1
Ekologiya sözünü ilk dəfə elmə kim yaymışdır?
A)J.B.Lamark B) Aristotel C) Ernest Hekkel D)
A.C.Tensli E) K.Troll
2
Ekologiyanın əsas tədqiqat obyekti nədir?
A)Populyasiya, biosfer, biosenoz B) Biomüxtəliflik C)
Biotik qarşılıqlı münasibət D) Fitosenoz E) Biotop
3
Ekologiyanın əsas vəzifəsi nədir?A) Biosferdə canlı
orqanizmlrin təbiətlə qarşılıqlı təsirini öyrənmək B)
Ekosistemdə enerji və materiyanın qarşılıqlı təsirini
öyrənmək C) Coğrafi təbəqədə baş verən enerji və
maddələr mübadiləsini öyrənmək D) Ekosistemdə
fərdlərin təbiətlə qarşılıqlı təsirini öyrəmək E) Biotop
və biosenozun qarşılıqlı təsirini öyrənmək
4
Təbiətin mühafizəsində və ekologiya elminin
inkişafında azərbaycanlı alimlərdən kimlərin daha çox
xidməti var?A) Vahid Quliyev, Validə Tutayuk B)
Həsən Əliyev, Qara Mustafayev, Qərib Məmmədov C)
Urxan Ələkbərov, Tariyel Talıbov D) Musa Musayev,
Məmmədtağı Cəfərov E) Bəhman Xəlilov, Məmməd
Salmanov
5
Tükənməz sərvətlərə aid olanları seç: 1.Su, 2. Hava, 3.
Kosmik 4. Heyvan 5. Bitki A) 3,4,5 B) 1,3,4 C) 2,4,5
D) 1,2,3 E) 1,3,5
6
Ekologiyanın hansı tədqiqat metodları vardır?A) Nəzəri
biliklərdən, laborator analizlərindən B) Torpaq
analizlərindən, atmosfer müşahidələrindən C) Elmi
eksperimentdən, çöl təcrübələrindən və ekoloji
metodlardan D) Hidrosferin tədqiqindən E) Qurunun
tədqiqindən
7
Tədqiqat obyektinin ölçülərinə görə müasir ekologiya
elmi hansı ekoloji bölümlərə ayrılır?A) Kənd
təsərrüfatı, tikinti, tarixi, landşaft ekologiyalarına B)
Autoekologiya, demoekologiya, sinekologiya, landşaft
ekologiyası, qlobal ekologiya C) Geoekologiya, social
ekologiya, hidrosfer ekologiyası D) Litosfer
ekologiyası, biosfer ekologiya, riyazi ekologiya E)
Sənaye ekologiyası, insan ekologiyası, torpaq
ekologiyası, paleontoloji ekologiya
8
Heyvan və bitkilərin mühitin təsirinə reaksiyası
xüsusiyyətlərinin və növün həyat tərzini öyrənən
ekologiya bölümü hansıdır? A) Landşaft ekologiyası B)
Sosial ekologiya C) Qlobal ekologiya D)
Autoekologiya E) Sinekologiya
9
Ekoloji faktorlar neçə qrupa bölünür: A) 3-fiziki,
kimyəvi, edafik B) 2-edafik, biotik C) 3-abiotik, biotik,
antropogen D) 2-abiotik, biotik E) 3-fiziki, biotik,
antropogen
10
Mühitin orqanizmlərə təsir göstərən ayrı-ayrı xassələri
və ya elementləri necə adlanır?A) Ekoloji faktorlar B)
Neytralizm C) Kommensializm D) Amensializm E)
Protokooperasiya
11
Həyat üçün daha böyük əhəmiyyətə malik şüa
hansıdır?A) Çəhrayı-qırmızı B) Qırmızı C) Ultra-
bənövşəyi D) Infraqırmızı E) Göy
12
Təbii ekosistemləri seçin. 1. Meşə 2. Zavod 3. Çöl 4.
