EvrimTeorisi indd

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

440

ortalama yaşı olan 15 milyar yıl x 365 gün x 24 saat x 60 da-

kika x 60 saniye = 473.040.000.000.000.000 saniye; evrenin 

başından şu ana kadar geçen zamanı ifade eder. Bu sayıya yu-

varlak olarak 10

18

 saniye diyebiliriz. Bu iki sayıyı çarparsak 

10

90

 x 10

18

 = 10

108

 eder. Bu sayı, evrendeki her bir proton, nöt-

ron, elektron ve foton; evrenin her saniyesi bir deneme yap-

mış olsalar, oluşacak toplam deneme sayısıdır.

736

 

Matematiğin karşımıza çıkardığı bu tablodaki olağanüstü-

lüğü görebiliyor musunuz? Sadece ve sadece 400 amino asitli 

bir proteinin sırf sol-elli amino asitlerden kurulu olması gibi 

basit bir aşamanın oluşma olasılığı 10

120

’de 1’dir. Bunun an-

lamı şudur: Uçsuz bucaksız dediğimiz bütün evrenin elektron, 

proton, nötron ve fotonlarının her biri canlılardaki 20 amino 

asitten birine dönüşselerdi ve evrenin oluşumundan itibaren 

her saniyede bir deneme yapsalardı bile; tek bir 400 amino 

asitli proteinin amino asitlerini, sol-elli olarak oluşturmaya 

bile imkân bulamazlardı. Bu sonuç gerçekten çok ilginçtir. 

Kopernik devrimi ile Dünya, evrendeki merkezî yerini kay-

betmiştir ama Dünyamızda ancak mikroskopla görülebilen bir 

canlıda bile binlercesi olan proteinlerin tek bir tanesinin sıra-

dan sayılabilecek özelliklerinden birinin tesadüfen ortaya çık-

ması için, tüm evrenin tüm maddesini seferber etmemiz bile 

bu özelliğe sahip proteinin nasıl oluştuğunu açıklamaya yet-

memektedir. Bilinçli-kudretli-olağanüstü incelikteki bir tasa-

rımın ürünleri olduğumuzu gösteren ne kadar muhteşem bir 

tablo! Üstelik matematiğin merkezinde olduğu bir yaklaşımla 

buna tanıklık edebiliyoruz.

Biyolog Steven Rose, basit bir proteini amino asit dizilim-

leri açısından ele almakta ve bu proteinin amino asit uzun-

luğunda 10

300

 olası form olabileceğini, bu olası formlar ger-

çekten var olsalardı ağırlıklarının 10

280

 gram olacağını; oysa 

736  Caner Taslaman, Big Bang ve Tanrı, s. 188.

---

Tasarım Delili

441

evrendeki tüm maddenin tahmini ağırlığının 10

55

 gram oldu-

ğunu söyler.

737

 Bu da belirli bir proteinin formunun tesadüfen 

elde edilmesinin ne kadar imkânsız olduğunu değişik bir yak-

laşımla göstermektedir.

Proteinlerin amino asitlerinin doğru sırada olması protein 

açısından hayati öneme sahiptir. Amino asitlerin bir kısmı 

suya karşı daha hassastır, bir kısmında ise bu hassasiyet yok-

tur. Proteinlerin oluşumunda suya karşı hassas amino asitlerin 

içte, bu hassasiyeti olmayanların dışta olması gibi eğilimler 

vardır. Fakat bir amino asidin belli bir yerde olmasını zorunlu 

kılan fiziki-biyolojik bir yasa mevcut değildir. Böyle bir yasa 

olsaydı, bu yasa yan yana bırakılan amino asitlerin hep aynı 

diziye sahip moleküller yapmasına sebep olurdu; zaten böyle 

bir durumda çok çeşitli proteinlerin varlığı gözlemlenemezdi.

