Eriksonning tabaqalash nazaryasi

Oltinchi davr - Yoshlik boshqa jinsga psixologik intim yaqinlashuv qobiliyati va ehtiyoji vujudga kelishi bilan ajralib turadi. Bunda ayniqsa, jinsiy mayl alohida o’‘rin tutadi. Bundan tashqari, Yoshlik tanxolikni yoqtirish va odamovilik kabi yoqimsiz xususiyat bilan ham farqlanadi.
Ettinchi davr yetuklikdagi hayotiy faoliyatning barcha sohalarida (mehnatda, ijodiyotda, g'amxo'rlikda, pusht qoldirishda, tajriba harakat va boshqalarda) mahsuldorlik tuyg'usi uzluksiz hamroh bo'ladi va ezgu niyatlarning amalga oshirilishida turtki vazifalarni amalga oshirish. SHuningdek, ushbu davrda ayrim jihatdan turg’unlik holatini hukm surishi ham mumkin.
Sakkizinchi davr, yangi qarilik inson sifatida o’z burchini uddalay oladi, turmushning keng qamrovliligidan qanoatlanish tuyg’ulari bilan xarakter. Salbiy sharoitda asosiy hayot faoliyatidan noumliylik tuyg‘ularini aytish mumkin. Donolik, soflik gunohlardan forig’ bo’lish har bir holatga shaxsiy va umumiy nuqtai nazardan qarash bu Yoshdagi odamlarga xos eng muhim ahamiyatga ega.
E.SHpranger o’spirinlik davri psixolgiyasi nomli asarida bu davrga 13-19 Yoshli qizlarni, 14-22 Yoshdagi yigitlarni aniqlashni tavsiya qiladi. Uningcha, bu yosh yuz beradigan o‘zgarishlar:
shaxsiy Menni kashf qilish;
refleksatsiya qilish;
o’zining individualligini anglash va shaxsiy e’tirof qilish;
hayotiy ezgu rejalarining paydo bo‘lishi;
o'z shaxsiy turmishini ongli holda qurishga intilish va xokazolar.
14-17 Yoshlarda vujudga kelgan o’smirlarda o’zlariga katta bolalarcha munosabati bilan bog’liq qutilish tuyg’usi paydo bo’lishidan iboratdir. 17-21 Yoshlilarning yana bir xususiyati ularda tengqurlaridan ajralish sifati va tanholik istagining paydo bo'lishidir. Bu holat tarixiy shart-dan kelib chiqadi.

Xulosa

Mamlakatimiz va xorijiy davlatlarning psixolog olimlari yosh davrlarini tabaqalashtirish va

har bir yosh davrning o`ziga xos xususiyatlarini tadqiq etishga ma`lum

tamoyillar asosida yondashganlar.chunki bolada,shu jumladan o`spirinlarda yuz beradigan fiziologik,ruhiy,ijtimoiy o`zgarishlar ularning o`z-o`zini anglashi orqali ma`naviy-axloqiy kamol topishiga bo`lgan ehtiyojni keltirib chiqaradi. Shu jihatdan kasb hunar kollejlari o`quvchilarini ma`naviy-axloqiy tarbiyalashda ularning o`ziga xos yosh davrlari xususiyatlariga amal qilishi aniqlandi.