Çəmən 5.Tarla A) 1,4,5 B) 2,4,6 C) 1,3,5 D) 4,5,6 E)
1,5,6
13
Ekosistem əmələ gətirir: A) Litosfer və hidrosfer B)
Biotop və pedosfer C) Biotop və ekotop D) Biosenoz
və biotop E) Biosenoz və hidrosfer
14
Biosenoza daxildir: 1. Bitkilər 2. Atmosfer 3.
Heyvanlar 4. Mikroorqanizmlər 5. Torpaq 6.
Pedosfer A) 1,2,6 B) 1,3,5 C) 3,4,5 D) 4,5,6 E) 1,3,4
15
Abiotik amillərə aiddir: A) Fotogen amillər B)
Antropogen amillər C) Zoogen amillər D) Iqlim və
geofiziki amillər E) Təbii antropogen amillər
16
Ekologiya elminin inkişafı hansı dövrə təsadüf edir?A)
XX əsrin əvvəllərinə B) XIX əsrin əvvəlinə C) XX
əsrin sonlarına D) XX əsrin ortalarına E) XIX əsrin
sonlarına
17
Ekologiyanın demoekologiya bölməsi nədən bəhs
edir?A) Ekoloji faktorlardan B) Populyasiyalardan C)
Biosenozlardan D) Biosferdən E) Ekosistemlərdən
18
Biosfer terminin yaradıcısı kimdir? A) A.Tensli B)
V.Vernadski C) V.Sukaçev D) V.Dokuçayev E)
Q.Morozov
19
Ən böyük və davamlı ekosistem hansıdır? A) Pedosfer
B) Biotop C) Atmosfer və Litosfer D) Biosfer E)
Ekotop
20
Neçə səhralaşma dərəcəsi var? A) 5 B) 3 C) 4 D) 2 E)
6
21
Antropogen ekosistemlərə aiddir: 1. Akvakulturlar
2. Günəş enerjisi 3.Aqroekosistemlər 4. Meşə
ekosistemləri 5.Külək enerjisi A) 2,3 B) 1,3 C) 2,5 D)
4,5 E) 3,4
22
Ekosistem sxemini nə təşkil edir?A) Biotop B) Ekotop
C) Biosenoz və atmosfer D) Biotop v zoosenoz
E)Biotop və biosenoz
23
Azərbaycanda atmosferin çirklənmə mənbəyi hansıdır?
1.elektrik stansiyaları 2.Dağ-mədən sənayesi 3.Sənaye
müəssisələri 4. Avtomobil nəqliyyatı 5.Əlvan
metallurgiya 6.Sənaye və kənd təsərrüfatı A) 1,3,6 B)
1,3,5 C) 2,4,5 D) 2,4,6 E) 1,3,4
24
Okean və dənizlərin ekoloji problemi deyil: A) Sahil
zonalarda torpaqların istifadəsi B) Sahil zonada dənizə
çirkab sularının axıdılması C) Dənizlərdə hidroloji
rejimin dəyişməsi D) Istilik çirklənməsi E) Dənizlərin
resurslarının istismarı zamanı öhdəciliklərin tətbiqi
25
Xəzərin Türkmənistan Respublikası sahilində
yaradılmış qoruq: A) Kaspi B) Xəzər C) Həştərxan D)
Qaragiye E) Ətrək
26
Təbii komplekslərin mühafizəsi üçün yaradılması
zəruridir:A) Xüsusi mühafizə olunan ərazilər B)
Qoruqlar C) Yasaqlıqlar D) Milli parklar E)
Yaşıllaşdırma zolaqlar
27
Qoruq nədir?A) Təsərrüfata yararlı mühafizə olunan
ərazidir. B) Canlı orqanizmlərin bərpa olunduğu
sahədir. C) Təbii komplekslərin ilkin təbii vəziyyətində
qorunduğu ərazidir. D) İstirahət və ekskursiya
obyektidir E) Ekoturizm üçün istifadə olunan ərazidir.
