Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 139. QOYUNUN ÜRƏYİ YATIB
- 140. ONU İCBARİ İŞ ELƏGİNƏN
- 141. ÇƏNƏN BOŞ DURMASIN
- 142. HAZIRCAVAB BAYRAM
- 143. QABIN YERİNİ DEMƏSƏYDİN, ÇAYI STƏKANDA İÇƏRDİN
352 139. QOYUNUN ÜRƏYİ YATIB Dağda Məhər adında bir kişi oluf. Çox hazırcavab adam olur. Günnərin bir günü kalxoz sədri deftor deyirdilər, buna qoyun yığırmışdar. Yəni kalxozun qoyunnarı qırılıf, indi onun yerini doldurmağ üçün camaatdan qoyun yığıllar. Birqadiri yolluyuf ki, get yığ. Məhər kişinin də bir qoyunu varmış, çox arıx, xəstə bir qoyun oluf. Həmin qoyunu maşına qoyuf ki, aparsın. Onda da yataxlar Ceyran çölündə oluf. Maşın gedif oruya çatanda baxıllar ki, qoyunun biri ölüf. Soruşullar birqa- dirdən ki, ə, bu qoyunu kim vermişdi? Deyir: – Məhər kişi. Kəndə qayıdanda kalxoz sədri çağırtdırır Məhər kişini yanına. Deyir ki, ayə, ayıf döyüldümü, mən onsuz da diləner- dim də. Ölü yığerdımsa, səni neynirdim? Ceyran çölü qoyun leşiynən doludu. Bu nədi? Deyir: – Sədr, o başın üçün, mən onu maşına qoyanda o sala- mat idi. İkidən-birdən mənim qoyunum maşına minməmişdi. Deyirəm, bəlkə yol tutuf, ürəyi yatıb. 140. ONU İCBARİ İŞ ELƏGİNƏN Kənddə Məhər kişini aparıllar ot tayası yığmağa. Məhər kişi ot tayasının elə yerində duruf ki, kalxoz sədri bunu gör- mür. Yavıyı çaxıbdı ota, yalannan hay-küy salır, ah, oh, hay- küynən ki, guya işdiyir. Kalxoz sədrinə başa salıllar ki, Məhər kişi yalannan eliyir, işdəmir. Kolxoz sədri baxanda görör ki, doğrudan da, Məhər kişi yavaya söykənif, yalannan ah, uf eliyir. Çağırtdırır ki, bura gəl. Gəlir. Deyir: – Bu hərəkətinə görə sənə, oğlumun canı üçün, dörd il iş kəsdirərəm. Deyir: – Sən oğluyun canı, heç olmasa, onu icbari iş eləginən. 353 141. ÇƏNƏN BOŞ DURMASIN Ağdam kəndində Roza adında ağbirçək arvad oluf. Us- tası var imiş bunun. Usta səhər-səhər daşı-zadı qırıf, əl-üzünü yuyannan sonra oturur çörək yesin. Gözdüyüf görür, çörək gəlmir, verən yoxdu. Roza arvad gəlir, ustolun üstünə iri bir sakqız qoyor. O vaxtdı ağ sakqız yox idi, qara sakqız qoyor, qır deyirdilər. Deyif: – Ala bunu çiynə, çənən boş durmasın, Sineyvər dəər- mənə gedifdi. Sineyvər də munun qızıdı. Yəni Sineyvər dəərmənnən gələsi, çörək bişirəsi, usta yiyəsi, onnan sonra da iş görüləsi. Elə o vaxtdan məsəl qalıfdı. Biri bir şeyi uzadanda, eləcə deyillər, al bu sakqızı, çənən boş durmasın. 142. HAZIRCAVAB BAYRAM Ağdam kəndində Bayram adında bir kişi oluf. Bu, bir şərikinnən başqa kəndə alver eləməyə gedir. Nəsə, iş elə gəti- rir ki, bular axşama qalıllar. Bir evdə munu qonax saxlıyası olollar. Nəsə, axşam olanda otağın birini qonaxlara göstərillər ki, burda yatarsınız. Bu otaxda da bir taxt olur, bir də bir kıravat. Bular da üş nəfər olullar. Öz aralarında razılaşıllar ki, ikimiz bir yatarıx, birimiz də bir. Bulardan biri tək yatması üçün, rahat yatması üçün ortuya söz tulluyur ki, ayə, vallah mən adamnan yata bilmerəm. – Belə deyir ki, buna desinnər zərəl yoxdu, sən tək yat, biz bir yatarıx. – Mən tək yatajam. Bu vaxt Bayram kişi deyir ki, ə, dərdin alem, sən cüt yatam- mersansa, sənin arvadınnan kim yater? 