Ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının
qoşulduğu beynəlxalq konvensiya və sazişlərdən irəli gələn
məsələlər sahəsində əlavə tədbirlər haqqında Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Ətraf mühitin
mühafizəsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qoşulduğu beynəlxalq
konvensiya və sazişlərdən irəli gələn məsələlər sahəsində əlavə tədbirlər haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Azərbaycan Respublikası dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən sonra ətraf mühitin mühafizəsi
sahəsində bir çox beynəlxalq konvensiyalara və sazişlərə qoşulmuş, bununla bağlı üzərinə
götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsi istiqamətində zəruri addımlar atmışdır. Son illər bu sahədə
beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələr genişlənmiş, birgə layihələr hazırlanaraq həyata keçirilmiş, ekoloji
tarazlığın təmin edilməsinə, ətraf mühitin çirkləndirilməsinin qarşısının alınmasına yönəldilmiş bir sıra
dövlət proqramlarının icrasına başlanılmış, nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi qarşısında olan flora və
faunanın qorunub saxlanılması məqsədi ilə milli parklar, dövlət təbiət qoruqları və dövlət təbiət
yasaqlıqları yaradılmışdır. Bunlarla yanaşı, beynəlxalq konvensiyalardan və sazişlərdən irəli gələn
öhdəliklərin tam həcmdə yerinə yetirilməsini təmin etmək üçün müvafiq dövlət orqanlarının səylərinin
artırılması və bu sahədə işlərin daha da gücləndirilməsi zərurəti var.
Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının qoşulduğu beynəlxalq konvensiya
və sazişlərdən irəli gələn məsələlərin həllini sürətləndirmək məqsədi ilə
qərara alıram:
1. «Ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qoşulduğu beynəlxalq konvensiya
və sazişlərdən irəli gələn məsələlər sahəsində əlavə tədbirlər» təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamın 1-ci bəndi ilə təsdiq edilən
tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün lazım olan maliyyə vəsaitini iki ay müddətində müəyyənləşdirib
təsdiq etsin.
3. Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarının rəhbərlərinə tapşırılsın ki, bu
Sərəncamın 1-ci bəndi ilə təsdiq edilən tədbirlərin yerinə yetirilməsi üçün zəruri işlər görsünlər.
4. Bu Sərəncam dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
İlham ƏLİYEV
Bakı şəhəri, 30 mart 2006
-
cı il
№ 1396
«Azərbaycan» qəzetində dərc edilmişdir (31 mart 2006
-
cı il, № 68)
Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin
2006-
cı il 30 mart tarixli,
1396 nömrəli sərəncamı ilə
təsdiq edilmişdir
Ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qoşulduğu beynəlxalq
konvensiya və sazişlərdən irəli gələn məsələlər sahəsində əlavə tədbirlər
I. Beynəlxalq konvensiya və sazişlərdən irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsinin mövcud
vəziyyəti
«Azərbaycan Respublikasının 2005-ci il dövlət büdcəsi haqqında» Azərbaycan Respublikası
Qanununun tətbiq edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 29 dekabr
tarixli, 161 nömrəli Fərmanının 4-cü bəndinin doqquzuncu abzasının icrası ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublik
asının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində
Azərbaycan Respublikasının qoşulduğu beynəlxalq konvensiya və sazişlərdən irəli gələn öhdəliklərin
yerinə yetirilməsinin mövcud vəziyyəti araşdırılmış və bu istiqamətdə həyata keçirilməsi tələb olunan
tədbirlərə dair təkliflər hazırlanmışdır.
Bu günədək Azərbaycan Respublikası ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində 15 beynəlxalq
konvensiyanı ratifikasiya etmişdir. Həmin sənədlərdən irəli gələn öhdəliklər üzrə görülmüş işlər
əsasən aşağıdakılardan ibarətdir:
1. BMT-
nin İqlim dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasını Azərbaycan Respublikası 1995-ci ildə
ratifikasiya etmişdir.
1997-
ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə Konvensiyadan irəli
gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsini təmin etmək məqsədi ilə İqlim Dəyişmələri üzrə Dövlət
Komissiyası yaradılmışdır. Konvensiyanın milli əlaqələndiricisi təyin edilmiş və əlaqədar təşkilatların
ekspertlərindən ibarət işçi qrupu yaradılmışdır.
