Tarixən formalaşan hər bir millət özünün ən qabaqcıl
nümayəndələrinin simasında öz ümumi milli mənafeyini,
mədəni xüsusiyyətlərini, inkişaf ənənələrini və perspektivlərini
başa düşmək sayəsində yüksəlir. Bu yolla milli mənlik şüuru
formalaşır.
1970-ci illərin ortalarına qədər Avropada etnik fərqlərin mo-
demizasiya prosesində aradan qalxacağı haqqında fikir geniş
yayılmışdı. Artıq fərqlərin real mövcudluğundan, etnik
plüralizmdən söhbət gedir. Dövlətdaxili və beynəlxalq
münasibətlərdə münaqişə problemləri bir-birindən fərqlənən
mədəni qrupların bir yerdə yaşamasının nəticəsi kimi izah
edilirdi. Humboldt adına Berlin universitetinin professoru
Fransiska Bekker yazır: «Əgər etnik mənsubiyyəti
«mədəniyyət» və «eynilik» (identik- lik) kimi geniş işlədilən
mərkəzi anlayışlar ilə müəyyən etsək, belə halda onun bütün
konsepsiyası iki kəskin tərəfi olan izahe- dici modelə çevrilir.
Onda etniklik fərqləndirən davranış nümunəsini, bu və ya digər
qrupun etnik xarakteristikası kimi çıxış edən kollektiv təcrübə
və normanı ifadə edən «mədəniyyəti» nəzərdə tutur. Başqa
tərəfdən, eynilik (identiklik) kimi başa düşülən etniklik hər bir
şəxsiyyətin özünü müəyyən etnik qrupa aid etməsini, yəni
həmin qrup ilə özünü eyniləşdirməyi (identifıkasiya etməyi)
göstərir». «...Yəni etnik qruplar bazis hesab edilən mədəni və
sosial vahidlər ilə əvvəlcədən müəyyənləşİD>.‘*’ vBir çox
Avropa alimlərinin fikrincə «millilik» sözü «millət» sözündən
daha cəlbedicidir, belə ki, fransız və ingilis dillərində «millət»
(«nation») termini çox vaxt «dövlət» termini ilə eyniləşdirilir.
Romalılar özlərini «nation» deyil, «populus» adlandı- nrdılar.
XVII-XVIII əsrlərdə «millət» sözü «xalq» sözünə qarşı
qoyulurdu. «Millət» termini xalqın şüurlu və fəal hissəsinə aid
edilirdi, «xalq» termini isə siyasi və sosial baxımdan passiv, əta-
lətli kütləni ifadə edirdi. Alman dilində də «volk» (xalq) sözü
eyni mənada işlədilirdi. Millətçilik xalqı birləşdirib millətə
çevirdi, kütlələri siyasi və sosial fəallığa gətirdi. XVIII əsrdə
Qərb- dəki inqilablar xalqın inteqrasiyasını yekunlaşdırdı və
«millət» sözü bütün siyasi təşkilatlanmanı və dövləti ifadə
etməyə başla-
Dostları ilə paylaş: 
