Digər tərəfdən, işçinin məzuniyyət bitmədən geri
qayıtması işəgötürənin mülahizəsi əsasında həyata keçirilir.
Başqa sözlə, işçi məzuniyyət müddəti bitmədən işə çıxmaq
istəsə belə, işəgötürənin razılığı olmadan bu istəyini həyata
keçirə bilməz.
Bununla yanaşı, qüvvədə olan qanunvericiliyə görə
hamiləliyə və doğuşa görə verilən məzuniyyətdən vaxtından
əvvəl geri qayıtma prosedurunu tənzimləyən hər hansı konkret
qayda yoxdur.
Bütün bu şərtlərdən çıxış edərək və mövcud təcrübəni
nəzərə alaraq deyə bilərik ki, Sizin hamiləliyə və doğuşa görə
verilən
məzuniyyət
müddəti
bitdikdən
sonra
əmək
fəaliyyətinizə başlamanız daha məqsədəuyğundur.
Sual 8. Mənimlə müddətli əmək müqaviləsi bağlanmışdı.
Həmin əmək müqaviləsinin müddətinin bitməsindən 10
gündən artıq vaxt keçmişdir. Lakin mən əmək fəaliyyətimi
davam etdirirəm, işlədiyim müəssisə isə əmək müqaviləsinə
xitam verilməsi ilə bağlı mənə hər hansı xəbərdarlıq etməmiş,
əmək münasibətlərinə xitam verilməsini bildirməmişdir.
Bilmək istərdim, bu hal qanunvericiliyin tələblərinə
uyğundurmu?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 73-
cü maddəsinin 1-ci hissəsinə görə müddətli əmək müqaviləsinin
müddəti qurtardıqda ona xitam verilir. Müddətli əmək
müqaviləsində
göstərilən
müddət
qurtardıqda
əmək
münasibətləri davam etdirilərsə və müddət bitdikdən sonrakı bir
həftə ərzində tərəflərdən heç biri müqaviləyə xitam verilməsini
tələb etmirsə, həmin əmək müqaviləsi əvvəl müəyyən olunmuş
müddətə uzadılmış hesab olunur.
Göründüyü kimi, Sizinlə bağlanmış müddətli əmək
müqaviləsinin müddəti qurtarsa da, əmək münasibətləri davam
etdirildiyindən və nə Siz, nə də işəgötürən müddət bitdikdən
sonrakı 1 həftə ərzində əmək müqaviləsinə xitam verilməsini
tələb etmədiyindən, Sizinlə bağlanmış əmək müqaviləsi əvvəlcə
hansı müddətə bağlanmışdısa, həmin müddətə uzadılmış hesab
olunur.
Sual 9. Ərim bir ildən artıq idi ki, firmada mühafizəçi
işləyirdi. Keçirdiyi nəqliyyat qəzası nəticəsində vəfat etmişdir.
Bildiyimə görə ərimin işlədiyi firma mənə müavinət
ödəməlidir. Bu hansı qanunla nizamlanır?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 77-
ci maddəsinin 7-ci hissəsinə görə işçinin vəfatı ilə əlaqədar
əmək müqaviləsinə xitam verildikdə vəfat edənin vərəsələrinə
orta aylıq əmək haqqının azı üç misli miqdarında müavinət
ödənilir.
Göründüyü kimi, Sizin mərhum ərinizin vərəsəsi kimi
ərinizin orta aylıq əmək haqqının üç misli miqdarında müavinət
almaq hüququnuz vardır.
Sual 10. Artıq iki ildir ki, əmək məzuniyyətinə çıxmağım
mümkün olmur. Eşitdiyimə görə, bununla bağlı mənə pul
əvəzi ödənilməlidir. Bu, doğrudurmu?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin
135-ci maddəsinin birinci hissəsinə görə bu Məcəlləyə uyğun
olaraq işəgötürən tərəfindən işçiyə əmək məzuniyyətinin
verilməməsi qadağandır. Həmin maddənin ikinci hissəsinə görə
işçi müvafiq iş ilində əmək məzuniyyətindən istənilən səbəbdən
istifadə etmədikdə, ona həmin iş ili (iş illəri) üçün istifadə
edilməmiş əmək məzuniyyətinə görə müəyyən olunmuş
qaydada və məbləğdə kompensasiya ödənilir.
