Azərbaycan Respublikası Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə, Sosiologiya və h üquq İnstitutu

Konfransına hesabat verməsini xahiş edir.
6.2.15.3.3.İslamın müqəddəs yerlərinin qorunması haqqında.
(C) “Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına 
qarşı təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın işğal olunmuş 
ərazilərində İslam tarixi və mədəniyyət abidələrinin məhv edilməsi 
və dağıdılması haqqında” adlı 2/33-C nömrəli Qətnamə.
Hicri tarixi  ilə  11-13 Rabiul  Sani  1427 ildə, miladi tarixi  ilə 9-11 
May 2006  ildə Cidda,  Səudi Ərəbistan Krallığında keçirilmiş İqtisadi, 
Mədəniyyət  və  Sosial  Məsələlər  üzrə  İslam  Komissiyasının  29-cu 
sessiyası (ICECSO),
İKT dövlət və hökumət başçılarının Zirvə toplantılannın və digər 
İKT konfranslarının, xüsusilə İKT  Dövlət və  Hökumət başçılarının X 
Zirvə Görüşünün qəbul etdiyi qətnamələrə istinad edərək,
İKT  Nizamnaməsinin  İslam  irsinin  qorunması  və  müdafiəsi 
barədə səylərin  birləşdirilməsinə dair məqsəd  və prinsiplərindən  çıxış 
edərək,
Ermənistan  tərəfindən  işğal  edilmiş  ərazilərdəki  Azərbaycan 
tarixi,  mədəniyyəti,  arxeologiyası,  etnoqrafiyasının  Azərbaycan  tarixi 
və mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsi olduğunu dərk edərək,
BMT  Təhlükəsizlik  Şurasının  Laçm  və  Şuşa  rayonları  daxil 
olmaqla  Azərbaycanın  işğal  olunmuş  bütün  ərazilərindən  erməni 
silahlı  qüvvələrinin  dərhal,  qeyd-şərtsiz  və  tam  çıxarılmasını,  habelə 
Ermənistan  tərəfindən  Azərbaycan  Respublikasının  suverenliyi  və 
ərazi bütövlüyünə hörmət edilməsini tələb edən  822, 853, 874 və 884 
saylı qətnamələrini təsdiq edərək,
Ermənistan  tərəfindən  etnik  təmizləmə  məqsədilə  Azərbaycanda 
məscidlərin və digər müqəddəs İslam məbədlərinin tam və vəhşicəsinə 
dağıdılmasının vandalizm aktı olduğunu təsdiq edərək,
Ermənistan  Respublikasının  işğal  etdiyi  Azərbaycan  ərazilərində 
erməni təcavüzkarları tərəfindən İslam irsinə vurulmuş böyük zərərin - 
nadir İslam mədəniyyəti  və memarlıq abidələrinin, habelə məscidlərin, 
məbədlərin,  məzarlıqların,  arxeoloji  qazıntıların,  muzeylərin,  kitabxa­
naların, rəsm qalereyalarının, dövlət teatrlannın,  musiqi məktəblərinin 
tam və ya qismən dağıdılması, zəbt edilmiş muzeylərdən çoxsaylı qiy­
mətli əşyalann, milyonlarla kitab və tarixi əlyazmalann çıxarılması və
304
məhv edilməsi faktları nəzərə alaraq,
Azərbaycan  xalqı  və hökumətinin  bununla əlaqədar  narahatlığını 
tam bölüşərək,
Bu  məsələyə  dair  İslam  Konfransı  Təşkilatı  Baş  Katibinin
hesabatını nəzərdən keçirərək,
1. 
Erməni  təcavüzkarlanmn  Azərbaycan  Respublikasının  işğal 
olunmuş  ərazilərində  İslam  sivilizasiyasının  tam  məhv  edilməsinə 
yönəldilmiş vəhşi hərəkətlərini ciddi surətdə pisləyir.
2. 
Birləşmiş  Millətlər  Təşkilatının  Təhlükəsizlik  Şurasının  822, 
853,  874  və  884  saylı  qətnamələrinin  Ermənistan  Respublikası 
tərəfindən qeyd-şərtsiz və mütləq yerinə yetirilməsini qəti surətdə tələb 
edir.
3. 
Azərbaycan  Respublikasının  Ermənistan  Respublikası  tərəfin­
dən  işğal  olunmuş  ərazilərdə  İslam  mədəni  dəyərlərinin qorunmasına 
regional  və beynəlxalq  səviyyədə yönəldilmiş səylərini  dəstəklədiyini 
ifadə edir.
4. 
Azərbaycanm  ona dəymiş  ziyanın  müqabilində  təzminat almaq 
hüququna malik olduğunu və bu təzminatın ödənilməsi üçün Ermənis­
tanın tam məsuliyyət daşıdığını təsdiq edir.
5. 
Azərbaycanm  işğaldan  azad  edilmiş  ərazilərində  məscidlərin, 
təhsil  ocaqlarının,  kitabxanaların,  muzeylərin  iKT-yə  üzv  dövlətlərin 
yardımı  ilə bərpası  üçün İKT-nin bölmələrini və ixtisaslaşmış qurum­
larını yardım proqramının təşkili imkanlanm araşdırmağa çağınr.
6. 
Bu  problemə  dair  İslam  Konfransı  Təşkilatına  üzv  dövlətlərin 
mövqeyi  barədə  BMT,  ATƏT  və  digər  beynəlxalq  təşkilatlara 
məlumat  verilməsi,  İKT  və  digər  ixtisaslaşmış  qurumlar  və  onların 
bölmələri arasında koordinasiyanın həyata keçirilməsi ilə əlaqədar İKT 
Baş  Katibinə,  həmçinin  həmin  təşkilatlara,  xüsusilə  İslam  İnkişaf 
Bankı,  İSESCO-ya  Azərbaycan  Respublikasında  İslam  tarixi 
abidələrinin qorunması layihələrinin icrası proqramına sayğı  ilə yanaş­
dıqları  üçün minnətdarlığını ifadə edir.
6.2.I5.3.4.0IC/ICFM-33/P0L/SG.REP.7
SECRETARY GENERAL'S REPORT 
ON THE AGGRESSION OF THE REPUBLIC OF ARMENIA 
AGAINST THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN
305

