Əşir Bəşiroğlu
Yüklə 6,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
74 Alo başını yastıqdan güclə qaldırdı. Gözəl dərhal onun söykəyinə girdi. Kişi elə bil nəfəsini çiynindən alırdı. Kal öskürək onu tutdu: - Öhö... öhö... eh, ay arvad görmürsən canım çıxır. Bu sən deyən naxoşluqdan deyil, yaman sətəlcəm olmuşam. Tez ol Nəbiyə adam göndər, gəlsin, halallaşaq. Alonun qırışlı alnını soyuq tər basmışdı. Alma qaxı təki qurumuş dodaqları əsirdi. Işığı solmuş gözlərində ümüdsüzlük duyulurdu. Sifətinə elə bil zəfəran çəkmişdilər. Gözəl ərinin başındakı ağ dəsmalı açdı. Dəsmalla onun sir-sifətinin tərini qurulayıb, ehtiyatla yatağına uzatdı. Yorğanı xəstənin üstünə çəkib o tərəf-bu tərəfini basdırdı. Alo cadar-cadar olmuş qabarlı əlini güclə qaldırıb Gözəlin çiyninə qoydu və başını incik halda tərpətdi: - A Gözəl, sən allah, söz dedim axı... Xanalının qızı Nəbinin yerini bilməmiş olmaz. Gözəl həyəcanını boğub soyuqqanlıqla ərini sakitləşdirməyə başladı: - A kişi, özünü bir az ələ al, Həcərə demişəm. Lətifi göndərib dalınca. Harda olsa tapıb gətirəcək. Deyirlər, Nəbi Ərzaqaya tərəfdədir. Alo daha dillənmədi. Taqətdən düşmüş əli ilə alnını ovuşdurur, arabir zarıyıb güclə o tərəf-bu tərəfə çevrildi. Gözəl də onun kürəyindən qan almaq üçün hazırlıq görürdü: əski parçasının içinə kül yığıb boğmalı armuda bənzər piltələr hazırlayırdı. Evin küncündən dörd iri küpə və kəl buynuzundan qayrılmış bir həcəmət gətirdi. His basmış qara küpələrin içində hörümçəklər tor qurmuşdu. Gözəl küpələri də, həcəməti də silib piltələrin yanına qoydu. Ərinin yastığının altından ağac saplı, enliağız bir ülgüc çıxartdı. Ülgücü bir neçə dəfə ocağın qırağındakı qulpu sınıq qara aftafanın lüləyinə çəkib itilədi. Aftafanı isə su ilə doldurub sacayağının üstünə qoydu. Ocağa bir-iki kərmə atdı. Çırağın nefti qurtarmışdı, az qalırdı canı çıxsın. “İşığın göz yaşları” qara muncuğa dönüb piltəni dövrələdikcə qaranlıq güclənirdi. Gözəl çöplə “işığın gözünü” təmizləyib, çırağı neftlə doldurdu: “Allah Həcərin dadına çatsın. Neft gətirməsəydi, qalmışdıq qaranlıqda”. Alo gözlərini güclə açıb zənlə kasıb daxmasına nəzər saldı. Ləmədə güzgü kimi işıldayan məcməyi vaxdı ilə qalayçı Osmanın dediyi sözləri yadına saldı: “Bu igiddir!... Təvəqqe edirəm onun adını Hacımurad qoyun. Mən bunu istədiyimdən deyirəm. İşdi, böyüyəndə soruşsa, deyərsiniz ki, sənin adını dağıstanlı Osman adlı ləzgi qoyub!” Bəs indi hanı mənim o igidim! Bircə gəlib çıxsaydı... Ona deyiləsi o qədər sözüm var ki...” Dirəyə söykədiyin ağac saplı dəhrəsi, nizəburun düsəri, üçqulaq yabası, pas atmış kavahını sahibinə yazıdakı dəhşətli günləri xatırladırdı. Elə bil bu cansız alətlər dilə gəlmişdi. Ağzını toyuq yağı ilə yağlayıb pərvandan asdığı çini, orağı bir anda onu biçim dövrünə apardı. “cavanlıqda hər gün Topala beş-altı pencə taxıl biçərdim. Zalım balası mənə hər pencədən bircə dərz də verməzdi”. Bir yay uzunu elədiyim biçimçiliyə yüz dərz verərdi: “Apar, bəsindir” ,- deyərdi. Eh, keçdi o günlər! Küncə söykədiyi şanası, kürəyi, baltası sanki Aloya deyirdi: “Bəs bizi səndən sonra kim işlədəcək”? Dirəkdən sallanan xəlbir, şadara, küncdə lal olmuş köhnə cəhrə, daraq, kirkid, həvə, ağlı-bozlu yumaqlar, səbətin 75 