Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Qarabağ at cinsinin damazlıq özəyinin qorunması və inkişaf etdirilməsi, seleksiya-damazlıq işlərinin elmi əsaslarla aparılmasının təmin edilməsi və bu sahədə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədi ilə 2014-cü il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulan Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə 2,0 milyon manat vəsait ayrılmışdır. http://www.agro.gov.az/index.php?cat=17&ses=15fc4 2.3 Aqrar sektorda həyata keçirilən iqtisadi islahatlar strategiyasinin əsas xüsusiyyətləri Ölkədə aqrar islahatların aparılmasına isə 18 fevral 1995-ci ildə qəbul olunan “Aqrar islahatların əsasları haqqında” qanunun qəbulu ilə start verilmişdir. Aqrar bölmədə aparılan islahatların əsas istiqamətlərini, onların hüquqi təminatını müəyyən edən və bu sahədə qəbul ediləcək normativ-hüquqi aqtlar üçün əsas sayılan bu qanunun 1-ci maddəsində aparlacaq aqrar islahatların məqsədləri açıq aydın müəyyən edilmişdir: Aqrar sektoru böhrandan çıxarmaq: Məlum olduğu kimi müstəqilliyin ilk illərindən başlayaraq aqrar sektorda məhsul istehsalı kəskin aşağı düşərək böhran vəziyyətinə çatmışdır. Belə ki, bu sektorda istehsal olunan məhsulun ümumi həcmi ə vvəlki ilə müvafiq olaraq 1992-ci ildə 23,8%, 1993-cü ildə 15,5%, 1994-cü ildə 12,8%, 1995-ci ildə isə 7% aşağı düşmüşdür; qtisadiyyatı sabitləşdirmək: Əsasən kənd təsərrüfatı ölkəsi olan ölkəmizdə bütövlükdə iqtisadiyyatın digər sektorları ilə sıx bağlı aqrar sektordakı bu böhran həm digər sektorların tənəzzülünü sürətləndirmiş, həm ölkədə istehlak məhsullarının qıtlığına şərait yaradaraq inflayasiyanı artırmış, həm əhalinin böyük bir hissəsini iş yerlərindən məhrum edərək işsizliyi dərinləşdirmiş, həm də bütövlükdə mənfi iqtisadi artımın baş verməsində böyük paya sahib olmuşdur ki, bu da makroiqtisadi qeyri- sabitliyin aradan qaldırılmasında bu sektorda aparılacaq islahatların nə qədər zəruri olduğunu bir daha sübuta yetirir; Əhalinin sosial-iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq: Aqrar sektorda aparılan islahatların əsas məqsədlərindən biri də bu sektorda yaranan böhranın təsiri nəticəsində təxminən yarıya qədəri kənd yerlərində yaşayan və aqrar sektorda çalışan ə halimizin iş yerlərini itirməsi, gəlirlərinin azalması, qiymətlərin kəskin artımı nəticəsində minimum istehlak ehtiyaclarını ödəyə bilməyəcək səviyyəyə düşmələri və bu səbəbdən də qida rasiyonunun kəskin pisləşməsi və bir sıra zəruri sosial xidmətlərdən məhrum olmaları nəticəsində yaranmış ağır sosial-iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq olmuşdur. qtisadiyyatın istənilən sahəsində aparılan radikal reformaların həyata keçirilməsi iqtisadi subyektlərin böyük bir hissəsinin mənafeləri ilə birbaşa bağlı olduğundan və həmin sahənin xarakterik xüsusiyyətlərindən irəli gələrək, reformaları həyata keçirəcək hökumətlər bu sahədə bir sıra prinsipləri rəhbər ttacaqlarını qanunla öz üzərlərinə götürürlər ki, bu da həyata keçiriləcək islahatların etibarlılığını artırmaqla yanaşı böyük səmərə əldə etməyə də əlverişli şərait yaradır. Bu baxımdan ölkəmizdə aparılan aqrar islahatlar zamanı rəhbər tutulmalı olan prinsiplər də yuxarıda adı çəkilən Qanunun 3- cü maddəsində öz əksini tapmışdır: Dövlətin iqtisadi siyasəti ilə aqrar islahatın uzlaşması: Bu