Andijon davlat universiteti pedagogika fakulteti maktabgacha ta
III.BOB.Olingan natijalarni psixologik taxlili va umumlashtirish
Yüklə 427,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
| III.BOB.Olingan natijalarni psixologik taxlili va umumlashtirish.
3.1.Bolalarni individual xususiyatlarini aniqlash metodlari……………..…………57-60 Xulosa va tavsiyalar……………………………………………………………….61-62 Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………………………63-64
4
KIRISh. “Bolalik – odamzot belanchagi bola yoshini o‘rganish, kelajak psixologiyaga zarur hisoblanadi”
Jamiyatning ravnaqi uning o`sib kelayotgan yosh avlodga bo`lgan munosabati va ularga yaratayotgan imkoniyatlarga bog`liq. Har qanday mamlakat sog`lom va barkamol, el- yurtiga sadoqatli, iymon- e`tiqodli farzandlari bilan faxrlanadi, ularga suyanadi. Shunday fazilatlarga ega avlodni tarbiyalab, voyaga yetkazgan xalq kelajakka katta ishonch bilan qaraydi, istiqboli porloq bo`ladi. O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan keyin ta’lim jarayonini takomillashtirishga katta e’tibor qaratilmoqda. Ulug‘vor deb hisoblangan ta’lim tizimi oldida turgan ustuvor vazifalardan biri –bu “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” asosida Respublika ta’lim tizimida olib borilayotgan islohatlar yoshlarni o‘z xohishi, irodasi va intilishiga qarab, ularga chuqur bilimlar berish, o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlardan to‘la xoli bo‘lgan yuksak ma’naviy va ahloqiy talablarga javob beradigan raqobatbardosh malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlashdir 1 .
Komil insonni, ya’ni o‘zida ruhiy boylik, ahloqiy poklik va jismoniy etuklikni to‘la mujassamlashtirgan talabalarni kelgusi faoliyatga psixologik jihatdan tarbiyalash uchun ta’lim-tarbiya ishlarini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish lozim. Buning uchun bolalarning psixik taraqqiyoti qonunlarini, ularning yoshlik va individual xususiyatlarini bilish muhimdir. O’zbekiton Respublikasining Prezidenti I.A.Karimov asarlarida, O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risidagi” qonuni va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”da belgilangan har tomonlama etuk, barkamol shaxsni tarbiyalash hozirgi kun ta’lim tizimi oldida turgan dolzarb muammolardan biridir. Barkamol shaxsni tarbiyalashda bolaning maktabgacha tarbiya yoshi 1 I.Karimov, Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. T.: 2008. 56-b.
5 psixologik xususiyatlarni xususiyatlarini bilish tarbiyachilar, pedagoglar va psixologlar, ota – onalar uchun muhim ahamiyatga ega bo’lgan vazifalar sarasiga kiradi. Ushbu tarbiyaviy jarayonda bolalarning yosh va individual xususiyatlarini eo’rganish, ularnig har tomonlama rivojlanishini ta’minlashga ta’lim-tarbiya ishlarini to’g’ri yo’lga qo’yishga xizmat qiladi. O’sib kelayotgan yosh avlodni muayyan maqsad yo’lida har tomonlama kamol toptirish, uning ongi,
dunyoqarashi, e’tiqodini o’stirish,jamiyat ravnaqi va rivojlanishi yo’lida fidoiy ruxi bilan singdirilgan xulq-atvorini tarkib toptirish maktabgacha tarbiya yoshi psixologiyasi oldida turgan dolzarb vazifalardan sanaladi. Xususan har tomonlama
rivojlangan barkamol insonni tarbiyalashning maqsad yaa vazifalari manaviy boylik, axloqiy poklik, jismoniy mukammallikni o’zida mujassamlashtirgan ijtimoiy faollikni tarbiyalashni taqozo etadi. Mashxur rus pedagoglaridan biri Lesgaftning fikricha insonning maktabgacha tarbiya yoshdagi davri shunday bir davrki, bu davrda bolada kelgusidaqanday xarakter xislatlari paydo bo’lishi belgilanadi va axlokiy xarakterning asoslari yuzaga keladi D.B. Elkonin takidlaganidek, bola jamiyat a’zosi va shaxs sifatida shakillanib borar ekan, uning psixikasi rivojlanib olamni aks ettirish xususiyati go’daklikdan yetuklik davrigacha murakkablashib va takomillashib boradi Ijtimoiy xayotimizdagi o‘zgarishlar mustakillik, respublikamizdagi demokratiyaning tantanasi, haqiqiy davlat tuzimiga intilish psixologiyaning konuniyatlari va ilmiy materiallarini o‘rganish hamda ulardan turmushda foydalanishni talab kiladi Bola inson sifatida tashki jixatdan katta yoshli odamlarga uxshasa ham, o‘ziing psixik jarayonlari va shaxsiy psixologik xususiyatlarning mazmuni jixatdan katta yoshli odamlardan keskin fark kiladi. Ma’lumki, bola shaxsi va uning psixologik xususiyatlari kandaydir tasodifiy omillarning tartibsiz ta’sir etishi natijasida emas, balki muayyan konkret omilning konuniy ta’sir etishda tarkib toptiradi. Ana shu muxim konuniy tarzda ta’sir kiladigan omillarni ochish va isbotlash bilan bolalar psixologiyasi shugullanadi. Bolalar psixologiyasi bolalar shaxsi va shaxsiy psixologik konuniyatlarning tarkib topishi kabi muxim ilmiy
6 malakalarni o‘rganib, mamlakatimizda yangi tipdagi odamlarni tarbiyalab yetishtirish konuniyatlarini ochib beradi. Pisixik rivojlanishdan biologik va ijtimoiy omillar bolani psixik rivojlanishida shaxs, inson muammosi psixologiyaning markazida turgan eng qiyin muommolardan bo‘lib hisoblanadi.
Yüklə 427,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|