Ko
nvensiyadan irəli gələn öhdəlik və vəzifələrin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar Qlobal Ekologiya
Fondu (QEF) və BMT-nin İnkişaf Proqramının maliyyə yardımı ilə «Azərbaycan Respublikasının
Birinci Milli Məlumatları» hazırlanmış və Konvensiyanın Katibliyinə təqdim edilmişdir.
«Birinci Milli Məlumatlar» layihəsinin birinci fazasında iqlim dəyişmələrinin təsirinin minimuma
endirilməsi üçün müvafiq tədbirlər planı hazırlanmış, ikinci fazada isə iqtisadiyyatın prioritet
sahələrində istilik effekti yaradan qaz tullantılarının azaldılması üçün ekoloji cəhətdən təmiz
texnologiyalara dair tələbatlar qiymətləndirilmiş və həmin texnologiyaların tətbiqinə dair təkliflər
hazırlanmışdır.
Hazırda «Azərbaycan Respublikasının İkinci Milli Məlumatları» hazırlanır. Bu mərhələdə əsas diqqət
insan sağlamlığı, ekosistemlərə təsir, təmiz inkişaf mexanizmi üzrə layihələrin seçilməsinə
yönəldiləcəkdir.
Konvensiyanın Kioto Protokolunu Azərbaycan Respublikası 2000-ci ildə ratifikasiya etmişdir.
Azərbaycan Respublikası Kioto Protokolu üzrə konkret olaraq kəmiyyət öhdəlikləri götürməmişdir və
yalnız həmin Protokolun Təmiz İnkişaf Mexanizmində iştirak edir. Bu məqsədlə konkret pilot
layihələrinin həyata keçirilməsi üçün Kanada, Danimarka, Fransa, Yaponiya kimi inkişaf etmiş
ölkələrlə müvafiq danışıqlar aparılır. 2004-cü ildə Kioto Protokolunun həyata keçirilməsi sahəsində
əməkdaşlıq haqqında Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Danimarka Krallığı Hökuməti arasında
Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır.
Fransa Hökuməti ilə karbonun udulmasına dair meşə sahələrinin genişləndirilməsi layihələrinin
həyata keçirilməsi məqsədi ilə ilkin texniki-iqtisadi qiymətləndirmə hesabatı hazırlanmışdır.
Hazırda Avropa İttifaqının TACİS Proqramı çərçivəsində Cənubi Qafqaz ölkələrinə və Moldovaya
texniki dəstək layihəsi və istilik effekti yaradan qazların kadastrına dair Qlobal Ekoloji Fondun
yardımı ilə Azərbaycanda regional layihə həyata keçirilir.
2. «Ozon qatının qorunması haqqında» Vyana Konvensiyasını, «Ozon qatını dağıdan maddələr üzrə
Monreal Protokolu»nu və Protokola aid olan müvafiq düzəlişləri Azərbaycan Respublikası 1996-cı
ildə ratifikasiya etmişdir.
Ötən müddət ərzində ölkədə illik istifadə edilən ozondağıdıcı maddələrin (ODM) miqdarı
müəyyənləşdirilmiş və həmin maddələrin istifadəsinin mərhələlər üzrə azaldılmasını nəzərdə tutan
Azərbaycan Respublikasının Ozon Strategiyası hazırlanmışdır. Strategiyaya uyğun olaraq
Azərbaycanda ODM-in istifadəsinin mərhələlər üzrə azaldılması qrafiki tərtib edilərək Konvensiyanın
Katibliyinə göndərilmişdir.
Protokol üzrə götürülmüş öhdəliklərə görə artıq ölkədə xlorflüorkarbon tərkibli ODM-in istifadəsi və
onların idxalı dayandırılmalıdır. Hazırda bu istiqamətdə və ümumiyyətlə ODM-in idxalı və ixracının
tənzimlənməsi üzrə müvafiq tədbirlər görülür.
Azərbaycanda Qlobal Ekologiya Fondunun maliyyə yardımı ilə ODM-dən istifadə edən
müəssisələrdə (Bakı «Çinar Soyuducuları» və Sumqayıt kompressor zavodlarında) rekonstruksiya
işləri aparılmış və həmin müəssisələrdə ozondağıdıcı sayılmayan alternativ maddələrdən istifadə
etmək nəzərdə tutulmuşdur.
3. «Böyük məsafələrdə havanın transsərhəd çirkləndirilməsi haqqında» Konvensiyanı Azərbaycan
Respublikası 2002-ci ildə ratifikasiya etmişdir. Konvensiyanın Milli Əlaqələndiricisi təyin olunmuş və
bu sahədə işlərin aparılması üçün işçi qrupu yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası üzrə atmosfer
havasına atılan tullantılar barədə 2002-ci il üzrə məlumatların Konvensiyanın Katibliyinə verilməsi
təmin olunmuş və sonrakı illər üzrə belə məlumatların hazırlanması davam etdirilir.
