104
Axır çərşənbə gecəsində iki dolça götürüb xəlvətsə
birini marşırlayırsan dolçaların ikisində bir uşağa verib suya
göndərisən. Ürəyində tutduğun marşıladığın qab dolu gələrsə
niyyətinə çatarsan - deyərlər
Axır çərşənbə gecəsində qızlar arxası qapıya sarı durub,
ayaqqabı tayı atarlar. Ayaqqabının burnu qapıya tərəf düşərsə,
onu atan qız tezliklə ərə gedər – deyərlər
Axır çərşənə gecəsi hamıdan xəlvət bişirdiyin duzlu
kökəni yeyib yatırsan. Həmin gecə yuxuda susayanda,
qismətin olacaq oğlan sənə su verər – deyərlər(69,19).
105
NOVRUZ MƏRASİMLƏRİ VƏ NOVRUZ OYUNLARI
Novruz mərasimləri həmişə mahnılarla müşayət
olunmuşdur:
Novruz gəlir yaz gəlir,
Nəğmə gəlir saz gəlir
Baxçalarda gül olsun
Gül olsun, bülbül olsun
Novruzu əsrlər boyu bir sıra mərasimlər və xalq
oyunları müşayət etmişdir. müşayət etmişdir. Başqa sözlə
bunlar zaman – zaman Novruzdan doğulmuşdur. Bu
mərasimləri aşağdakı kimi sıralamaq olar:
Səməni mərasimi – Novruzla əlaqədar səməni
mərasimi, xüsusi əhəmiyyətlidir. Novruz yeni başlanan ilin
ilk, yeni, birinci günü olduğu kimi, həm də yaşıllıq, gözəllik
deməkdir. Buna görədə bayram ərəfəsində səməni göyərtmək
novruzun ən müqəddəs mərasimidir. Səməni yaşıllıq rəmzidir,
insanlar can, bahar təravəti gətirir. Səməni müqəddəs hesab
edilmiş, insanlara can verən, xöşbəxtlik gətirən amil kimi də
tərənnüm
edilmişdir.
Ona
görədə
müxtəlif
evlərdə
göyərdilimiş səməniləri bir yerə yığıb bişirmiş, bir – birinə
qarışdırmış sonrada xəstələrə hətta uşağı olmayan qadınlara
yedirtmişlər. Səməni ürəkdə tutulan diləyin yerinə yetəcəyinə
inam doğurmuşdur(70,196).
M.H.Təhmasib «
»
in
,
:
106
.
.
«
»,
«
»
…
(60).
,
.
,
.
,
.
.
,
.
-
(60).
,
.
,
.
.
-
.
107
,
,
.
,
,
-
.
,
.
,
,
,
,
.
,
,
,
.
,
(
57,
110).
.
.
,
,
,
,
108
–
,
-
.
«
»
(
)
.
-
.
:
«…
,
,
«
»
«
»
,
,
,
«
»
.
,
,
.
,
«
»
.
,
,
:
109
,
,
» (
59, 14).
,
,
,
(60).
Günəşi çağırmaq mərasimi. M.H. Təhmasib “Günəşi
dəvət” mərasimi haqqında yazır:«
,
.
,
,
,
(
)
,
(
)
.
,
.
«
»,
«
»
» (
59, 16).
Bu mərasimdə günəş canlı kimi təsvir edilmiş,
insaniləşdirilmişdir. Qədim insanların etiqadına görə günəş
çağırılırsa, gəlir və onların arzularını çin edir.
Gün gəl, gün gəl
Köklən ata min gəl
Keçəl qızı evdə qoy
Dostları ilə paylaş: |