5
BİRİNCİ BÖLÜM
BOŞANMA HUKUKUNDA BENİMSENEN SİSTEMLER, BOŞANMANIN
DAYANDIĞI TEMEL İLKELER VE TÜRK HUKUKUNDA ÖZEL
BOŞANMA SEBEPLERİ
I. GENEL OLARAK BOŞANMA VE BOŞANMADA BENİMSENEN
SİSTEMLER
A. Genel Olarak Boşanma
Borçlar Hukuku sözleşmelerinde kural olarak TMK Md. 23/1
7
dolayısıyla
“ahlaka aykırı” görülen, çok uzun süreli olarak sözleşme ile bağlılık; evlenme
sözleşmesinde bu sözleşmenin niteliği gereği sayılarak, tam aksine, “süreli evlilik”,
genellikle “ahlaka aykırı” görülmekte ve bu sözleşmenin fesih öneline uyularak,
feshinin ihbarı yoluyla sonlandırılmasına olanak tanınmamaktadır.
8
Bizim
sistemimizde kanunkoyucu evliliğin en doğal sona erme yolunun ölüm olması
karşısında; eşler henüz hayattayken evliliğin kendisinden beklenen amaçları
gerçekleştiremeyecek duruma gelmesi halinde evlilik birliğinin boşanma davası
açmak yoluyla sona erdirilmesini istemiştir.
9
Boşanma, eşler henüz hayatta iken, bir eşin kanunda öngörülmüş olan
sebeplerden birine dayanarak açacağı dava sonucunda evlilik birliğine geçmişe etkili
olmayacak şekilde ve mahkeme kararıyla son verilmesidir.
10
Borçlar Hukuku’ndaki
sürekli sözleşmelerde bu kurumun karşılığı “haklı sebeple fesih” olarak
adlandırılabilirse de, evlenme sözleşmesinin tarafların kişilik alanlarını ilgilendiren
bir konu olması ve bozucu yenilik doğuran boşanma davası açma hakkının
7
Vazgeçme ve aşırı sınırlamaya karşı kişiliğin korunmasını amaçlayan TMK Md. 23/1’e göre
kimse, hak ve fiil ehliyetlerinden kısmen de olsa vazgeçemez.
8
Hatemi, Hüseyin/ Serozan, Rona: Aile Hukuku, İstanbul 1993, s. 203.
9
Evliliğin bir diğer sona erme yolu olan evliliğin iptali konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. Dural,
Mustafa/ Öğüz, Tufan/ Gümüş, Mustafa Alper: Türk Özel Hukuku C. III Aile Hukuku, İstanbul
2010, s.77 vd.; Akıntürk/ Karaman, s. 208 vd.
10
Akıntürk/Karaman, s. 235.