Siyasi-mədəni münasibətdə
milləti təşkil edən bütün insan
qrupunun dil, mədəni, dini, ənənə, adət birliyi xüsusi vurğulanır.
Belə halda mədəni millət və yaxud etnomillət haqqında söhbət
gedir.
Bioloji münasibətdə
milləti müəyyən edən əsas amil onu
təşkil edən insanlann qan birliyidir. Belə münasibət Yaponiya,
Almaniya kimi ölkələr üçün daha xarakterikdir. Bu ölkələrin
konstitusiyalarına görə damarlarından yapon və alman qanı axan
insanlar həmin millətdən hesab edilə bilər. İsrail milləti də qan
əlamətinə görə müəyyənləşir. Yəhudi millətinin başqa zəruri
əlaməti ümumi dinə, yəni iudaizmə mənsub olmaqdır.
İnsanın öz milli mənliyini itirib başqa millətin içərisində
əvvəlki mövcudluğunu itirməsinə
assimilyasiya
deyilir. Bu elə
prosesdir ki, burada bir milli-etnik qrupun üzvü özünün əvvəlki
mədəniyyətini,
adət-ənənələrini,
ümumiyyətlə
spesifik
əlamətlərini itirir və bilavasitə sıx əlaqədə olduğu milli-etnik
qrupun mədəniyyətini və adət-ənənələrini qəbul edir. Bu proses
zorakı üsullarla olduğu kimi, tədricən, öz-özünə də baş verə bilər.
«Assimilyasiya akkulturasiya prosesinin bir tipi və həmin
prosesin nəticəsi kimi nəzərdən keçirilə bilər. Bununla yanaşı
tez-tez «assimilyasiya» termini başqa mənada istifadə edilir və
apancı milli qrupun etnik azlığa münasibətdə onun ənənəvi
mədəniyyətini yox etməyə yönəlmiş siyasəti mənasında
işlədilir...».''*
Milli münasibətlərin əsasən üç tipi haqqında danışılır: a)
bərabərhüquqlu; b) hökmranlıq və tabeçilik; c) başqa millətdən
olan subyekti aradan götürmək cəhdi.
« AB iMPERiO, Казань. № 3. 2001. с.73.
Dostları ilə paylaş: |