70
14 Mart - Ümumdünya Yuxu Günü, (2008)
İlk dəfə Ümumdünya Yuxu Günü 2008-ci il martın 14-də qeyd edilib.
Həmin ildən başlayaraq Beynəlxalq Səhiyyə Təşkilatının Yuxu və sağlamlıq
problemləri üzrə layihəsi çərçivəsində hər il mart ayının ikinci həftəsinin cümə
günü qeyd olunur. Bu gün çərçivəsində tədbirlər hər il müəyyən mövzuya həsr
edilir.
Yuxu orqanizmin sağlamlığı üçün çox vacibdir. Düzgün yuxu zamanı
orqanizm gündüz sərf etdiyi qüvvəsini bərpa edir. Buna görə də sağlam insan
gümrah və enerjili şəkildə yuxudan oyanır.
Ümumdünya Yuxu Günündə sosial reklamlar fəallaşır, yuxu və onun
pozulmasının insan sağlamlığına və bütövlükdə cəmiyyətə təsirləri problemlərinə
həsr olunmuş simpoziumlar təşkil olunur.
İnsan həyatının üçdə birini yuxuda keçirir. Sübut olunub ki, uzun müddətli
yuxusuzluq insanın həyat fəaliyyətinə çox mənfi təsir göstərir. Yuxunun cəmi 4
saat itirilməsi insan reaksiyasını 45% aşağı salır. Yaddaş pisləşir, insanda müxtəlif
xəstəliklərin əmələ gəlməsinə şərait yaranır. Lakin çox yatmaq da yuxusuzluq
qədər zərərlidir. Həkimlər belə hesab edirklər ki, böyüklər üçün ideal yuxu
müddəti gündə 7-8 saatdır. Bəzi mütəxəssislər belə hesab edirlər ki, qadınlara bir
saat artıq yuxu lazımdır, çünki onlar daha emosionaldırlar. Uşaqlar isə gündə 10
saatdan az yatmamalıdırlar.
Qoy bu bayram öz yuxumuza, yəni həm də sağlamlığımıza daha da diqqətli
olmağımıza əlavə bir səbəb olsun.
İnternetdə:
www.books.google.com
71
20-25 Mart - Novruz bayramı
“Novruz bayramı xalqımızı tarixən bütövləşdirən, onun varlığını birlik,
böyüklük və yaşam gücü ilə qidalandıran fenomendir. Böyük mənəvi gücə malik
olan Novruz bayramı ulu əcdadlarımızın bizə verdiyi ən gözəl yadigar olub,
Azərbaycan xalqının milli ruhunu və yaddaşını, onun daxili aləmini bütün
zənginliyi ilə yaşadır. Təbiətin oyanışının, varlığın yenidən canlanmasının
müjdəsini verən Novruz bayramı ən qədim zamanlardan bəri həyat və
məişətimizə daxil olmuş, insanlara aydın və işıqlı sabaha, xoşbəxt gələcəyə inam
duyğusu bəxş etmişdir".
Ümummilli lider Heydər Əliyev
Novruz bayramı Şimal yarımkürəsində
astronomik
yazın
başlandığı,
gecə-gündüz
bərabərliyi günündə (martın 20-si, 21-i və ya 22-
sində) keçirilir. Bir sıra xalqlar ta qədimdən yaz
fəslinin gəlməsini təbiətin canlanması ilə bağlamış,
bu münasibətlə şənliklər keçirmiş, onu yeni ilin
başlanğıcı kimi bayram etmişlər.
Qədim zamanlardan başlayaraq Azərbaycan,
İran, Əfqanıstan, Tacikistan, Özbəkistanda və bir çox Şərq ölkələrində baharın
- yeni ilin gəlişini şənliklərlə qarşılayırlar. Martın 21-i İran və Əfqanıstanda rəsmi
təqvimin
ilk
günü
sayılır.
2009-cu
il sentyabrın
30-da
Novruz
YUNESKO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmiş, 23 fevral
2010-cu ildə isə BMT Baş Assambleyasının 64-cü sessiyasının iclasında mart
ayının 21-i Beynəlxalq Novruz Günü elan edilmişdir. Novruz Azərbaycan xalqının
zəngin maddi və mənəvi dəyərlərinin mühüm bir hissəsini özündə ehtiva edən
böyük mədəniyyət hadisəsidir. Müasir dövrümüz üçün bu bir milli bayramdır. Bu
bayrama tarixi inkişaf boyunca baxdığımız zaman onun qədim mədəni köklərə və
mənəvi qaynaqlara bağlı olduğunu görürük. Keçmişdə olduğu kimi, bu gün də
Azərbaycanda, digər türk dövlətlərində və bir çox qonşu ölkələrdə Novruz Bahar
bayramı kimi qeyd olunmaqdadır. ―Novruz‖- hərfi mənada ―yeni gün‖ deməkdir.
Amma, ifadə etdiyi mərasim semantikasına görə keçidin bitməsi və yeni nizamın
başlanğıcıdır. Novruza Bozqurd, Çağan, Ergenekon, Nevruz, Sultan Nevruz, Mart
Doqquzu, Novruz və s. də deyilmişdir. ―Novruz‖ anlayışı bəzi deyiliş fərqlərilə bir
çox türk xalqlarının dillərində işlənməkdədir. Novruz haqqında məlumatlara Ömər
Xəyyamın ―Novruznamə‖, Nizamülmülkün ―Siyasətnamə‖, Nizami Gəncəvinin
―İsgəndərnamə‖ və b. əsərlərində rast gəlirik. Qədim dövrlərdə Novruz təkcə xalq
bayramı kimi deyil, eyni zamanda, dövlət bayramı kimi qeyd olunmuşdur. Tarixi
məlumatlara görə, Novruz bayramı bir ay davam edirdi. Novruz bayramı
şənliklərində kütləvi gəzintilər, xalq oyunları, yarışlar, rəqs və nəğmələr oxunması,
məzhəkəçilərin və kəndirbazların çıxışları olurdu.
İnternetdə:
www.books.google.com
72
20 Mart - Beynəlxalq Xoşbəxtlik Günü, (2012)
BMT 2012-ci ildə martın 20-ni Beynəlxalq Xoşbəxtlik Günü (International
Day of Happiness) elan etmişdir. Burada məqsəd xoşbəxtliyə can atmağın
planetimizdəki bütün
insanların ortaq hissi olması haqqında ideyanı
dəstəkləməkdir.
Beynəlxalq Xoşbəxtlik Gününün təsisçilərinin fikrincə, bu bayram
xoşbəxtliyin bəşəriyyətin əsas məqsədlərindən biri olduğunu göstərmək və
xatırlatmaq üçün təsis olunub. Bununla əlaqədar təsisçilər bütün ölkələri öz
səylərini hər bir insanın rifahına yönəltməyə çağırırlar. BMT hər bir üzv dövlətə,
beynəlxalq və regional təşkilatlara, həmçinin mülki şəxslər və qeyri-hökumət
təşkilatları da daxil olmaqla, vətəndaş cəmiyyətinə Beynəlxalq Xoşbəxtlik
Gününü, maarifləndirmə tədbirləri də daxil olmaqla, lazımi qaydada qeyd etməyə
çağırır.
İnternetdə:
www.books.google.com