yanındakı bomboş naxır mis qablar da, su ilə dolu sarı mis cəhəng də onun gözlərinin qabağında dayanmışdı. Hərdən Alo nəzərini yastı daşın üstündəki deşilmiş körüyə bənzəyən qara dağarcığlara dikirdi. Onların birinin dibində arpa, o birində isə darı unu vardı. Ailənin azuqəsi elə bunlar idi. Evdə hər şey öz yerindəydi, yalnız həmişə dirəkdən asılan, Alonun babasının yadıgarı gümüş qınlı xəncər gözə dəymirdi. Uşaqları körpə olarkən bu xəncərin parıltısı onları o qədər oynadar, o qədər əyləndirirdi ki... Alo həmin xəncəri Nəbi quzuya gedən gün dirəkdən alıb onun belinə bağlamışdı. Küncdə cinnənmiş, qırxayağa bənzər quru qaratikan kötükləri də Alonun baxışlarından yayınmırdı. “Yazıq Gözəl”, odunu da qənaətlə işlədir. Çırpı odundur ki!.. Qov kimi şeydi, bir anda alışıb yox olur. Eh, Gözəl neynəsin, bilir ki, daha mən yorğan- döşəkdən qalxan deyiləm. Ilan ilanlıqıynan torpağı qənaətlə yeyir. Həmişə, qış aylarında on evin odunun mən verərdim. Bu sinimdə beş- on evin bağ-bağatını mən çəpərləyirdim. Həftələrlə dingin üstündən düşməzdim. Kündə üç kəviz düyü döyərdim... Keçən payız həyətimizdəki quru iydə ağacını istədim kəsəm, dəyişəm arpaya. On eşşək yükü rahat odunu olardı. Neyləyim, Gözəl qoymadı, dedi, dibindən kom-kom şiv çıxır, əzərsən. Vallah, bizim arvadın da bir cür xasiyyəti var. Bəlkə gözləyir ki, kötükdən təzə iydə ağacı əmələ gələcək, həyətimizə kölgə salacaq. Eh, hanı bizdə o bəxt! Rəhmətlik atam deyərdi: “Oğul, arvadın sözünü eşit, ama əməl eləmə. Indi iydənin odununu satsaydım, dağarcığın ikisi də arpa unu ilə dolu olardı. Nə isə keçib, görək bu qışdan necə çıxacağıq. Naxoşdamamışdan iki gün qabaq istədim həyətdəki o qarağac kötüyünü çilikləyəm, baltamın ağzı sındı. Dursam, gərək baltanı ovxarladam.” Ailənin yatağı da, heyvanların tövləsi də bu damda idi. Nəhəng dam dirəyinin arxasında gövşək çalan ala keçilər arabir qışqırışırdı. Ailənin diriliyi bu iki keçidən asılı idi. Bu davarları Alo döydüyü çəltik haqqından almışdı. Dirəyin böyründəki iri axurlar bomboş qalmışdı. Nəbi qaçaq düşən kimi Kərbəlayı Cəfər gəlib Alonun yanıbalalı üç qoyununu aparmışdı: “Oğlun mənim sürümdən başına daş saldığı erkəkləri qaytaranda heyvanını verərəm. Mən heç kəsə malımı ehsan deməmişəm!” Qızıl düyənin mıxı da boş idi. Kərbəlayı Cəfər düyəni vurub öldürmüşdü: “Bundan sonra mənim zəmimə heyvan nədi, adam belə ayağını bassa güllələyəcəm!” Xəstə, evdəki hər şeyi bir daha gözünün qabağına gətirib öz-özünə fikirləşdi: “Əgər mənim başıma bir iş gəlsə bəs onda bu külfəti kim saxlayacaq? Evimizdə bir həftəlik ruzu da yoxdur. Külfətin öhdəsindən Gözəl necə gələ bilər!” - A kişi, üzü quylu uzan görüm, bax belə tərpənmə... - Gözəl vallah, can candan ayrıdır, özünü incitmə, ölürəm. Gözəl ərinin üstündəki mitili götürdü. Onun nimdaş qara sətin arxalığını boynuna qədər sivirdi. Boğmalı armud boyda piltələrin üçünü çıraqdakı neftə batırıb xəstənin qabırğaları səyrişən kürəyinə düzdü, kösövlə alışdırdı. Alonun belinə qığılcım səpələndi: “Vay, kürəyim!” Xəstə yerində qovrularkən çırağa toxundu. Çıraq çöndü! Yorğan od aldı. Gözəl özünü itirdi. O, səhəngin suyunu yanan mitilin üstünə boşaltdısa da onun boğucu, Yüklə 6,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|