün yerlər var və bu yerlər qəlblərdir.
Ən yaxşı yer isə ən xalis, ən möhkəm və ən yumşaq
180
«Məhəccətul-bəyza», 3-cü cild, səh-186.
181
Həmən mənbə.
182
«Məhəccətul-bəyza», 3-cü cild, səh-186.
Dostları ilə paylaş: |