Konvensiyanın «Ağır metallar», «Davamlı üzvi çirkləndiricilər» və «Turşululuğun azaldılması,
evtrofikasiya və yerin ozon qatının bərpası» Protokollarını ratifikasiyaya hazırlamaq üzrə işçi qrupu
tərəfindən müvafiq tədbirlər görülür.
4. «Sənaye qəzalarının transsərhəd təsiri haqqında» Konvensiya Azərbaycan Respublikası
tərəfindən 2004-cü ildə ratifikasiya edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii
Sərvətlər Nazirliyi Konvensiya üzrə səlahiyyətli orqan təyin edilmişdir.
Konvensiyadan irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə kömək məqsədi ilə Almaniyanın Təbiətin
və Ətraf Mühitin Mühafizəsi, Nüvə Reaktorlarının Təhlükəsizliyi üzrə Federal Nazirliyinin maliyyə
dəstəyi ilə «Kür çayı hövzəsində qəza vəziyyətlərinin xəbərdarlıq edilməsi üçün tədbirlərin
hazırlanması və tətbiq edilməsi» layihəsi həyata keçirilir. Layihəyə əsasən Cənubi Qafqaz
dövlətlərində Kür çayı hövzəsində qəza vəziyyətlərinin xəbərdarlıq edilməsi məntəqələrinin
yaradılması və müvafiq avadanlıqlarla təchiz edilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
5. BMT-ni
n «Təhlükəli tullantıların sərhədlərarası daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət
haqqında» Bazel Konvensiyasına Azərbaycan Respublikası 2001-ci ildə qoşulmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Bazel Konvensiyası üzrə
səlahiyyətli orqan təyin edilmişdir.
«Təhlükəli tullantıların pasportlaşdırılması» Qaydası və «Azərbaycan Respublikasında təhlükəli
tullantıların idarə olunmasının Dövlət Strategiyası» təsdiq edilmişdir.
Həmçinin təhlükəli tullantıların basdırılması üçün beynəlxalq standartlara uyğun poliqon inşa edilmiş
və 2004-cü ildən təhlükəli tullantıların saxlanılması üzrə Milli Mərkəz fəaliyyətə başlamışdır.
6. BMT-
nin Ciddi quraqlıq və yaxud səhralaşma baş verən ölkələrdə, xüsusilə Afrikada səhralaşma
ilə mübarizə üzrə Konvensiyasını Azərbaycan Respublikası 1998-ci ildə ratifikasiya etmişdir.
Ötən müddətdə Konvensiyanın Azərbaycanda həyata keçirilməsi haqqında Milli Məruzə hazırlanmış,
Milli Fəaliyyət Planının hazırlanması üçün məlumatlar təhlil edilmiş, ölkənin müxtəlif bölgələrində
Konvensiyanın məqsədləri mövzusunda seminarlar keçirilmiş və digər işlər görülmüşdür. Hazırda
səhralaşma problemləri ilə əlaqədar Meşələrin Bərpası Proqramının əməli həyata keçirilməsinə
başlanmış, proqram üzrə ildə 3,9 min ha meşə əkini və 5,9 min ha təbii bərpaya kömək tədbirləri
nəzərdə tutulmuşdur. 2004-cü ildə «Azərbaycan Respublikasında yay-qış otlaqlarının, biçənəklərin
səmərəli istifadə olunması və səhralaşmanın qarşısının alınmasına dair Dövlət Proqramı» təsdiq
edilmişdir. Texnogen təsirlər nəticəsində çirklənmiş torpaqların reabilitasiyası və rekultivasiyası üzrə
də bir sıra layihələr həyata keçirilir.
Konvensiyanın yerinə yetirilməsi üzrə aidiyyəti nazirliklərin və idarələrin, eləcə də qeyri-hökumət
təşkilatlarının nümayəndələrindən ibarət Koordinasiya Şurası yaradılmışdır.
7. «Davamlı üzvi çirkləndiricilər haqqında» Stokholm Konvensiyası Azərbaycan Respublikası
tərəfindən 2003-cü ildə ratifikasiya olunmuşdur. Konvensiya üzrə səlahiyyətli orqan kimi Azərbaycan
Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi müəyyən edilmişdir. Nazirlikdə Konvensiya ilə
bağlı geniş məlumatlar toplanmış, aidiyyəti təşkilatların mütəxəssislərindən ibarət işçi qrup
yaradılmış və müvafiq təkliflər planı hazırlanmışdır.