Göründüyü kimi, işəgötürən öz təşəbbüsü ilə işçinin
müvafiq iş ili üçün əmək məzuniyyəti hüququnu həyata
keçirməsinə hər hansı səbəbdən mane ola bilməz. Yəni əgər Siz
işəgötürənin təqsiri üzündən qeyd etdiyiniz 2 iş ili üçün əmək
məzuniyyətdən istifadə edə bilməmisinizsə, bu hal Sizin əmək
hüququnuzun və qüvvədə olan əmək qanunvericiliyinin
pozulmasını təsdiq edir. İki iş ili üçün əmək məzuniyyətindən
istifadə edə bilmədiyinizdən, işəgötürən tərəfindən Sizə həmin
iş illəri üçün istifadə edilməmiş əmək məzuniyyətinə görə
müəyyən olunmuş qaydada və məbləğdə kompensasiya
ödənilməlidir.
Qeyd edək ki, istifadə edilməmiş məzuniyyətə görə pul
əvəzinin hesablanması qaydası Azərbaycan Respublikası Əmək
Məcəlləsinin 140-cı maddəsi ilə müəyyən edilir.
Sual 11. İşlədiyim müəssisə ləğv edilmiş və bununla
əlaqədar işdən azad edilmişəm. Lakin mənimlə birlikdə orada
yaxın rəfiqəm də işləyirdi və hamilə idi. Bildiyimə görə,
hamilə qadınların işdən azad edilməsi qadağandır. Bu
baxımdan, rəfiqəmin işdən azad olunması qanuni
olmuşdurmu?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 79-
cu maddəsinin birinci hissəsinə görə işəgötürən tərəfindən
hamilə qadınların bu Məcəllənin 70-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş əsaslarla əmək müqaviləsinin ləğv edilməsi qadağandır.
Həmin maddənin ikinci hissəsinə görə bu maddənin birinci
hissəsində nəzərdə tutulmuş müddəalar bu Məcəllənin 70-ci
maddəsinin «a» bəndi və 73-cü maddəsi ilə xitam verilən
hallara şamil edilmir. Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin ―a‖
bəndi ―müəssisənin ləğv edilməsi‖ni işəgötürən tərəfindən
əmək müqaviləsinin ləğv edilmə əsaslarından biri kimi
müəyyənləşdirir.
Göründüyü kimi, Əmək Məcəlləsinin 79-cu maddəsinin
ikinci hissəsi həmin maddənin birinci hissəsində nəzərdə
tutulmuş qadağadan istisna halları müəyyənləşdirir. Həmin
istisna hallardan biri də əmək müqaviləsinin işəgötürən
tərəfindən müəssisənin ləğv edilməsi əsası ilə ləğv edilməsidir.
Bu baxımdan, rəfiqənizin işdən azad olunması qanunvericiliyin
tələbinə uyğun olmuşdur.
Bundan başqa, Əmək Məcəlləsinin 77-ci maddəsinin
üçüncü hissəsində müəssisənin ləğv edilməsi ilə əlaqədar əmək
müqaviləsinə xitam verilmiş işçinin təminatları nəzərdə
tutulmuşdur. Həmin maddəyə görə bu halda işçiyə orta əmək
haqqından az olmamaqla işdənçıxarma müavinəti və işdən
çıxarıldığı gündən yeni işə düzələn günədək ikinci və üçüncü
aylar üçün orta əmək haqqı ödənilir.
Sual 12. Gecə vaxtı işləri dedikdə nə nəzərdə tutulur?
Dostları ilə paylaş: |