28
Eroziyaya qarşı mübarizə tədbirlərinə aşağıdakılardan
hansı aid edilir? 1.Fitomeliorasiya işləri 2.Aqrotexniki
tədbirlər 3.Rekultivasiya işləri 4.Pestisidlərdən az
istifadə etmək 5.Hidromelirasiya işləri 6.Təzyiqli
damcı üsulu ilə suvarma A) 1,2,5 B) 1,3,6 C) 2,5,6 D)
2,4,6 E) 1,4,6
29
Hansı çirklənmə Xəzərin məhsuldarlığının azalmasına
təsir edən başlıca səbəbdir?A) Ağır metallarla
çirklənmə B) Neftlə çirklənmə C) Çirkab suları ilə
çirklənmə D) Məişət tullantıları ilə çirklənmə E)
Mineral çirklənmə
30
Yer kürəsində ətraf mühitin mühafizəsinin strateji
məqsədinin əsas əlamətlərindən biri hansıdır? A)
Biosfer ehtiyatlarından istifadə B) Ekoloji mühitin
pozulması C) Yeni regionların öyrənilməsi D) Bioloji
müxtəlifliyin qorunub saxlanılması E) əhali artımının
nizamlanması
31
Ətraf mühitin və atmosferin başlıca çirklənmə
mənbələri hansıdır? A) Kənd təsərrüfatı B) Dağ-mədən
işləri C) Sənaye müəssisələri və avtomobil nəqliyyatı
D) Sənaye və kənd təsərrüfatı E) Məişət tullantıları
32
Kür-Araz çayları daha çox hansı ölkələrin ərazisində
çirklənir?A) Türkiyə, Azərbaycan, İran B) Ermənistan,
Azərbaycan Türkiyə C) Gürcüstan, Azərbaycan,
Türkiyə D) İran, Ermənistan, Azərbaycan E) Gürcüstan,
Ermənistan, İran
33
Tuğay meşələrinin mühafizə olunduğu qoruq: A)
Hirkan qoruğu B) Türyançay qoruğu C) Bəsitçay
qoruğu D)Qarayazı qoruğu E) Qızılağac qoruğu
34
Ətraf mühitin qorunması üzrə əməkdaşlığın ilk
dövrlərində yaranan təşkilat hansıdır?A) Ekologiya
təşkilatı-1960-cı il B) Monreal-1987-ci il C) Roma
klubu-1968-ci il D) Avropa birliyi-1970-ci il
E)Beynəlxalq təbiəti mühafizə ittifaqı-1948-ci il
35
Monreal-1990-cı il konfransının protokol qərarının əsas
məqsədi nə idi? A) Ozon dağıdıcı maddələrin (ODM)
istehsalını azaltmaq B) Səhralaşma problemini aradan
qaldırmaq C) Dünya okeanını qorumaq D) Turşulu
yağışlara qarşı mübarizə aparmaq E) Alternativ enerji
mənbələrini inkişaf etdirmək
36
Dünya landşaftlarının deqradasiyası nə ilə təzahür
olunur? A) Antropogen landşaftların yaranması ilə B)
Bioloji müxtəlifliyin yaranması ilə C) Bioloji
məhsuldarlığın azalması ilə D) Törəmə landşaftların
yaranması ilə E) Düzgün cavab yoxdur
37
Ətraf mühitin monitorinqi nədir?A) ətraf mühitin
hərtərəfli analizi B) Potensial ehtiyatları öyrənmək C)
İqlim göstəricilərinin tədqiqi D) Əhalinin yerləşməsini
öyrənmək E) Bioloji dövranın tədqiqi
38
Hansı cavab düzgün deyil?A) Ekosistem-biotop və
biosenozun vəhdətidir B) Biosenoz-bitki, heyvan və
mikroorqanizmlərin məcmusudur. C) Ekotop-
biosenozların məskən saldığı sahədir D) Biotop-şəraiti
müxtəlif olan vahid ölçülü və həcmli coğrafi rayondur.