---

1 .This  report  covers  the  activities  and  developments  since  July 
2005.
2. 
More  than  15  years  after  the  aggression  by  the  Republic  of 
Armenia against Azerbaijan, the conflict in and  around the Nagorno- 
Karabakh region of the  Republic of Azerbaijan  remains unsolved and 
the  occupation  of  significant  parts  of  the  territory  of  Azerbaijan 
continues,  despite  various  efforts  and  negotiations  that  have  taken 
place.
Refugees and Internally Displaced Persons (I DPs):
3. 
At  the  outbreak  of the  conflict  in  1988,  more  than  200,000 
Azerbaijanis  were  expelled  from  Armenia  and  found  refuge  in 
Azerbaijan.  Furthermore,  in the  course  of aggression  and  occupation 
of Azerbaijani  territories,  the  Armenian  forces  conducted  a  massive 
campaign  of  ethnic  cleansing  which  forcibly  displaced  more  than 
800,000  Azerbaijanis  from  their  homes  in  Nogomo-Karabakh  and 
other regions of Azerbaijan.This resulted in a dire humanitarian  crisis, 
with  refugees  and  IDPs  suffering  from  miserable  conditions,  which 
has attracted the attention of the international community.
The OIC’s Condemnation:
4. 
The  OIC,  through  its  various  Resolutions,  has  condemned  the 
aggression  by  the  Republic  of Armenia  against  Azerbaijan  and  its 
continued  occupation  of  the  Azerbaijan  territories.The  OIC  called 
upon the UN Security Council to recognize the existence of aggr ession 
against the Republic of Azerbaijan.
5. 
The OIC Resolutions urged the Armenia to comply with the UN 
Security  Council  Resolutions No.822,  853,  874 and  884 of 1993  as a 
legal  basis  of the  settlement  of the  conflict.  The  latest  of the  OIC 
Resolution was No. 12/10-  P(iS) adopted by the Tenth Summit held  in 
Putrajaya,  Malaysia,  October  2003  and  9/32-P  adopted  by  the  32nd 
ICFM,  held  in  Sana’a,  Yemen,  June  2005.  Both  these  resolutions 
strongly  demanded  the  immediate,  unconditional  and  complete 
withdrawal  of  Armenian  forces  from  all  occupied  territories  of 
Azerbaijan.  The resolutions condemned the looting and destruction of 
historical,  cultural  and religious heritage  in the occupied territories of 
Azerbaijan.  The  OIC  also  urged  all  States  to  refrain  from  providing 
and  supplies  of military  arms  and equipment to  Armenia,  in  order to 
deprive the aggressor of any opportunity to escalate the conflict and to 
continue the occupation of Azerbaijani territories and  stressed that the
306
territoiy  of the  Member States  should  not be used for transit of such 
supplies.  The  OIC  Member  States  have  decided  to  give  absolute 
support to the issue of territorial integrity of Azerbaijan while voting at 
the UN and other international fora.
6. 
As  regard  to the  “elections” held by the  Armenian  side  in  the 
occupied  territories  on  19  June  2005  and  the  continuation  of  the 
transfer  o f Armenian  settlers  into  the  occupied  territories,  the  OIC 
reiterated  that  these  activities  are  illegal  and  against  International 
Humanitarian Law, including the  1949 Geneva Conventions.
6.2.16.  Islam Konfransı Təşkilatı Xarici İşlər Nazirləri Şurasının
34-cü sessiyası.
(Sülh, Tərəqqi və Harmoniya sessiyası)
Islamabad, Pakustan İslam Respublikası
28-30 Rabi al-Thani  1428H (15-17 May 2007)
6.2.16.1.YEKUN KOMMUNİKE
(çıxanş)
26.  Konfrans  BMT  Nizamnaməsi  və  beynəlxalq  hüquq  prin­
siplərin  kobud  şəkildə pozulması  demək olan  Ermənistan  Respublika­
sının  Azərbaycan  Respublikasının  suverenliyi  və  ərazi  bütövlüyünə 
qarşı  davam  edən  təcavüzünü  özü tərəfindən pisləməsini  yenidən  təs­
diq etdi.  O,  Ermənistan silahlı qüvvələrinin bütün işğal olunmuş Azər­
baycan ərazilərindən tam, qeyd-şərtsiz və dərhal çıxardılmasına çağır­
dı.
27.  The  Conference  reiterated  its  determination  to  support  the 
efforts  of  the  Government  of  Azerbaijan  aimed  at  removing  the 
obstacles  to  the  peace  process,  such  as  the  transfer  of  settlers  of 
Armenian  nationality,  practices  of artificial  geographic,  cultural,  and 
demographic  alterations,  unlawful  economic activity, and exploitation 
of natural resources in those occupied territories.
The Conference condemned Armenia and demanded to stop these 
activities  as  well  as  the  continued  destruction of Azerbaijan’s cultural 
and  historical  heritage  including  Islamic monuments.  The Conference 
urged  all  Member  States  to  further  strengthen  their  solidarity  with
307

---