Konvensiyanın qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Ekologiya
və Təbii Sərvətlər Nazirliyində müxtəlif nazirliklərin, idarələrin, qeyri-hökumət təşkilatlarının və kütləvi
informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə «Pestisidlər, ətraf mühit və əhalinin sağlamlığı»
mövzusunda geniş toplantı keçirilmişdir. İşçi qrupun üzvləri tərəfindən ölkənin regionlarında keçirilən
görüşlərdə davamlı üzvi çirkləndiricilər barədə məlumatlar verilmiş və bu maddələrin ətraf mühit və
sosial sahə üçün təhlükəsi barədə maarifləndirmə işləri aparılmışdır.
2005-
ci ilin iyul ayından etibarən Qlobal Ekoloji Fondun və BMT-nin Sənaye İnkişafı Təşkilatının
dəstəyi ilə Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyində Milli Fəaliyyət
Planının hazırlanması prosesinə başlanılmışdır.
8. BMT-
nin «Sərhəddən keçən su axınlarının və beynəlxalq göllərin mühafizəsi və istifadəsi üzrə»
Konvensiyasını Azərbaycan Respublikası 2000-ci ildə ratifikasiya etmişdir. Eyni zamanda, 22
oktyabr 2002-
ci ildə Azərbaycan Respublikası Konvensiyanın «Su və Sağlamlıq» Protokoluna
qoşulmuşdur. Protokol 2005-ci ildən hüquqi qüvvəyə minmişdir.
Konvensiya çərçivəsində 2002-2003-cü illərdə TASİS Proqramının xətti ilə maliyyələşdirilən
«Çayların birgə idarə olunması» layihəsi yerinə yetirilmişdir. Layihənin əsas məqsədi transsərhəd
çirklənmələr sahəsində müşahidələr aparmaq, onları qiymətləndirmək və daim nəzarətdə saxlamaq,
çirklənmənin aradan qaldırılması üçün müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etməkdir.
Layihənin yerinə yetirilməsi zamanı 4 transsərhəd çayın, o cümlədən Kür çayının monitorinqi
aparılmışdır.
Konvensiya çərçivəsində, eyni zamanda, beynəlxalq göllərin monitorinqi və qiymətləndirilməsi üzrə
pilot layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Hazırda Candar gölü beynəlxalq təşkilatlar
tərəfindən tərtib olunmuş 15 prioritet gölün siyahısına daxil edilmişdir.
Transsərhəd çaylarda çirklənmənin monitorinqinin müntəzəm olaraq aparılması üçün Qazax və
Beyləqan rayonlarının ərazilərində müasir tələblərə cavab verən analitik tədqiqat laboratoriyaları
yaradılmış və müvafiq avadanlıqla təmin olunmuşdur.
9. «Dənizin gəmilərdən çirkləndirilməsinin qarşısının alınması haqqında» Beynəlxalq Konvensiyaya
(MARPOL) Azərbaycan Respublikası 2004-cü ildə qoşulmuşdur (5 əlavəsi ilə birlikdə).
Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin müvafiq struktur bölmələri
tərəfindən həyata keçirilən Xəzər dənizinin mühafizəsi, o cümlədən dənizin gəmilər vasitəsilə
çirklənməsinin qarşısının alınması istiqamətində fəaliyyəti sözügedən Konvensiyanın tələblərinə
uyğun aparılır.
10. BMT-
nin «Bioloji müxtəliflik haqqında» Konvensiyası Azərbaycan Respublikası tərəfindən 2000-
ci ildə ratifikasiya olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində bütün vacib ekosistemlərin, nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi
qarşısında olan flora və fauna növlərinin qorunub saxlanılması istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata
keçirilmişdir. Belə ki, son iki il ərzində Azərbaycan Respublikasında 6 Milli Park (Ordubad, Şirvan,
Ağ-göl, Hirkan, Altıağac, Abşeron Milli Parkları), 2 Dövlət təbiət qoruğu (Şahbuz, Eldar şamı) və Qax
Hirkan və Arazboyu Dövlət Təbiət Yasaqlıqları yaradılmış, 5 Dövlət təbiət qoruğunun (Türyançay,
Pirqulu, İlisu, İsmayıllı, Qarayazı) ərazisi genişləndirilmişdir.