prinsipin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, aparılan islahatlar dövlətin ümumi iqtisadi siyasətilə ziddiyyət təşkil etməməməli və digər sahələrdə aparılan islahatlarla bir-birilərini tamamlamalıdır. Başqa sözlə islahatlar sistemli olmalıdır; slahatlar zamanı sosial ədalətin və könüllülüyün təmini: Xüsusilə də aqrar islahatların həyata keçirilməsində dövlət əmlakında olan ictimai sərvətin böyük bir hissəsinin ölkə vətəndaşlarına pulsuz və digər güzəştlərlə paylanması məsələsi geniş yer tutduğundan bu prinsip özünü daha qabarıq səkildə göstərməkdədir. Məsələn, torpaq bölüşdürülməsində nə qədər sosial ədalət gözlənilirsə, vətəndaşın onun üzərində hansı formalı təsərrüfat quracağı məsələsində də bir o qədər könüllülük gözlənilməlidir; stehsalçılar üçün təsərrüfat fəaliyyətinin təşkilində və öz məhsullarına sərəncam verməkdə tam sərbəstliyin təmini: Bu prinsip əsasən torpaq üzərindəmüxtəlif əmlak hüququna əsaslanaraq istehsal fəaliyyətini həyata keçirən subyektlərəöz təsərrüfat formasını və ya onun təşkili üsulunu müəyyənləşdirməkdə, istehsaletdiyi məhsulu qanuni dövlət məcburi ödənişlərini həyata keçirdikdən sonra istədiyikimi bölüşdürməkdə və istehsal bazarlarını seçməkdə və ya bununla bağlı istənilənbazar subyektləri ilə müqavilə münasibətləri qurmaqda sərbəstlik imkanınınverilməsi nəzərdə tutulur; Respublikanın kənd təsərrüfatı xüsusiyyətlərinin nəzərə alınması: Buraya islahatların aparılması zamanı ərazilərin təbii-coğrafi şəraiti, əhalinin sıxlığı, torpaqdan istifadənin yerli xüsusiyyətləri, torpaqların keyfiyyəti, ənənəvi ixtisaslaşma meyli, ekoloji sərtlər və.s nəzərə alınmasını göstərmək olar; Kəndin sosial inkisafı və əhalinin sosial müdafiəsi: Aqrar sektor fəaliyyətləri ə sasən kəndlərdə həyata keçirildiyindən bu sektorda aparılan islahatların kəndlərin sosial-iqtisadi həyatında böyük dəyişiklik yaradacağı şübhəsizdir. Bu baxımdan aparılan islahatlar təkcə kəndlinin maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına xidmət etməməli, paralel olaraq onun bir sıra sosial tələbatlarının ödəndiyi kəndin sosial münasibətlər sferasını da əhatə etməlidir ki, inkişaf birtərəfli olmasın; Azərbaycanda həyata keçirilən aqrar islahatlardan ötən 20 illik dövrdən sonra bu islahatların nəticələrini qiymətləndirmək indi asandır. Amma 20 il bundan öncə ulu öndər bu islahatların aparılması ilə bağlı öz siyasi iradəsini ortaya qoyan zaman dövlətin iqtisadi münasibətlərdə və mülkiyyət üzərində total şəkildə hakim olduğu bir sistemdən, azad bazar münasibətlərinə və özəl mülkiyyətə əsaslanan sistemə keçidlə bağlı nə təcrübə, nə də nəzəri-metodoloji əsaslar mövcud idi. Buna baxmayaraq, ümummilli liderin zəngin idarəçilik təcrübəsinə əsaslanan müdrik qərarı ilə həyata keçirilən aqrar islahatların ölkədə kənd təsərrüfatının dinamik inkişafı üçün möhkəm təməl yaratdığını zaman özü göstərdi. Məsələn, islahatların başladığı 1995-ci ildə taxıl istehsalı 921 min tondan 2013-cü ildə 2 milyon 955 min tona, kartof istehsalı 155 min tondan 993 min tona, tərəvəz istehsalı 424 min tondan 1 milyon 236 min tona, bostan məhsulları 42 min tondan 430 min tona, ət istehsalı 109 min tondan 298 min tona, süd istehsalı 826 min tondan 1 milyon 820 min tona, yumurta istehsalı 455 milyon ədəddən 1 milyard 401 milyon ədədə çatdı. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|