1 Ramiz Dəniz
Yüklə 2,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Naş Qolos”
- “Şəhidlər Xiyabanı”
339 “rezervistlərin” 50 faizdən çoxu Rusiya ərazisində yaşayan ermənilər idi. Bax, 1941-1945-ci illərdə Alman faşistləri ilə gedən Böyük Vətən müharibəsində Sovet İttifaqı Bakı neftindən gen-bol istifadə edərək, düşmən üzərində qələbə qazanmağa nail olmuşdu. Həmin triumfal qələbənin üstün- dən 45 il keçəndən sonra SSRİ Siyasi Bürosunun üzvləri öz minnətdarlığını Azərbaycan xalqına belə bir çirkin şəkildə bildirdilər. - İnana bilmirəm ki, Qorbaçov belə bir qətliamın baş verməsi üçün fərman imzalayıbdır. – deyə gördüklərindən vəcdə gələn rus qonaq həqarətlə dilləndi. – Qeyrəti olan rəhbər şəxs öz xalqının başına belə bir müsibət açmamalı idi.
- Bütün bu faciəli olayların ssenarisini Aqambekyan və Zori Balayanın iştirakı ilə Şaxnazaryan qurmuş, Raisa bəyənmiş, Qorbaçov isə təsdiqləmişdi. – deyə Kamil qalın səsi ilə həqarətlə dilləndi, sonra isə o, dayanıb sol əli ilə yeri göstərib məyus halda sözünə əlavə etdi. – Sergey Vladimiroviç, hələ 1918-ci ildə ermənilərlə bolşeviklərin qətlə yetirdikləri on minlərlə insan dayandığımız bu yerdə kütləvi məzarlıqda dəfn edilmiş və bu hadisələri millətə unutmaq üçün Semyon Kirovun heykəlini ucaltmışdılar. Bəli, bəli, həmin dövrdə Bakıda əsl soyqırım törədil- mişdi. 1918-ci il martın 30-dan aprelin 1-nə kimi bolşevik
340 qiyafəsinə bürünən ermənilər Sovet Rusiyasının hərbi yar- dımı ilə Bakıda soyqırımı törədərək 15 min nəfər azərbay- canlını xüsusi qəddarlıq və amansızlıqla qətlə yetirdilər. - Həmin illərdə bolşeviklər hakimiyyətlərini qurmaq üçün hər bir ucqar bölgələrə öz cəsuslarını və ya emissar- larını göndərirdilər. – Sergey xatırlatma verdi. - Bu vəhşiliklər haqqında həmin zamanlarda çıxmış qəzetlərdə də bildirilmişdir. – deyə vicdanlı vətəndaş kimi gələn qonağı məlumatlandırmağı özünə borc bilən Vahid ürəkyanğısı ilə dilləndi. – 25-i noyabr 1918-ci ildə çıxmış
lə müsəlman qadınlarının qarnını yararaq, bətnində for- malaşmış uşağı çıxararaq onun başını kəsirdilər və bunlara aid foto şəkillərini də yayımlamışdılar”. 4-ü aprel 1918-ci ildə “Naş Qolos” qəzetində isə yazılmışdır ki, ”hər yerdə meyitlər, qıc olmuş, eybəcər hala salınmış, yandırılmış meyitlər: kişi, qadın və uşaq meyitləri”. - Bu haqda mən dürüst olmayan məlumatlara malikəm. – deyə təəssüfünü gizlətməyən qonaq hüznlə dilləndi. – Həmin hadisələri tarixə erməni-azərbaycanlı münaqişəsi kimi salmağa çalışıblar. - Düz deyirsiniz, pula görə öz vicdanını satan bəzi alimlər Azərbaycan xalqının başına gətirilən faciəni, siz dediyiniz kimi qələmə verməyə çalışıblar. – yaşlı veteran
341 daxilində yaranan hirsini birtəhər dəf edə-edə kədərlə dilləndi. – Hətta onlar ermənilərin istəyinə uyğun olaraq bir neçə kitab da buraxmağa müvəffəq olublar. Əslində isə həqiqəti arxiv sənədlər söylədi. - Xatırlatma verim ki, Bakı qırğınına qədər martın 18-i 1918-ci ildə 20 minlik erməni-bolşevik silahlı qüvvələri Şamaxıya daxil oldular və dinc əhaliyə divan tutdular. Onlar insanlara işgəncələr verirdilər. – deyə Abram söh- bətə müdaxilə etdi. - Ermənilər qadınların döşlərini kəsərək və ya qarınlarını deşik-deşik edərək qətlə yetirirdilər və onların cəsədləri küçələrdə yatırdı. Əmirovun əlaltısı olan Lalayevin əsgərləri şəhərdə evlərə soxulmuş, tar-marla məşğul olmuş, yüzlərcə qoca və körpələri qırmışdılar. Məscidə yığdıqları insanları diri-diri yandırmışdılar. Həmin hadisələrdə Şamaxının 58 kəndi xarabazara çevrilmiş, 12 min nəfər insan öldürülmüş, Quba qəzasında isə müsəlman- ların yaşadığı 122 kənd yandırılmış və dağıdılmışdır. Bu kəndlərdə ermənilərin keçirdikləri əməliyyatlar faciəvi miqyasına görə dünya tarixinin ən amansız hadisələrindən olmuşdur. Abramın sözləri qonağı fikirə saldı. Ona görə ki, bu ifadələrin kökündə həqiqət dururdu. Sergey bacardıq qədər öz emosiyalarını saxlamağa çalışırdı. Axı, necə olsa da onun qonşuluğunda yaşayan “qaçqın” statusu almış
342 ermənilərin cəfəngiyyat dolu uydurmaları elə aşılanmışdı ki, onlarla ünsiyyətdə olan hər bir kəs azərbaycanlıların vəhşi, vandal və barbar olduqlarını zənn edərdi. Eduardgil ilk dəfə onunla ünsiyyət yaradandan sonra alim öz dost- tanışlarına və həmkarlarına birmənalı şəkildə bəyan etmişdi ki, onlar həyatlarını təhlükə altında qoymasınlar deyə, Azərbaycana səfər etməkdən boyun qaçırsınlar. Azərbay- canlıların etmədikləri cinayətlər barəsində məqalələr yazılıb qəzetlərdə dərc olunur, həmin hadisələri ziyalıların iştirakı ilə dəyirmi masa ətrafında müzakirə edirdilər. Müzakirə vaxtı kimsə irad bildirəndə dərhal həmin şəxs iştirakçıların tənqidinə tuş gəlirdi. Lakin gec olsa da həqiqət üzə çıxdı və Sergey bundan sonra hansı mövqe tutacağını özü üçün müəyyənləşdirdi. Bir tarixçi kimi burada xeyli məlumat toplayan Sergey anladı ki, haqq azərbaycanlıların tərəfindədir, lakin informasiya maşınından istifadə edən ermənilər və onların havadarları, hərtərəfli olaraq, on minlərlə şəhid vermiş əzilmiş xalqı dünya ictimaiyyətinin gözündən salmağa çalışırlar.
Sergey şəhər gəzintisinə çıxdı və onu demək olar ki, Bakının ən görməli yerlərinə apardılar. Tarixçi pedaqoqun ilk dəfə Bakıda olması ilə indikində xeyli fərq var idi. Şəhər Yüklə 2,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|