1-amaliy mashg’ulot: trаnspоrt-ekspеditsiоn хizmаt ko‘rsаtishning vujudgа kеlish tаriхi reja

11.1. FIATA haqida umumiy ma’lumot
Xalqaro ekspeditorlik uyushmalari federatsiyasi/FIATA (“Federation Internationale des Associations de Transitaires et Assimiles”) 40 000 dan ortiq xalqaro ekspeditorlik va logistika kompaniyalarining ekspeditorlik biznesini ifodalovchi nodavlat tashkilotdir.
FIATA Yevropaning 16 ta ekspeditorlik tashkilotlari tomonidan 1926-yil 31-mayda Avstriya poytaxti Vena shahrida tashkil etilgan.
FIATA va FIATA Kotibiyatining o'rni va ro'yxatdan o'tgan ofisi Shveytsariyaning Tsyurix shahrida joylashgan.
FIATA faoliyati ko'lami dunyoning 150 ta davlatini qamrab oladi.
FIATAning maqsadlari milliy va mintaqaviy ekspeditorlik assotsiatsiyalari manfaatlarini ifodalash, xalqaro darajada professional va sanoat manfaatlarini himoya qilish, qo'llab-quvvatlash va muvofiqlashtirishdir.
Nizomga muvofiq, FIATAning vazifalari quyidagilardan iborat:
1. Turli mamlakatlar ekspeditorlarini yagona tashkilotga birlashtirish va global ekspeditorlik bozorida ularning manfaatlarini ifodalash.
2. Yuklarni yetkazib berish va yuklarni tashish bilan shug‘ullanuvchi xalqaro tashkilotlarda ishtirok etish, shuningdek, yuklarni yetkazib berish va yuk tashish bilan bog‘liq turli funksiyalarni bajarish orqali ekspeditorlar manfaatlarini himoya qilish.
3. Ishbilarmon doiralar va keng jamoatchilikni ekspeditorlik sohasining maqsad, vazifalari va jahon savdo tovarlari harakatidagi roli bilan tanishtirish.
4. Ekspeditorlik sanoati uchun kasbiy tayyorgarlikni rivojlantirish.
5. Birlashtirilgan ekspeditorlik hujjatlarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish.
Xalqaro tashkilot tarkibiga quyidagilar kiradi:
1. Multimodal transport instituti.
2. Havo transporti instituti.
3. Bojxona ishi instituti.
To'rtta maslahat kengashi:
- xavfli yuklar uchun;
– axborot texnologiyalari bo‘yicha;
- huquqiy masalalar bo'yicha;
- kasbiy tayyorgarlik.
FIATA milliy assotsiatsiyalari to'rtta hududga bo'lingan:
- Afrika va Yaqin Sharq;
- Shimoliy va Janubiy Amerika;
- Osiyo va Tinch okeani;
- Yevropa.
FIATA ning asosiy faoliyati:

• 
  milliy va oliy hokimiyat organlari, transport va tijorat birlashmalari bilan aloqalarni davom ettirish;
  
• 
  yuqorida ko'rsatilgan tuzilmalar, uyushmalar va shunga o'xshash tashkilotlarda a'zo sifatida ishtirok etish, shuningdek, shunday yoki shunga o'xshash maqsadlarni ko'zlagan sanab o'tilgan tuzilmalar bilan hamkorlik qilish;
  
• 
  xalqaro ishbilarmonlik munosabatlarida odatlar va qoidalarni belgilashda ishtirok etish;
  
• 
  ekspeditorlik faoliyat sohasi to'g'risidagi ma'lumotlarning tarqalishiga ko'maklashish va jamoat ishlarida ekspeditsiyani joriy etish;
  
• 
  ekspeditorlik faoliyat sohasiga oid maxsus adabiyotlar va materiallarni nashr etish;
  
• 
  a'zolarini qo'llab-quvvatlash;
  
• 
  kasbiy tayyorgarlik va biznes seminarlar tashkil etish;
  
• 
  ekspeditorlarni birlashtirish, ular o‘rtasida halol raqobatni tashkil etish hamda ishbilarmonlik va kasbiy tajriba almashishda ko‘maklashish;
  
• 
  savdo va transport sohasidagi alohida va umumiy masalalarni hal qilishda ishtirok etish.
  

Xalqaro ekspeditorlar uyushmalari federatsiyasi BMT Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengashida, BMTning Savdo va taraqqiyot bo‘yicha konferensiyasida, BMTning Xalqaro savdo huquqi bo‘yicha komissiyasida maslahatchi maqomiga ega.
UN/CEFACT xalqaro ta'minot zanjiri namunaviy modeli.
UN/CEFACT Birlashgan Millatlar Tashkilotining savdo va elektron biznesni osonlashtirish markazidir.
UN/CEFACT markazining yakuniy maqsadi butun xalqaro ta'minot zanjirini baholash uchun qandaydir namunaviy modelni yaratishdir.
Xalqaro savdo bitimi uchlik bo‘lib, har doim logistik jihatdan o‘zaro bog‘langan savdo, shartnoma, transport va to‘lov operatsiyalarini o‘z ichiga oladi.
Ta'minot zanjiridagi asosiy operatsiyalar: sotib olish, tashish va to'lash.
Sotib olish - buyurtmani (buyurtmani) berish, ko'rib chiqish va qabul qilish / rad etish tartibi bilan bog'liq barcha tijorat faoliyatini qamrab oladi.
Tashish - tovarlarning jismoniy harakati va saqlanishi bilan bog'liq barcha faoliyatni, shu jumladan vatan va qabul qiluvchi mamlakatlardagi rasmiy nazoratni, shuningdek eksportchi/importerning korporativ nazoratini qamrab oladi.
To'lov - to'lovning shartnoma shartlariga muvofiq tovarlar uchun to'lovni amalga oshirish bilan bog'liq barcha faoliyatni qamrab oladi.