[]
Yüklə 3,16 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cinsiyyət yolu
- Quşlarda cinsiyyət üzvləri
17 funksiyasını ifadə edir. Balalığın qan damarları əzələ qatında əsas qan damar toru yaradır. Bu tordan digər qişalara qan damarları gedir, epiteli qatı altında sıx kapilyar tor yerləşir. Balalıq qarın boşluğunun vegetativ sinir kələfləri ilə innervasiya olunur. Bunların tərkibində simpatik, parasimpatik və hissi sinir lifləri olur. Sinir lifləri hər üç qişada sinir kələfləri yaradır. Şəkil 47. Cinsiyyət yolu xüsusi cinsiyyət yolundan və sidik cinsiyyət dəhlizindən ibarətdir. Xüsusi hissənin divarı selikli, əzələ və adventisiya qişalarından təşkil olunmuşdur. Selikli qişa boylama büküşlər əmələ gətirir və özü çoxqatlı yastı epitel ilə xüsusi qatdan təşkil olunmuşdur. Xüsusi qat boş birləşdirici toxumadan təşkil olunub, limfa follikullarına malikdir. Əzələ qişası saya əzələ toxumasından olub, daxili dairəvi, xarici boylama istiqamətdə yerləşir. Adventisiya boş birləşdirici toxumadandır. Vagina dəhlizinin divarı selikli, əzələ və adventisiya qişalarından təşkil olunmuşdur. Selikli qişa çoxqatlı yastı epiteli və xüsusi qatdan ibarətdir. Xüsusi qatda dəhlizin yan divarında dəhliz soğanaqları yerləşir. Dəhlizin epiteli qişasında dorsalda böyük, ventralda kiçik dəhliz vəziləri yerləşir. Dorsal vəzilər sadə borulu vəzilərdir. Ventral vəzlər sadə şaxələnən borulu alveolyar vəzlərdir. Əzələ qişası eninəzolaqlı əzələ toxumasından ibarətdir. Klitor erkəklərin cinsiyyət üzvünün homologudur. Mağaralı cisimdən təşkil olunmaqla, üstü ağlı qişa ilə örtülüdür. Selikli qişa çoxqatlı yastı epiteldəndir. Cinsiyyət dodaqları dəhlizin selikli qişasına keçən dəri büküşləridir, dəri hissəsində piy və tər vəziləri yaxşı inkişaf etmişdir. cinsiyyət dodaqlarının əsasını eninəzolaqlı əzələ toxuması təşkil edir. 18 Quşlarda cinsiyyət üzvləri Xoruzlarda cinsiyyət üzvlərinin quruluşu məməlilərin cinsiyyət üzvülərinin quruluşuna oxşardır. Fərqləndirici xüsusiyyət toxumluqların bütün ömrü boyu qarın boşluğunda olması və əlavə cinsiyyət vəzlərin olmamasıdır. Dişilərdə ancaq sol tərəfin cinsiyyət orqanları yaxşı inkişaf etmişdir. Yumurtalıqları salxımvari qurluşda olub, qabıq və beyin maddələrdən təşkil olunub, üstü bir qatlı yastı epiteli ilə örtülüdür, qabıq maddədə inkişaf etməkdə olan follikula və intersitsial hüceyrələr olur. Yumurta qoyma vaxtı follikulların miqdarı 900 olur. Ovulyasiyadan sonra sarı cisim əmələ gəlmir. Yumurtalıqda estrogenlər, androgenlər və progesteron hasil olunur. Yumurta borusunda mayalanma və yumurtanın üstündə 3-cülü qişa əmələ gəlir. Yumurta borusu qıfdan, zülallı hissədən, boğazdan, balalıqdan və vaginadan ibarətdir. Bu şöbələrin hamısının divarı selikli, əzələ və seroz qişalardan təşkil olunmuşdur. Selikli qişanın üstünü birqatlı slindiriki, kirpikli epiteli örtür. Bu qatda sekretor hüceyrələr də olur. Xüsusi qat boş birləşdirici toxumadan və limfoid elementlərdən ibarətdir. Bu qatda vəzilər yerləşir. Yumur- talıq borusu divarında saya əzələ hüceyrələri çarpazlaşır. Balalığın və vaginanın divarında saya əzələ toxuması daxili dairəvi, xarici boylama qatlar əmələ gətirir. Seroz qişa boş birləşdirici toxumadan olub, üstü mezoteli ilə örtülüdür. 19 Şəkil 1. Hüceyrənin ultramikroskopiki quruluşu. 1. Sitollema. 2. Pinositoz qovuq. 3.Sentrosoma. 4.Hialoplazma. 5.Dənəli endoplazmatik tor. b) ribosom 6.Nüvə 7.Perinukulyar sahə 8.Nüvə məsamələri 9.Nüvəcik 10.Holci kompleksi 11.Sekretor vakuol 12.Mitoxondri 13.Lizosom 14.Faqositoz 15.Hüceyrə membranlarının alfasito membranla əlaqəsi 20 16.Mikroxovlar Şəkil 2. Qaraciyər hüceyrələrində mitoxondrilər 1. Hepatosid 2. Mitoxondrilər 3. Nüvə və nüvəciklər 4. Hemokapilyar 21 Şəkil 3. Qaraciyər hüceyrələrində qlikogen əlavələri. 1. Qaraciyər hüceyrəsi 2. Qlikogen dənələri 3. Nüvə və nüvəciklər 4. Sinosoid kapilyar 22 Şəkil 4. At askaridi yumurta hüceyrəsində sentrosoma. 1. Yumurta hüceyrəsinin qisası. 2. Sentriola 3. Sentrosfera 4. Astrosfera 5. Ekvatorial lövhə Yüklə 3,16 Kb. Dostları ilə paylaş:
|