68 Avtomatsko upravuvanje I programiranje IV alb indd

Udhëheqja dhe programimi automatik
Njësia udhëheqëse fanuc - sistem ote
46
Teknik i makinerisë
4.2.  Paneli udhëheqës makinerik
4.2.1.  Komandat e panelit udhëheqës makinerik
Paraqet pjesë të njësisë udhëheqëse ku janë të vendosur koman-
dat dhe sustat që shërbejnë për punë me dorë me udhëheqjen e funk-
sioneve të makinës. 
Pamja e panelit udhëheqës të 16A20/FANUC 0TE është dhënë në 
ilustrimin që vijon: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
STOP
+
_
HOME
JOG
AUTO
EDIT
MDI
0.001
0.01
0.1
TAPE
-X
+X
-Z
+Z
RAPID
READY
START
SBK
STOP
STOP
ALARM
0%
150%
0 mm/min
1260 mm/min
F 0
25%
50%
100%
M01
BOT1
DRY
RUN
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
15 
13 
emri
funksioni
1. Susta për startim 
me cikle
(Cucle start 
button)
Startimi i programit në regjim automatik, startimi 
i njëpasnjëshëm i funksioneve të caktuara të 
makinës në modin MDI (lëvizjet e bosht punues, 
rotacioni, kyçja dhe shkyçja e mjeteve për ftohje). 
2. Susta rrotulluese 
për zgjedhjen e 
modeve 
(Mode selection 
button)
Zgjedhja e modeve në varësi nga lloji i 
operacioneve
Мodet: 
1. HOME
2. JOG
3. MPG 
STEP/HANDLE
4. MDI
5. EDIT
6. AUTO

---

Njësia udhëheqëse fanuc - sistem ote
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
47
3. Susta Ready
Pas kyçjes së mbushësit të makinës, me prekje 
të sustës bëhet komunikimi i tyre. Kontrollohen 
të gjitha sistemet e makinave (2-3 sеk). Nëse 
është në rregull, makinat janë përgatitur për 
punë. Nëse gjatë kontrollit ka ndonjë problem 
apo gabim në sistemet e makinës, ajo si alarm 
paraqitet deri te operatori në displejin e UE së. 
Çdo alarm është dhënë në numër të caktuar që 
e defi non llojin e problemit. 
4. Sustat për lëvizje 
të forta të bartësit 
të veglës nëpër X 
dhe Z
(Jog feed button)
Shërbejnë për lëvizje të forta të bartësit 
të veglës 
 X dhe  Z. Në këtë rast lëvizja 
rregullohet me sustën rrotulluese Jog feed rate. 
5. Susta për lëvizje 
të shpejta
(Rapid traverse)
Në kombinim me sustat për lëvizjen e bartësit 
nëpër 
 X dhe  Z siguron lëvizje të shpejtë 
(i përgjigjet programit G00). Në këtë rast 
lëvizja defi nohet fabrikisht dhe nuk mund të 
ndërrohet. 
6. Susta rrotulluese 
për lëvizje precize 
të bartësit të 
veglës
(Handle)
Me rrotullim të kësaj suste me precizitet në 
1/10, 1/100 apo 1/1000 pjesë e milimetrit e 
lëviz mbajtësin e veglës në drejtim të X apo 
Z Më tepër përdoret për lëvizje manuale të 
veglave afër pjesës punuese (shembull: gjetja e 
pikës zero)
7. Susta për bllok 
individual
(Single block)
Gjatë punës automatike të makinës me 
prekjen e sustës realizohet programi me 
rend, gjegjësisht me startim të çdo rendi 
shtypet susta START. Përdoret gjatë testimit të 
programit të ri apo kontrollit të lëvizjeve pas 
përmirësimit të gabimit të bërë. 
8. Susta për “lëvizje 
në të thatë” (Dry 
run)
Përdoret për realizimin e programit pa lëndë 
punuese në fazën e testimit të tyre. Logjikisht 
programi testohet pa lëvizje.

---

Udhëheqja dhe programimi automatik
Njësia udhëheqëse fanuc - sistem ote
48
Teknik i makinerisë
9. Susta rrotulluese 
për lëvizje me dorë 
(Jog feed rate)
Me lëvizjen e sustës me dorë rregullohet 
lëvizja e mbajtësit të veglës. Lëvizja mund të 
rregullohet nga (0-1260) mm/min. 
10. Susta 
rrotulluese për 
lëvizje të defi nuar 
të shpejtë me 
përqindje 
(Feed rate 
override)
Përdoret për lëvizje automatike dhe me dorë të 
makinës.
Me rrotullim të kësaj suste zgjedhet në 0 %, 
25%, 50%, 75% apo 100% realizim të lëvizjes 
së shpejtë. Lëvizjet e shpejta bëhen me 
përqindje nga rrotullimi i sustës. Gjatë testimit 
të programit më tepër lëvizjet e shpejta 
realizohen me 25% apo 50%. 
11. Susta për 
stopim pa kusht 
manual të 
mbajtësit të veglës 
dhe kohës së 
punës
Me shtypjen e sustës ndërpriten lëvizjet 
punuese dhe ndihmëse gjatë realizimit të 
programit. Që programi të vazhdojë realizimin 
shtypet START. Përdoret shembull kur bëhet 
matja dhe kontrollimi mes dy ndërhyrjeve. 
12. Susta për 
stopim pa 
kushtëzim me 
dorë të bartësit të 
veglës 
(Feed hold utton)
Me shtypjen e kësaj suste ndalohet vetëm 
lëvizjet apo mbajtësi i veglës gjatë programit 
(ignorohen lëvizjet programuese të mbajtësit 
të veglës), derisa koka e shtrënguar me pjesën 
punuese vazhdojnë me rrotullim. Që të 
vazhdojë programi duhet përsëri të shtypet 
susta START. 
13. Susta 
rrotulluese për 
zgjedhjen e 
shtrëngimit dhe 
mbështetjes në 
mjetin punues 
Me rrotullimin e sustës zgjedhet mënyra e 
shtrëngimit dhe mbështetjes në mjetin punues 
që mund të jenë:  
1.  shtrëngim i jashtëm ndaj kokës 
shtrënguese, 
2.  shtrëngim i jashtëm ndaj kokës 
shtrënguese dhe mbështetjen në pykë
3.  shtrëngim i brendshëm në kokën 
shtrënguese, 
4.  shtrëngim i brendshëm në kokën 
shtrënguese dhe mbështetje 
5.  mbështetjen në mes 

---