|
Erkin umarov mahmud abdullayevMa\'naviyat asoslari. Umarov E, Abdullayev MBirinchi bob
MA’NAYIYAT УА UNING JAMIYAT
HAYOTIDAGI 0 ‘RNI
1. MA’NAYIYAT, UNING MOHIYATI VA MAZMUNI
H ar qanday shakldagi tafakkur, bilish jaray o n i tasavvurlar,
tushunchalar, kategoriyalarning tarkib topishiga olib keladi. Inson
tasavvur, tushuncha, kategoriyalar yordam i bilan fikr yuritadi,
deganda u o ‘z ongi yordam ida m uayyan hayotiy jarayon, o ‘zga-
rish larn i aks ettirish d a u la rd a n foydalanishi n aza rd a tu tila d i.
D em ak, h ar bir tasavvur va tushuncha ayni vaqtda voqelik hodi-
salarining u yoki bu jihatlarini aks ettiradi, binobarin, inson ular
orqali olam ni biladi, so'ngra ulam i boshqa kishilarga yetkazm oq
uchun til shakllariga kiritadi.
Shubha yo'qki, atrofim izni tabiat hodisalari, predm etlari, inson
tom onidan yaratilgan jism va buyum lar qurshab olgan. Bu olam
o ‘zin in g n ih o y a td a xilm a-x il shak llari, ran g la ri, ja ra y o n la ri,
m akoniy m unosabatlari bilan inson hissiyotiga ta ’sir etib turadi,
sezgilarida aks etadi. M oddiy olam ning alohida olingan ushbu
narsalari, ularning o 'zaro m unosabatlari inson ongi to m onidan
bilib olishga d a ’vat etiladi, tafakkurim izda so‘z va til hodisalarini
yuzaga keltiradi. Yana shunday olam ham m avjudki, bu inson
ruhi, insonning m a ’naviy olam i, tarixning katta yutug‘i sifatida
olib qaraladigan insoniyatning m a’naviy hayotidir. M a’naviyat
ijtimoiy hayotning tarkibiy qismi b o ‘lib, uning alohida sohasini
tashkil etish bilan birga m oddiy hayot singari obyektiv reallikka
ham egadir.
M a’naviyat, m a’naviy hayotning jam iyat hayotida tutadigan
o 'rn i haqida so‘z yuritishdan oldin «m a’naviyat» atam asining m az-
m unini aniqlab olish lozim. «M a’naviyat»ning o ‘zagini «ma’no»,
«ma’ni» so‘zlari tashkil
etishi haqida
adabiyotlarda to'xtab o ‘tilgan.
Tekshiruvchilarning
Dostları ilə paylaş: |
|
|