66
Heyif ki, diqqətsiz yaşayır insan.
Yalın ayağını çalan tikanda
Şəfa var, təsiri qısa zamanda.
Dərd varsa, dərmanın verənimiz var,
Ehsan süfrəsini sərənimiz var.
Ehtiyacı olan baxsa dörd yana
İnan, axtardığın tapar bir ana.
Nemət yağışını yağdıran o kəs
Həqiqi aşiqə verəsidir səs.
Bir kimsə lütfünə qovuşa bilsə
Qiyamətdə geyər nurdan əlbisə.
Kimsənin könlünə salmasa işıq,
Şübhəsiz, işləri düşər dolaşıq.
«Və biizzətikəl-ləti la yəqumu ləha şəy»
(«Səni and verirəm qarşısında bir şeyin dura
bilməyəcəyi izzətinə»)
Hər şeyi qüdrəti ilə yaradıb rəhmətinə bürümüş,
bütün çatışmazlıq və nöqsanları cəbərut sifəti ilə aradan
qaldırmış müqəddəs vücud qarşısında nə dayana
bilər?! Tərkibi yer və göydən götürülmüş bütün
mövcudlar yerlə göy arasında qərar tutmuşdur.
Onların varlığı qadir Yaradanın varlığının olduqca cüzi
bir nümayişidir. Bu cüzi yaranmış Yaradanın əzəli və
əbədi, sonsuz qüvvəsi qarşısında necə dura bilər?!
“İzzət” güc və qüdrət mənasındadır. Bütün
mövcudlarda bu izzətin şüası vardır. Bir zərrə qığılcım
hara, əzəli və əbədi nur mənbəyi hara! Bəli, “bütün
izzətlər Ondandır” (“Fatir”, 10). Hər kəsə layiq olduğu
67
qədər verilir. Layiq olmayanlar isə bu izzətdən
məhrum edilir. Demək, Onun qarşısında heç bir
müstəqil izzət, qüdrət yoxdur. İlahi izzət qarşısında isə
kimsə tab gətirə bilməz. O, sarsılmayan qüvvə’ məğlub
olmayan qalibdir.
«Və biəzəmətikəl-ləti mələət kullə şəy»
(«Səni hər şeyi doldurmuş əzəmətinə and verirəm»)
FAİLİN ÖZ FELİ İLƏ TANINMASI (İŞ GÖRƏNİN
ÖZ İŞİ İLƏ TANINMASI)
Aydın məsələdir ki, hər bir fel, yəni iş öz faili, yəni bu
işi görən haqqında müəyyən məlumatlar verir. Yüz on
təbəqədən ibarət olan göydələn (bina) asiman, sözsüz
ki, öz yaradıcısının əzəmətindən danışır.
“Əsfar” və digər məşhur kitabların müəllifi olan
Sədrül Mütəəllihinin şəxsiyyəti və ali düşüncəsi onun
kitablarından bəlli olur. Əlbəttə ki, bu gün dünyamızın
gecələrini işıqlandıran elektrik enerjisi bu enerjinin
ixtiraçısının dərin düşüncəyə malik olduğunu təsdiq
edir.
Biz çox-çox məhdud və kiçik varlıq olduğumuzdan
Allahın əzəmətini bir o qədər də dərk edə bilmirik.
Amma varlıq aləminə diqqət etməklə bu əzəmətin
cilvələri aydın olur.
MÜXTƏLİF CAHANLARIN YARANIŞI
Müxtəlif mötəbər mənbələrdə eləcə də Səduqun
“Xisal” kitabının 2-ci cildinin 639-cu səhifəsində İmam
Sadiq (ə)-dan belə bir rəvayət nəql olunur: “Allah-
Taalanın 12 min aləmi vardır. Onların hər biri yeddi qat
68
göy və yerdən daha böyükdür. Bu aləmlər bir-birinin
varlığından xəbərsizdirlər.”
Müasir astronomlar deyirlər: “Varlıq aləmi minlərlə
aləmdən təşkil olunmuşdur. Onların hər birinin səması
və yeri bizim səmamız və yerimizdən böyükdür.”
