2-Ma’ruza. O‘zbekiston o‘lchashlar birligini ta’minlash tizimi. Xuquqiy asoslari va nizomlari reja

2-jadval.
SI ning hosila birliklari. Bularning nomi va belgisi SI asosiy birliklarning 
nomi va belgisidan foydalanib yasalgan
2
.
 
Kattalik 
 
Birlik 
Nomi 
O‘lcham
i 
Nomi 
Belgisi 
Maydon 
L
2
 
Metr kvadrat 
m
2
Hajm, sig‘im 
L
3
Metr kub 
m
3
Tezlik 
LT
-1
 
Sekundiga metr 
m/s 
Tezlanish 
LT
-2
 
Kvadrat sekundga metr 
m/s
2
Zichlik 
L
-3
M 
Kub metrga kilogramm 
kg/m
3
To‘lqin son 
L
-1
Minus bir darajali metr 
m
-1
Solishtirma hajm 
L
3
M
-1
Kilogrammga kub metr 
m
3
/kg 
Elektr tokining zichligi 
L
-2
I 
Metr kvadratga amper 
A/m
2
Magnit maydon 
kuchlanganligi 
L
-1
I 
Metrga amper 
A/m 
Komponentning molyar 
konsentratsiyasi 
L
-3
N 
Metr kubga mol 
mol/m
3
Ravshanlik 
L
-2
J 
Metr kvadratga kandela 
cd/m
2
 
2.6. Metrologiya bo‘yicha asosiy atamalar va ta’riflar 
Metrologik me’yorlar va qoidalarning xalqaro va tarmoqlararo ahamiyatini 
hisobga olgan holda o‘zaro tushunish va harakatlarni kelishishda metrologik 
atamalarning birliligi va qabul qilingan tushunchalarga aniq rioya qilish muhim 
ahamiyat kasb etadi. 
O‘zbekiston Respublikasining “Metrologiya to‘g‘risida” Qonunida 
metrologiya bo‘yicha quyidagi asosiy atmalar o‘rnatilgan. 
Metrologiya 
– O‘lchashlar, ularning birliligini ta’minlash metodlari va 
vositalari va talab etilgan aniqlikka erishish usullari to‘g‘risidagi fan.