Yüzlerce amino asitten sa-

dece canlılarda kullanılan 20 

amino asidi bile ele alsak, bir 

amino asidin proteindeki ge-

rekli yerde olmasının olası-

lığı 1/20’dir.

738

 İncelediğimiz 

uzunlukta bir proteinin, fonk-

siyonunu yerine getirmesi için 

gerekli amino asit sıralama-

sına sahip olmasının olasılık 

hesabı ise şöyledir:

737  Caner Taslaman, Big Bang ve Tanrı, s. 188; Steven Rose, Lifelines, Oxford Uni-

versity Press, Oxford (1998), s. 255.

738  Aslında 5OO kadar amino asit olduğundan bu olasılığı 1/500 olarak almak daha 

doğru olur. Fakat bunu bir kenara bırakarak, evrenin sadece canlılık için gerekli 

amino asitlerden oluştuğu bir durumu varsayarak olasılık hesaplarını yaptım. El-

bette ki öbür tip bir hesaplamada imkânsızlık daha da artacaktı.

Uzayın yaratıldığı ilk andan itibaren, 

uzaydaki bütün madde, 

tek bir proteini tesadüfen ortaya 

çıkarmaya çalışsaydı bile, 

bu yine de mümkün olamazdı.

---

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

442

1 amino asidin doğru yerde olma olasılığı: 1/20

2 amino asidin doğru yerde olma olasılığı: 1/20 x 1/20

3 amino asidin doğru yerde olma olasılığı: 1/20 x 1/20 x 1/20

400 amino asidin doğru yerde olma olasılığı: 1/20

400

 = 1/10

520

Proteinlerin amino asit dizilimlerinde belli bir bölgenin ak-

tif taraf olduğu, bu yüzden bu bölgenin dışındaki amino asit 

değişimlerinin önemsenmemesi gerektiği söylenebilir. Bu yüz-

den elde ettiğimiz olasılık yükselebilir. Fakat son protein çalış-

maları, aktif olmayan bölgedeki birkaç değişikliğin de protei-

nin fonksiyonunu kaybetmesine sebep olduğunu göstermiştir.

739

 

Hesabımızı yaparken birkaç amino asidin doğru yerde bulun-

mamasının tolere edilebileceğini göz önünde bulundurarak he-

sabımızı düzeltsek bile, yine de bu proteinin doğru dizilime sa-

hip olmasındaki olasılık önceden bulduğumuz 1/10

108

’den çok 

daha düşük olacaktır. (Proteinin hücrede gerekli yerde, gerekli 

sayıda olması gibi ele almadığımız hayati özellikler olasılığa 

dâhil edilirse, o zaman ise olasılık daha da düşer. Fakat sırf 

ele aldığımız hususlar bile ne kadar düşük olasılıklarla karşı 

karşıya olduğumuzu ortaya koymaya yeterlidir.)

Amino asitlerin doğru sırada olmasının olasılığını daha ön-

ceden elde edilen 10

120

’de 1 sayısıyla çarparsak, belirli bir pro-

teinin hem sol-elli amino asitlerden oluşmasının hem de amino 

asit diziliminin doğru oluşmasının olasılığını elde ederiz. Bu 

da 10

120

 x 10

520

 = 10

640

’da 1 gibi, olasılık olarak imkânsız ka-

bul edilen bir sayıya denk gelmektedir; matematikte genelde 

10

50

’de 1’den küçük olasılıklar bile imkânsız olarak kabul edilir.

 Bu olasılığın ortaya çıkardığı tablo, matematikten anla-

yanlar için nefesleri kesecek harikalıktadır. Bunu, önceki ör-

neğimizin yeni bir versiyonuyla şöyle anlatmaya çalışayım: 

Evrenimizde var olan bütün atom-altı parçacıklarının ve ışık 

739  D. D. Axe, Extreme Functional Sensitivity to Conservative Amino Acid Chan-

ges on Enzyme Exteriors, Journal of Molecular Biology, 301/3, s. 585-596.

---