Hazırda xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri 604,5 min hektarı əhatə edir ki, bu da ölkə ərazisinin
7 faizini təşkil edir. Eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasında bioloji müxtəlifliklə bağlı BMT-nin
İnkişaf Proqramı, Qlobal Ekoloji Fond, Almaniyanın İnkişaf Bankı (KfW) və digər beynəlxalq
təşkilatlarla birgə müxtəlif layihələr hazırlanır və həyata keçirilir.
11. YUNESKO-
nun «Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan sulu-
bataqlıq yerlər haqqında» Beynəlxalq Konvensiyası (Ramsar Konvensiyası) və ona əlavə edilmiş
dəyişikliklər haqqında Protokol və düzəlişlər Azərbaycan Respublikası tərəfindən 2000-ci ildə
ratifikasiya olunmuşdur. Konvensiya üzrə işçi qrupu yaradılmışdır.
Ramsar Siyahısına daxil edilmiş Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu və Ağ-göl Milli Parkının informasiya
sənədləri 2004-cü ildə yeniləşdirilərək, Konvensiyanın Katibliyinə göndərilmişdir. Ağ-göl Dövlət
Təbiət Qoruğunun bazasında 17 924 ha sahədə Ağ-göl Milli Parkı yaradılmış, xüsusi mühafizə
olunan təbiət ərazisi statusu qazanmış ətraf ərazilərdə ümumilikdə biomüxtəlifliyin qorunması təmin
edilmişdir.
12. «Kökünün kəsilməsi təhlükəsi olan vəhşi fauna və yabanı flora növlərinin beynəlxalq ticarəti
haqqında» Konvensiya (CİTES Konvensiyası) Azərbaycan Respublikası tərəfindən 1998-ci ildə
ratifikasiya olunmuşdur.
1999-
cu ildə CİTES üzrə İnzibati Orqan kimi Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii
Sərvətlər Nazirliyi təyin edilmişdir. Ötən müddət ərzində İnzibati Orqan tərəfindən idxal və ixrac
əməliyyatlarını tənzimləyən 110 icazə sertifikatı verilmişdir. CİTES Katibliyi tərəfindən tələb olunan
hesabatlar mütəmadi olaraq tərtib edilmiş və qarşı tərəfə çatdırılmışdır. CİTES Katibliyi ilə İnzibati
Orqan arasında məlumat mübadiləsi təşkil edilmişdir. Onun tövsiyəsi əsasında Xəzəryanı ölkələr
arasında ilk dəfə olaraq Azərbaycan Respublikasında «Nərə cinsli balıq ehtiyatlarının istifadəsinin və
dövriyyəsinin tənzimlənməsi Qaydaları» hazırlanmışdır.
13. YUNESKO-
nun «Ümumdünya mədəni və təbii irsin qorunması haqqında» Konvensiyasını
Azərbaycan Respublikası 1998-ci ildə ratifikasiya etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən 4 təbii abidə (Hirkan Dövlət Qoruğu, «Bakı
mərtəbəsi» dağı, Lök-Batan palçıq vulkanı və Binəqədi dördüncü dövr fauna və flora qəbiristanlığı)
YUNESKO-
nun Ümumdünya Mədəni və Təbii İrs Fondunun siyahısına daxil edilmək üçün təqdim
olunmuşdur.
Hirkan Dövlət Qoruğunun daha əhəmiyyətli olduğunu nəzərə alaraq, onun layihə-smeta sənədləri
hazırlanıb Ümumdünya İrs Mərkəzinə göndərilmişdi. Lakin Hirkan Dövlət Qoruğunun ərazisi 2906 ha
olmaqla nadir Hirkan meşələrini tam əhatə etmədiyindən, 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Sərəncamı ilə 21435,0 ha ərazidə Hirkan Milli Parkı və 2005-ci ildə 2252 ha ərazidə
Hir
kan Dövlət Təbiət Yasaqlığı yaradılmış və beləliklə, nominasiya üçün yuxarıda qeyd olunan ərazi
Hirkan Meşələri adını almışdır.
14. BMT-
nin «Ətraf mühit ilə bağlı məsələlərdə məlumatın əldə edilməsi, qərar qəbul edilməsində
ictimaiyyətin iştirakı və ədalət məhkəməsinin açıq keçirilməsi haqqında» Orxus Konvensiyasını
Azərbaycan Respublikası 1999-cu ildə ratifikasiya etmişdir.
