Foreign languages



Yüklə 2,87 Mb.
səhifə9/74
tarix26.10.2023
ölçüsü2,87 Mb.
#130926
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74
60 soatlik mustaqil ko`rsatma 1-kurs

TO DO FE’LI
1.To do fe’li aniq va majhul nisbatning barcha zamonlarida umumiy qoidalar asosida tuslanadi. Uning Simple Presentda III shaxs birlikda does va qolgan shaxs va sonlar uchun do, Simple Pastda didshakli mavjud.
2.To do fe’lining shakllari yordamchi va modal fe’llardan tashqari barcha fe’llarning Simple Present va Simple Past zamonlardagi bo‘lishsiz va so‘roq shakllarini yasashda yordamchi fe’l vazifasida keladi:
Do you speakEnglish? Siz inglizcha gapirasizmi?
He doesn’t work here. U bu yerda ishlamaydi.
Did you see him yesterday? Siz uni kecha ko‘rdingizmi?
They didn’t speak to me about it. Ular men bilan bu haqda gaplashishmadi.
3.To do fe’li buyruq gaplarning bo‘lishsiz shaklini yasash uchun yordamchi fe’l bo‘lib ishlatiladi:
Don’t gothere. U yerga bormang.
Don’t open the window. Derazani ochmang.
To be va to have fe’llarining bo‘lishsiz buyruq shakllari ham do yordamchi fe’li yordamida yasaladi:
Don’t be angry. Achchig‘lanmang.
Don’t have anything to do with him.-U bilan o‘ralashmang.
4. Simple Present va Simple Pastda bo‘lishli gaplarda fe’lning ma’nosini kuchaytirish uchun fe’lning asosiy shakli oldida do, does, did ishlatiladi:
— I am sorry you don’t know my brother.
— Afsus, akamni bilmaysiz.
— But I do know him. — Axir, men uni taniyman.
— Why doesn’t he go to the reading-room?
Nima uchun u o‘quv zaliga bormaydi?
— But he does gothere very often. — Axir u u yerga tez-tez borib turadi.
— Why didn’t you speak to him? — Nima uchun siz u bilan gaplash madingiz?
— But I did speak to him. — Axir men u bilan gaplashdim.
5. To do fe’li buyruq gaplardagi iltimosni kuchaytirish ma’nosida ham ma fe’llardan oldin, shu jumladan, to be, to have fe’llaridan oldin ishlatiladi:
Do come tonight. Bu oqshom albatta keling.
Do write to me a few lines. Albatta menga bir enlik xat yozib yuboring.
Do have another cup of tea. Yana bir piyola choy iching.
Do be reasonable. Mulohazali bo‘ling. (O‘ylab ish qiling.)
6.To do fe’li -qilmoq, bajarmoq ma’nosida asosiy fe’l bo‘lib keladi:
He has done his exercises. U mashqlarini bajardi.
They will do their work tonight. Ular ishlarini bu oqshom qilishadi.
Simple Presentva Simple Pastda bo‘lishsiz va so‘roq gaplarda to doning shakli ikki marta ishlatiladi — bir marta yordamchi fe’l sifatida, ikkinchi marta asosiy fe’l sifatida:
Does he do it? U buni qiladimi?
Did he do it? U buni qildimi?
I didnot do it. Buni men qilmadim.

Yüklə 2,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə