Fərdi kompyuterlərin diaqnostikası 3 Ümumi təyinatlı diaqnostik proqramlar 3

POST proqramının xüsusiyyətləri

Əvvəlki dərsimizdə qeyd etmişdik ki, Post proqramı kompyuter qoşulduqda yerinə yerinə yetirilir və nəticədə üç formada informasiya alınır.

1. 
   Səs siqnalları. Bunun üçün sistem platasna qoşulmuş dinamik istifadə olunur.
   
2. 
   Nəzarət kodları. Bu halda 16 - lıq say sisteminə uyğun nəzarət kodları giriş çıxış portuna göndərilir . Həmin kodları , müşahidə etmək üçün sistem platasının PCİ şininə xüsusi adapter yerləşdirilir.
   
3. 
   Ekran xəbərələri. Videoadapter inisalizasiya olunduqdan sonra yaranmış səhvlər haqqında məlumat manitorda əks olunur.
   

Qeyd etdiyimiz kimi video adapterin yoxlanmasına qədər olan müddətdə səhvlər aşkar olunarsa, bu halda xarakterik siqnallar ardıcıllığı alınır.
Əgər heç bir nasazlıq aşkar olunmazsa bu halda bir qısa siqnal alınır. Nasazlıq baş verdikdə isə siqnallar kombinasiyası səslənir ki, onların köməyi ilə nasazlığın səbəbləri haqqında müəyyən fikir söyləmək olur.
Əsas fikir vermək lazımdır ki, sistem platasında hansı markalı BİOS yerləşdirilmişdir. Çünki BİOS –un markasına uyğun olaraq eyni səs kombinasiyası müxtəlif cür izah edilə bilər.
Müasir .şərayətdə bir çox kombinasiya məsələn , Micro 2000, Micro Device, Date Depots, Ultra X və s. Kompyuterin texniki servisi ilə məşğul olan mütəxəsislər üçün xüsusi platalar hazırlanır.
Aşağıdakı markalı BİOS mikrosxemini sadalayaq.
AMİ BİOS, AWARD BIOS , PHONEX FIRST BIOS , IBM BIOS.
Bu kodları system platasına texniki sənədləri internetdə ,o cümlədən Скот Мюллер- in “Диагностика и ремонт ПК” kitabından götürmək olar.

Sistem resursları

Sistem resursları,şinlər vasitəsi ilə inf mübadiləsi aparan ,kompyutern qovşaqları tərəfindən istifadə olunan komnikasiya kanallarını ünvanları və siqnalları əhatə edir. Adətən system resurslarına aşağıdakıları aid edirlər:

1. 
   Yaddasşın ünvanları
   
2. 
   Arakəsilmə sorğuları .kanalları(İRQ)
   
3. 
   Yaddaşa bir-başa müraciyyət kanalları (DMA)
   
4. 
   Giriş-çıxış portlarnin ünvanları
   

Verilmiş sistem resurslarının siyahısı onların yaranma ehtimalının baş verməsi ehtimalını azalması istiqamətində.
Bu resurslardan istifadə nəticəsində kompyuterdə münaqişələr baş verə bilir . resurslarla əlaqəli ən geniş yayılmış problem yaddaşla bağlıdır. Bir çox hallarda onların təhlil edilməsi çox mürəkkəbdir. Bu məsələ yaddaş öyrəndikdə təhlil ediləcək. münaqişələrin əsas səbəblərindən biri İRQ resursları ilə bağlıdır. Praktiki olaraq ,bütün plataları İRQ kanallarına malik olurlar.
DMA kanallarna İRQ kanallarına nisbətən az istifadə olunur. Giriş- çıxış portları çinə qoşulmuş bütün qurğularında istifadə edilir. Bunun üçün yaddaşda ayrılmış 64 kb tutum münaqişə vəziyyətlərini yaratmaq üçün bəs edilir.
Bütün resurslar üçün ümumi olan odur ki, kompüterə yerləşdirilmiş hər hansı plata və ya qurğu unikal sistem resurslarından istifadə etməlidir,əks halda kompyuterin kompa+I öz aralarında resursları bölə bilmədikdə müqaişələr yaranır. Bütün bu resurslar kompyuterin müxtəlif kompyuterlər üçün və özlərinə məxsus funksiya yerinə yetirmək üçün resurslardan istifadə edirlər.
Hər bir plataya özünə məxsus resurslar yığımı lazımdır. Məsələn, ardıcıl portlarının işləməsi üçün İPQ kanalları və giriş-çıxış portları unikal ünvanı tələb edilir.
Audio qurğular üçün əlavə olaraq heş olmasa 1 DMA kanalı lazımdır.
Şəbəkə platalarının əksəriyyəti 16 kB yaddaş tutumu bloku İRQ kanal və giriş-çıxış port ünvanını istifadə edir.
Yeni qurğuların və plataların kompyuterə əlavə edilməsi nəticəsində münaqişələrin yaranması ehtimalı yaranıe.
İRQ kanalı və ya giriş- Çıxış port ünvanı tələb edən 2 və ya daha çox qurğu əlavə edildikdə münaqişə yarana bilər. münaqişələri aradan qaldırmaq üçün bir çox platalarında kontakt bağlayıcı və ya çeviricilərin köməyi ilə İRQ –nin komponentlərini giriş-çıxış portlarının ünvanlarını dəyişmək olur.
Müasir əməliyyat sistemində Plug and Play prinsipindən istifadə edən intilisasiya vaxtı parametirlərin düzgün seçilməsinə imkan verir.