Konvensiyanın müddəalarının yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Ekologiya və
Təbii Sərvətlər Nazirliyinin inzibati binasında Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının
Bakıdakı nümayəndəliyinin yardımı ilə Ətraf Mühitə dair İctimai Məlumat Mərkəzi (Orxus İctimai
Ekoloji İnformasiya Mərkəzi) yaradılmışdır.
Lazımi texniki imkanlara malik olan Mərkəz ətraf mühitə dair informasiyadan istifadə və qərar qəbul
edilməsində ictimaiyyətin iştirakının təmin edilməsi, ətraf mühit məsələlərində şəffaf ictimai mühitin
yaradılması və uğurlu idarəçiliyin bərqərar edilməsinə yardım məqsədi daşıyır. Bu baxımdan qeyri-
hökumət təşkilatlarının, dövlət orqanlarının, beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri və ətraf mühit
məsələləri ilə maraqlanan hər bir şəxs Mərkəzin fəaliyyətindən maneəsiz istifadə etmək imkanına
malikdir.
15. «Sərhədlərarası kontekstdə ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi haqqında» Konvensiya (Espo
Konvensiyası) Azərbaycan Respublikası tərəfindən 1999-cu ildə ratifikasiya edilmişdir.
Konvensiya üzrə götürülmüş öhdəliklərin yerinə yetirilməsi üçün işçi qrupu təşkil olunmuşdur. İşçi
qrupu tərəfindən ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi ilə bağlı bir sıra təlimatların layihələri
hazırlanmışdır.
Hesabat dövründə dövlət ekspertizasına təqdim olunan irimiqyaslı layihələr (bp tərəfindən işlənilən
Azəri-Çıraq-Günəşli yatağının Faza-3 mərhələsi, Lukoyl şirkətinin D 222 kontrakt sahəsi, Ekson-
Mobil şirkətinin Zəfər-Məşəl kontrakt sahəsi) haqqında geniş məlumat Azərbaycan Respublikası
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin və sifarişçinin elektron səhifələrində yerləşdirilmiş, Orxus
mərkəzində, kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən 2004-cü ildə ətraf
mühit ilə bağlı 20-dən çox normativ-hüquqi akt beynəlxalq tələblərə uyğun hazırlanaraq, müvafiq
orqanlarla razılaşdırılmışdır.
II. Beyn
əlxalq konvensiya və sazişlərdən irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsi üçün
həyata keçiriləcək tədbirlər
Tədbirlər
İcraçılar
İcra müddəti
BMT-nin «İqlim dəyişmələri haqqında» Çərçivə Konvensiyası
İqlim dəyişmələrinin təsirinin
qiymətləndirilməsi və gözlənilən
itkilərin minimuma endirilməsi üçün
adaptasiya tədbirlərini özündə ehtiva
edən Milli İqlim Proqramının
hazırlanması
ETSN, İİN, AMEA, TN,
KTN, FHN
2006-cı il
Qərar qəbul edən şəxslər üçün iqlim
dəyişmələrinin mövcud və gözlənilən
təsiri, bu sahədə yeniləşən tədqiqatların
nəticələri haqqında məlumat
kitabçalarının hazırlanması
ETSN, İİN, AMEA, TN,
KTN
2006 — 2007-ci illər
Gözlənilən təsirlərin miqyası və onun
fəsadlarının qiymətləndirilməsi məqsədi
ilə daha həssas sahələr üzrə elmi-
tədqiqat işlərinin aparılması
ETSN, AMEA, SN, KTN,
FHN
2006 — 2008-ci illər
«Ozon qatının qorunması haqqında» Vyana Konvensiyası
Ozondağıdıcı maddələrin
əvəzedicilərindən istifadə olunması
məqsədi ilə müəssisələrdə
rekonstruksiya işlərinin aparılması
İİN, SEN, müvafiq
müəssisələr, ETSN
2006 — 2010-cu illər
Monreal protokolunun Pekin düzəlişinin
ratifikasiya olunmaq üçün hazırlanması
ETSN, XİN
2006 — 2007-ci illər
«Böyük məsafələrdə havanın transsərhəd çirkləndirilməsi haqqında» Konvensiya
Konvensiyanın 9 protokolunun
ratifikasiya olunmaq üçün hazırlanması
ETSN, XİN
2006 — 2007-ci illər
Atmosfer havasının monitorinq
sisteminin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə
müvafiq cihazlarla təchiz olunmuş
müşahidə məntəqələrinin yaradılması
ETSN, DƏİEDK
2006 — 2008-ci illər
