Frazemalar ko’chma ma’nodagi

Har qanday tilning o'z leksik yutug'i bu uning frazeologik tizimi desak, mubolag'a bo'lmaydi. Zero, frazeologizmlar tilning xususiy leksikasini tashkil qilgani holda o'zga tillardan kamdan kam o'zlashtiriladi. O'zlashganda ham mazkur frazema tarkibidagi frazemshakllar o'zlashadi xolos, uning sintaktik-morfologik tuzilishi, uning konnotativ ma’nosi o’zgarmaydi. Ma’no yaxlitligiga ega, shaklan so’z birikmasi yoki gap qurilishida bo’lgan, nutq jarayonga qadar bir nechta so‘zlarning barqaror munosabatidan tashkil topgan ko‘chma ma’nodagi barqaror birikmalar frazeologizmlar deyiladi. Ularni tilshunoslikda frazemalar deb ham yuzitiladi. Frazema til qurilishining lug‘at bosqichiga mansub ikkinchi lisoniy birlik bo‘lib, bittadan ortiq leksemaning o‘zaro semantik-sintaktik birlashuvi bilan tarkib topgan bo‘ladi, shunga ko‘ra tuzma segment birlik deyiladi; sintaktik tuzilishi jihatidan birikmaga, gapshaklga teng bo‘lib, odatda nominativ va signifikativ vazifa bajaradi, lekin leksemadan ifoda jihati bilangina emas, mazmun jihati bilan ham farq qiladi¹. Frazemalar ko’chma ma’nodagi

1^ Rahmatullayev Sh. Hozirgi o’zbek adabiy tili. – Toshkent: “Universitet”, 2006, 418-bet