Dar mmada pedaqoji texnologiya
müəllimin konkret
fəaliyyəti ilə bağlı ardıcıl hərəkətlər, əməliyyatlar sistemi,
təlim-tərbiyə prosesinin təşkili qaydalarının məcmusu və qarşıya
qoyulmuş məqsədlərə çatmağa imkan verən alqoritm- lərdən
(müəyyən qrup məsələlərin effektiv həllini təmin edən qaydalar
məcmusu) ibarət texnoloji zəncirdir.
Təlim-tərbiyə prosesinin məqsəd və vəzifələrinin
diaq-
nostlaşdmlması
(yunanca diaqnosis - müəyyən etmək deməkdir),
perspektivlərin müəyyənləşdirilməsi, nəticələrin əvvəlcədən
aşkarlanması, planlaşdırma və təşkilatçılıq işi, pedaqoji təhlil
əsasında düzəlişlər etmək və sonrakı fəaliyyətin proqramının
hazırlanması, bütöv texnoloji zəncirin həlqələridir.
Hər bir texnologiya -
hazırlıq, foaliyyot prosesi vo onun
tohlili
kimi mərhələlərdən ibarətdir. Pedaqoji texnologiyanın hər bir
mərhələsi tamın bir hissəsi kimi öyrədən və öyrənənlərin müvafiq
əməliyyatlarım nəzərdə tutur. Ümumiyyətlə, texnologiyalar
biri-biri ilə bağlı, ardıcıl, əlaqəli, biri-birini tamamlayan
mərhələlərdən (əməliyyatlardan, proseduralardan, operasiyalardan)
ibarət olur. •
Hər bir texnologiyanın işlənməsi bu və ya digər nəzəri
konsepsiyaya əsaslanır. Texnologiyaların hazırlanması mürəkkəb
prosesdir və ardıcıl olaraq aşağıdakı mərhələlərdən keçir:
15
v'
konsepsiya mərhələsi {latınca
concepiio
- başa düş-
mə, sistem, müəyyən nöqteyi-nəzər, rəhbər ideya,
əsas fikir deməkdir);
metodoloji mərhələ;
əməliyyat mərhələsi;
təhlil mərhələsi;
nəzarətedici-qiymətləndirici mərhələ.
Hazırda müxtəlif pedaqoji texnologiyalar mövcuddur
nəticələrin müəyyənləşdirilməsi mərhələsi;
ümumpedaqoji texnologiyalar;
təlim texnologiyaları;
tərbiyəedici texnologiyalar;
^
inkişafetdirici texnologiyalar;
kompüter texnologiyaları;
oyun texnologiyaları;
yaradıcı kollektiv fəaliyyətin texnologiyaları;
əməkdaşlıq texnologiyaları və s.
Pedaqogikanın əsas kateqoriyaları vəhdətdədir, biri-
digərinə nüfuz etməklə biri-birini tamamlayır. Beləliklə, baş-
lıca kateqoriyadlarm mahiyyətinin dərk edilməsi pedaqogi-
kanın bir elm kimi formalaşmasına kömək edir.
1.2.
PEDAQOGIKADA DIFERENSIASIYA
və
İNTEQRASİYA
PROSESLƏRİ
Pedaqogika elminin diferensiasiyası əsasən iki istiqamətdə
gedir:
yaşa görə;
təlim-tərbiyə müəssisəsinin tipinə görə.
Hər hansı mürəkkəb sistem kimi pedaqogika elminin
müvafiq sahələri arasında ardıcıllıq və sıx əlaqə var. Pedaqogika
elminin arxitekturasının özünəməxsusluğu onun son dərəcə
mürəkkəb varlıq olan insanı, onun təhsili, tərbiyəsi və inkişafının
formalaşmasım öyrənməsində, qabaqcıl təcrübəni
16
ümumiləşdirməsində, diaqnostik məlumatlar və praktika üçün
tövsiyələr işləyib hazırlamasında ifadə olunur.
Məktəb pedaqogikası* baza elmidir. O, təhsil-tərbiyə
müəssisələrində pedaqoji prosesin metodoloji, nəzəri və tətbiqi
problemlərini öyrənir.
Siır^th diferensiasiya prosesi
/?ə-
licrxsimb
nwktab pedaqogikası artıq ümumi pedaqogika statusunu almuşdır.
Pedaqoji elmlər sisteminə daxil olan digər xüsusi sahələr
ümumi pedaqogika əsasında formalaşır.
Ümumi pedaqogika iki böyük sahəyə ayrılır:
pedaqogika tarixi; pedaqogikanın
nəzəriyyəsi.
Dostları ilə paylaş: |