1. “Fizika” faniga kirish. Fizika fanining prеdmеti va uslublari. Kinеmatika asoslari

FIZIKADA ISHLATILADIGAN AYRIM ATAMALAR 


Fizik jismlar - tabiatda uchraydigan barcha jismlarga aytiladi.
M: Quyosh, yulduzlar, sayyoralar, toshlar va h.k. 

---

2

Jismlar sistemasi - ayrim fizik hodisalar xuddi bitta jismdagidek namoyon 
bo‘ladigan jismlar to‘plamiga aytiladi.
M: avtomobil turli qismlardan tashkil topsa-da, xuddi bitta yaxlit qismdek 
harakatlanadi.

Fizik hodisalar - moddani tashkil etgan zarralar o‘zgarmay qolgan holda
sodir bo‘ladigan hodisalarga aytiladi. M: toshning tushishi, g‘ildirakning aylanishi, 
suvning qaynashi va muzlashi, lampochkadan yorug‘lik chiqishi, radiodan ovoz
chiqishi kabi jarayonlarda uni tashkil etgan zarralarning ichki tuzilishi o‘zgarmay 
qoladi.
Fizik hodisalarni bevosita kuzatish va tajribada tekshirish orqali fizik 
qonunlar yaratiladi.

Fizik qonun - hodisalarni xarakterlovchi kattaliklar orasidagi miqdoriy
bog‘lanishdan iborat bo‘lgan ifodaga aytiladi. 


Kuzatish - sodir bo‘layotgan hodisaga ta’sir ko‘rsatmasdan, uning
xususiyatini o‘rganishga aytiladi. 
Fizik bilimlarning manbai kuzatishlar va tajriba o‘tkazishlardan iborat.
Fizik bilimlar quyidagi ketma-ketlikda bajarilgan ishlar orqali hosil qilinadi: 


kuzatishlar → gipoteza → eksperiment → xulosa. 
Tajribalar o‘tkazishda va kuzatishlar olib borishda, o‘lchash ishlarini bajarish 
uchun o‘lchov asboblaridan foydalaniladi.
MEXANIK HARAKAT HAQIDA UMUMIY MA’LUMOTLAR 


Mexanika so’zi - yunonchadan olingan bo’lib, mashina haqidagi ta’limot
degan ma’noni anglatadi.