Müxtəlif mənbələrdə mövcud aləmlərin sayı bildirilsə
də əslində bu aləmlər sonsuzdur.
GÜNƏŞ SİSTEMİ
Seyyid Nemətullah Cəzairi Həzrət Peyğəmbər (s)-dən
belə bir rəvayət nəql edir: “Allah-Taala 100 min qəndil,
yəni işıq mənbəyi xəlq edib Ərşdə yerləşdirmişdir.
Başımız üstəki səma və ayağımız altındakı yer, yerlə
göy arasında olanlar, hətta Behişt və Cəhənnəm
arasında olanlar bir qəndilə yerləşmişdir. Digər
qəndillərdə də nə olduğu yalnız Allaha məlumdur.”
Əllamə Şəhristani bildirir ki, qəndil ilə Günəş sistemi
arasında bir sıra oxşarlıqlar vardır. İstər qəndil, istərsə
də Günəş sistemi yumurta formasındadır. Qəndil lətif
bir cism olub işığı mərkəzdən ətrafa yaydığı kimi,
Günəş sistemində də işıq mərkəzdə dayanmış
Günəşdən ətrafa yayılır. Qəndil havadan asıldığı kimi,
Günəş sistemi də fəzada asılmışdır. İstər qəndil, istərsə
də Günəş sisteminin işıqlanmasını təmin edən nöqtə
həqiqi mərkəzdə yerləşmir.
Uyğun oxşarlıqlardan aydın olur ki, yuxarıda zikr
olunmuş rəvayət qədim fəlsəfə ilə təzad təşkil edir.
Eləcə də sübut olunur ki, Günəş sistemindən də əlavə
minlərlə ulduz sistemləri vardır.
69
HƏR BİRİ BİR GÜNƏŞ OLAN SAYSIZ-HESABSIZ
ULDUZLAR
İyirminci əsrin əvvəllərində məlum oldu ki, yalnız
bizim kəhkəşanda 30 milyondan çox ulduz görünür.
Böyük heyrətlə qarşılanan bu məlumat dövrümüzün
elmi nailiyyətləri tərəfindən bir daha təsdiqləndi və
sübut olundu ki, yalnız bizim kəhkəşanda 10(4) milyon
ulduz mövcuddur.
Adi gözlə gecələr müşahidə zamanı ulduzlar aləmi
bir o qədər də əzəmətli görünmür. Amma böyük optik
cihazlarla,
məsələn,
“Vilson”dağ
rəsədxanasının
müşahidə borusu ilə kəhkəşana nəzər salsaq, ulduzlar
aləminin əzəmətinə heyran qalarıq.
Bizim kəhkəşandakı ulduzlar bir-birlərinin ardınca
elə düzülmüşdür ki, onları dəqiq saymaq qeyri-
mümkündür. 10 (4) rəqəmi də təxminlərə əsaslanır. Bu
ulduzlar arasında bizim Günəşdən 10 milyon dəfə
böyük ulduzlar mövcuddur. Kainatda milyonlarla
kəhkəşanlar vardır və bu kəhkəşanlar arasındakı
məsafə iki milyon işıq ilinə çatır. Bu gün dünyanın ən
güclü
müşahidə
borusu
ABŞ-ın
Polumer
rəsədxanasındadır. Bu optik cihaz 10³ milyon işıq ili
məsafəsində yerləşmiş kəhkəşanları müşahidə etməyə
imkan verir. Günəş sisteminin daxil olduğu kəhkəşan
Günəşdən 165x 10³ milyon dəfə ağır çəkiyə malikdir.
Bütün varlıq aləminə səpələnmiş bu əzəmətli cisimləri
nəhayətsiz boşluqlar əhatə edir. Bizimlə ən yaxın ulduz
arasındakı məsafə 40x10 (6) milyon kilometrdir. Varlıq
aləmindəki kəhkəşanların əzəmətini dərk edə bilməyən
insan Allahın sonsuz əzəmətini dərk edə bilərmi? Bu
Dostları ilə paylaş: |