«Sənaye qəzalarının transsərhəd təsiri haqqında» Konvensiya
Sənaye qəzaları zamanı xəbərdarlıq və
qarşılıqlı yardım məqsədləri üçün
müvafiq avadanlıqlarla təmin olunmuş
daimi fəaliyyət göstərən rabitə
məntəqəsinin yaradılması
FHN, ETSN, DƏİEDK
2006-cı il
Sənaye qəzaları haqqında xəbərdarlığın
alınması və ötürülməsi məqsədi ilə ölkə
ərazisində səmərəli xəbərdarlıq
sistemlərinin yaradılması
FHN, ETSN, DƏİEDK
2006 — 2008-ci illər
BMT-nin «Təhlükəli tullantıların sərhədlərarası daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət
haqqında» Bazel Konvensiyası
İstehsal proseslərində və xidmət
sahələrində əmələ gələn təhlükəli
tullantıların inventarlaşdırılması
ETSN
2006 — 2008-ci illər
«İstehsalat və məişət tullantıları
haqqında» Azərbaycan Respublikası
Qanununun Bazel Konvensiyasının
tələblərinə uyğunlaşdırılması
ETSN, İİN, SEN
2006-cı il
Təhlükəli tullantı istehsalçılarının
qeydiyyatı və Təhlükəli tullantıların
saxlanılması qaydalarının layihələrinin
hazırlanması
ETSN, İİN, SEN
2006-cı il
BMT-nin Ciddi quraqlıq və yaxud səhralaşma baş verən ölkələrdə, xüsusilə Afrikada
səhralaşma ilə mübarizə üzrə Konvensiyası
«Azərbaycan Respublikasında meşələrin
bərpa edilməsi və artırılmasına dair Milli
Proqram» və «Azərbaycan
Respublikasında yay-qış otlaqlarının,
biçənəklərin səmərəli istifadə olunması
və səhralaşmanın qarşısının alınmasına
dair Dövlət Proqramı» üzrə nəzərdə
tutulmuş tədbirlərin yerinə yetirilməsinə
nəzarətin gücləndirilməsi
ETSN, İİN, KTN, DTXK,
AMEA
2006 — 2010-cu illər
BMT-nin İnkişaf Proqramı xətti ilə
həyata keçirilən «Torpaqların davamlı
idarə edilməsi üçün imkanların
yaradılması» layihəsinin yerinə
yetirilməsi
ETSN, DTXK, KTN, AMEA
2006 — 2008-ci illər
Abşeron yarımadasında texnogen təsirlər
nəticəsində pozulmuş torpaq sahələrinin
reabilitasiyası
ETSN, SEN, YİHO,
Bələdiyyələr
2006 — 2010-cu illər
«Davamlı üzvi çirkləndiricilər haqqında» Stokholm Konvensiyası
Qobustan ərazisində xüsusi poliqonda
mövcud olan davamlı üzvi çirkləndirici
siyahısına daxil olan pestisid qalıqlarının
yenidən inventarlaşdırılması,
çeşidlənməsi, quyuların bərpası və
sahənin mühafizəsinin təmin edilməsi
ETSN, KTN, SN, YİHO
2006 — 2007-ci illər
BMT-nin Sənayenin İnkişafı Təşkilatı
xətti ilə həyata keçirilən «Milli Fəaliyyət
Planı» layihəsinin yerinə yetirilməsi
ETSN, KTN, SN
2006 — 2007-ci illər
BMT-nin «Sərhəddən keçən su axınlarının və beynəlxalq göllərin mühafizəsi və istifadəsi
üzrə» Konvensiyası
Su obyektlərinin, xüsusilə Kür çayının
çirklənməsinin qarşısını almaq məqsədi
ilə mövcud təmizləyici qurğuların bərpa
edilməsi və yenilərinin tikintisi üzrə
təkliflərinin hazırlanması
İİN, «AMST» ASC,
«Azərsu» ASC, YİHO
2006-cı il
Transsərhəd çayların monitorinq
sisteminin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə
ETSN, İİN, DƏİEDK
2006 — 2008-ci illər
müvafiq cihazlarla təchiz olunmuş
laboratoriyaların yaradılması
«Dənizin gəmilərdən çirkləndirilməsinin qarşısının alınması haqqında» Konvensiya
Xəzər dənizinin həssas ərazilərinin
xüsusi rayon elan edilərək,
Konvensiyanın 1-ci qoşmasına daxil
edilməsi istiqamətində tədbirlərin
görülməsi
ETSN, DDA
2006 — 2007-ci illər
BMT-nin «Bioloji müxtəliflik haqqında» Konvensiyası
Bioloji müxtəliflik sahəsində
qanunvericilik bazasının
təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflərin
hazırlanması
ETSN, ƏN
2006 — 2008-ci illər
Xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri
sisteminin genişləndirilməsi
ETSN
2006 — 2008-ci illər
Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi
