G. Sel’ening stress va distress xaqidagi ta`limoti. Reja: Kirish

G.Sel’ening stress va distress xaqidagi ta`limoti.
Reja:
Kirish
1.Stress tushunchasi G. Sel’e.
2. Stressning tibbiy kontseptsiyasining tarixiy rivojlanishi
3.G.Sel’ening stress va distress xaqidagi ta`limoti.
4. Stressning klassik kontseptsiyasi G. Sel’e.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.

Kirish
Bugungi kunda eng keng tarqalgan ta'sir turlaridan biri bu stressdir. Bu odamning asab tizimiga hissiy ortiqcha yuk tushganda yuzaga keladigan haddan tashqari kuchli va uzoq muddatli psixologik stress holati. Stress inson faoliyatini tartibsizlantiradi, uning xatti-harakatlarining normal yo'nalishini buzadi. Stress, ayniqsa tez-tez va uzoq davom etadigan bo'lsa, nafaqat psixologik holatga, balki insonning jismoniy salomatligiga ham salbiy ta'sir ko'rsatadi. Ular yurak-qon tomir va oshqozon-ichak kasalliklari kabi kasalliklarning namoyon bo'lishi va kuchayishidagi asosiy "xavf omillari" dir.
Ingliz tilidan tarjima qilinganda, stress bosim, bosim, taranglik, iztirob esa qayg'u, baxtsizlik, bezovtalik, muhtojlikdir. G. Sel’ening fikricha, stress - bu organizmning o'ziga qo'yilgan har qanday talabga xos bo'lmagan (ya'ni, turli ta'sirlar uchun bir xil) munosabati bo'lib, u yuzaga kelgan qiyinchilikka moslashishga, uni engishga yordam beradi. Hayotning odatiy yo'nalishini buzadigan har qanday ajablanib, stressning sababi bo'lishi mumkin. Shu bilan birga, G. Sel’e ta'kidlaganidek, biz duch kelayotgan vaziyatning yoqimli yoki yoqimsiz bo'lishi muhim emas. Muhimi, sozlash yoki moslashishga bo'lgan ehtiyojning intensivligi. Stress tushunchasi birinchi marta 1936 yilda kanadalik fiziolog Xans Selye tomonidan ishlab chiqilgan. U uni ishlab chiqdi, hayvonlarda tajribalarda sinab ko'rdi va tibbiyotning yangi yagona nazariyasini yaratishga harakat qildi. G. Selye kontseptsiyasi insoniyat fanining turli sohalari - tibbiyot, psixologiya, sotsiologiya va boshqa bilim sohalariga katta ta'sir ko'rsatdi. Insonni salbiy ekologik omillar ta'siridan himoya qilish muammosining ortib borayotgan dolzarbligini stress ta'limotining paydo bo'lishi va keng tarqalishining zaruriy sharti deb hisoblash mumkin.
Bugungi kunda turli ilmiy fanlar vakillari stress va uning kasal va sog'lom odam uchun ahamiyatini juda jadal o'rganmoqdalar.
Stress, G. Selye fikriga ko'ra, ko'p yuzlarga ega: bu nafaqat jarohatlar va kasalliklar, balki "ta'lim va qotib qolishning eng muhim vositasidir, chunki stress tananing qarshiligini oshirishga yordam beradi, uning himoya mexanizmlarini o'rgatadi" G. Sel’e. Bu, albatta, stressning ijobiy roli, muhim ijtimoiy ahamiyatidir. Stress - bu bizning atrof-muhitimizdagi har qanday o'zgarishlarga tananing doimiy moslashuvida bizning haqiqiy ittifoqdoshimiz. Shunday ekan, stressning ijobiy va salbiy tomonlarini to‘g‘ri tushunish, ulardan to‘g‘ri foydalanish yoki oldini olish inson salomatligini asrash, uning ijodiy salohiyatini namoyon etishi, samarali va samarali mehnat qilishi uchun sharoit yaratishda muhim ahamiyat kasb etadi.