E) Klimotor-fitosenozun yerüstü hissəsi məskənidir
39
Atmosferdə hansı qazın çoxalması qlobal iqlimin
dəyişməsinə təsir göstərir? A) Azot 4-oksidin-NO2 B)
Dəmir 6-oksidin-Fe2O3 C) Karbon 4-oksidin-CO2 D)
Kalsium oksid-CaO E) Kükürd 4-oksidin-SO2
40
Populyasiyanın məkan vahidinə düşən miqdarı necə
adlanır?A) Populyasiyanın sıxlığı B) Populyasiyanın
sayı C) Populyasiyanın yerləşməsi D) Populyasiyanın
yerdəyişməsi E) Populyasiyanın dinamikası
41
Yeyinti və yüngül sənaye sahələrinin çirkab suları
hansı çirklənməyə aid edilir?A) Mineral çirklənmə B)
Üzvi çirklənmə C) Fiziki çirklənmə D) Bioçirklənmə
E) Kimyəvi çirklənmə
42
Sudan ən çox sənayenin hansı sahəsində istifadə
edilir?A) Yüngül sənaye B) Yeyinti sənayesi C) Əlvan
metallurgiya D) Maşınqayırma E) Kimya sənayesi
43
Torpağın məhsuldarlığını bərpa etmək üçün alimlər
hansı təklifləri verirlər? A) Növbəli əkinı keçmək B)
Dənli bitkilərin becərilməsini azaltmaq C) Gübrələrdən
istifadəni azlatmaq D) Həşəratlara qarşı mübarizəni
dayadırmaq E) Suvarma sistemini dəyişmək
44
Yamaclarda suvarma texnologiyasının düzgün tətbiq
olunmaması aşağıdakılardan hansına səbəb olur?A)
Təkrar şorlaşmaya B) Şorakətləşməyə C)
Bataqlıqlaşmaya D) Irriqasiya eroziyasına E) Torpağın
çirklənməsi və münbitliyin azalmasına
45
Tullantı qazlarının tərkibində olan faydalı qarışıqları
ayırmaq üçün hansı kimyəvi təmizləmə üsulundan
istifadə edilir?A) Termik üsuldan B) Qravitasiya
üsulundan C) Absorbsiya üsulundan D) Katalitik
təmizləmə üsulundan E) Ventilyasiya üsulundan
46
Bataqlıq torpaqları əsasən hansı zonada yayılmışdır?A)
Şirvan, Qarabaş-Mil zonalarında B) Abşeron zonasında
C) Xəzər sahili ərazilərdə D) Naxçıvanda və Şirvanda
E) Şəki-Zaqatala və Lənkəranda
47
Xəzər dənizinin çirklənməsi ən çox hansı zonada
yayılmışdır?A) Qazaxıstan Respublikası B)
Azərbaycan Respublikası C) Türkmənistan
Respublikası D) İran İslam Respublikası E) Rusiya
Federasiyası
48
Evtrofikasiya nədir?A) Çay sularında asılı maddələrin
qatılığı B) Su hövzələrində biogen elementlərin
toplanması nəticəsində bioloji məhsuldarlığın
güclənməsi C) Suyun minerallaşması D) Su
obyektlərinin yoluxması E) Suda arsenin və ağır
metalların olması
49
Populyasiyanın dinamikası hansı maddələr hesabına
yaranır?A) Sıxlıq, say, invaziya B) Doğum, yaşam,
köçmə C) Doğum, ölüm, yerdəyişmə D) Doğum, ölüm,
köçmə, köçürülmə E) Sıxlıq, say, dispersiya
50
Ekoloji problemləri həll etməyin ən səmərəli və
perspektivli yolu: A) Ətraf mühiti çirkləndirən
müəssisələrin bağlanması B) Avtomobil nəqliyyatının
elektriklə işləməsinə nail olmaq C) Az tullantılı və
tullantısız istehsal texnologiyasına keçmək D)
Müəssisələri iri şəhərlərdən kiçik şəhərlərə köçürmək
E) Alternativ enerji mənbələrindən istifadə etmək
Dostları ilə paylaş: |