354 143. QABIN YERİNİ DEMƏSƏYDİN, ÇAYI STƏKANDA İÇƏRDİN Bayram qızına toy eliyirdi, axırda çalğıçıların birinnən hesablaşmalıdı, yəni, pulu nə qədər eliyir. Bular zurnaçıynan çörək yeyəndə arvadına deyir ki, savah özünəbəylər 132 gələ- jək. Onda da adət imiş, özünəbəy gələndə nəsə oğurruyurmuş- dar, qəbahət sayılmermış. Qav-zad çatışmıyan dövr imiş. Bayram kişi deyir ki, arvad, qavları bir yaxşı yerə qoy, gələn- də özünəbəylərin əlinə keşməsin. Yoxsa, hamısını qırıb, sın- dırıb, qalanını da aparajaxlar. Onda da zurnaçının adı Məhəmməd olur. Məhəmməd görür kü, qavları sandığa qoydular, ağzını örtdülər, üstünə də samavarı qoydular. Səhər özünəbəy dəsi 133 gəlini aparmağa gələndə Mə- həmməd bu dəsə deyir ki, ayə, qavlar sandıxdadı, üstündə də filan şey var. Bu özünəbəylər bu qavların qırdıxlarını qırıllar, qırmadıxlarını da aparellar. Nəsə, aradan bir həftə, on gün ke- çənnən sonra yolda Məhəmmədnən Bayram kişi qavaxlaşer, yəni zurnaçıynan qızın atası. Qızın atası Məhəmmədi öyünə qonax çağırer. Deyir: – Ə, dərdin alem, gedək öydə bir çay içək. Əl çəhmir. Məhəmməd də ayıbını bilir ki, bu nəsə bir qisas alajax. Nəsə, Məhəmmədi öyə aparer. Öydə deyir: – Arvad, bir yaxşı çay qoy. Samavar qaynıyıb hazır olanda Bayram özü qalxer. O vaxtı mis qavlar var imiş. Mis qavın birində cam olur bilmi- rəm, qavlama olur bilmirəm, bunda çay süzür, gətirir. Mə- həmmədin qavağına qoyor ki, iç. Məhəmməd də baxır ki, qaynar, mis qavda çaymı içilər? Adamın dodağı yapışar. 132 Özünəbəy – bəy və bəyin sağdişi, soldişi 133 Dəsi – dəstəsi 355 Deyir: – A Bayram əmi, bu qavlamada çay işmək olarmı? Deyir: – Ə, qavların yerini demiyeydin, olar da qırmıyeydi, stəkanımız oloydu, mən çayı sana stəkanda verəydim. İndi qırdırıfsan, məjbursan bunda işməyə. Daha ayrı variant yoxdu. 144. ADIMI MƏRİFƏTLİ DEDİN, QALDI DƏDƏMİN ADI Bir erməni gəlir çıxır kəndə. Görür orda bir ağsakqal kişi oturuf. İndi munnan tanış olmaxmı istiyir, nəsə tanışlıq verməkmi istiyir, deyir: – Ağsakqal, adınız nədi? Deyir: – Mənim adım Rüstəm ağa, – deyəndə deyir: – Osuftim ağa, bə dədeyin adı nədi? Deyir: – Ə, sənin xaçını belə-belə eliyim. Adımı çox mərifətdi demişdin, qalmışdı dədəmin adı. Hələ bir dədəmin adını da soruşorsan. 145. RƏİYƏTLƏ OTURUB YEMƏK YEYİRSƏN Rahat seyid olmuyan adamlara deyillər. Mənim babam rahatdı, nənəm seyid qızıdı. Babam seyid qızınnan öylənən- nən sonra, munu qaynatası öyünə qonax çağırır. Burda da öz qaynatası tərəfdən də qonaxlar olur. Yəqin ki, o vaxdı qav azdığınnanmı, nə bilim, nədənmi, indiki dövr kimi döyül. Aş pişirillər və bu aşı sinidə, məcməyidə və başqa şeylərdə qo- yullar. İki bir, üç bir belə qoyuluf. O cümlədən babamnan bir məcməyidə, sinidə aş yiyəsi adam seyid oluf. İndi babam təzə kürəkən, bir az utancağ adam. Bu da bir ağadı, bəydi, bir Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|