qarşısında olan flora və fauna növlərinin
bərpası, artırılması və onların keçmiş
areallarına köçürülməsi
ETSN, AMEA
2006 — 2009-cu illər
YUNESKO-nun «Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan sulu-
bataqlıq yerlər haqqında» Beynəlxalq Konvensiyası
Ramsar Siyahısına yeni su—bataqlıq
ərazilərinin daxil edilməsi istiqamətində
işlərin aparılması
ETSN, AMEA, KTN
2006 — 2007-ci illər
Su-bataqlıq ərazilərində monitorinqin
aparılması məqsədilə maddi-texniki
bazanın gücləndirilməsi
ETSN, KTN
2006 —2008-ci illər
Su-bataqlıq ərazilərində ornitoloji və
elmi-kütləvi tədbirlərin həyata
keçirilməsi
ETSN, AMEA, KTN
2006 — 2007-ci illər
«Kökünün kəsilməsi təhlükəsi olan vəhşi fauna və yabanı flora növlərinin beynəlxalq ticarəti
haqqında» Konvensiya (CİTES Konvensiyası)
Kökünün kəsilməsi təhlükəsi olan vəhşi
fauna və yabanı flora növlərinin
beynəlxalq ticarəti sahəsində
qanunvericilik bazasının
təkmilləşdirilməsi üzrə işlərin aparılması
ETSN, ƏN
2006 — 2008-ci illər
Sahələrarası əlaqələndirmənin
gücləndirilməsi
ETSN, DGK, AMEA
2006 — 2007-ci illər
YUNESKO-nun «Ümumdünya mədəni və təbii irsin qorunması haqqında» Konvensiyası
Azərbaycan Respublikasında mövcud
olan nadir təbiət abidələrinin
YUNESKO-nun Ümumdünya mədəni
ETSN, XİN, MTN, AMEA
2006 — 2007-ci illər
və təbii irs Fondunun siyahısına
salınması istiqamətində tədbirlərin
həyata keçirilməsi
Hirkan Milli Parkında təbiət muzeyinin
yaradılması
ETSN, AMEA, MTN
2006 — 2007-ci illər
BMT-nin «Ətraf mühit ilə bağlı məsələlərdə məlumatın əldə edilməsi, qərar qəbul edilməsində
ictimaiyyətin iştirakı və ədalət məhkəməsinin açıq keçirilməsi haqqında» Orxus Konvensiyası
Konvensiyanın müddəalarının ölkə
ərazisində icrasını təmin etmək məqsədi
ilə müxtəlif regionlarda Orxus İctimai
Ekoloji İnformasiya Mərkəzlərinin təşkil
edilməsi
ETSN, İİN, DƏİEDK, TN
2006 — 2008-ci illər
Əhalinin Konvensiya barədə
məlumatlandırılması məqsədi ilə ölkənin
müxtəlif bölgələrində dövlət orqanları və
ictimaiyyət üçün iclasların, seminarların
və digər tədbirlərinin keçirilməsi
ETSN, TN
2006 — 2008-ci illər
«Sərhədlərarası kontekstdə ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi haqqında» Konvensiya
(Espo Konvensiyası)
Konvensiya üzrə milli qanunvericilik
bazasının beynəlxalq standartlara
uyğunlaşdırılması işlərinin davam
etdirilməsi
ETSN, XİN, ƏN
2006 — 2008-ci illər
İxtisarlar:
ETSN
— Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi
İİN — Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi
AMEA
— Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
TN
— Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi
KTN
— Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
ƏN — Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi
FHN
— Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi
SN
— Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi
SEN
— Azərbaycan Respublikasının Sənaye və Energetika Nazirliyi
XİN — Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi
MTN
— Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
DGK
— Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi
DƏİEDK — Azərbaycan Respublikasının Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsi
DTXK
— Azərbaycan Respublikasının Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi
DDA
— Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dəniz Administrasiyası
YİHO — Yerli icra hakimiyyəti orqanları
«AMST» ASC — «Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı» Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
Dostları ilə paylaş: |