Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

54 
 
14. Yazı.Onun ictimai mahiyyəti 
15. Yazı növləri. 
16. Orfoqrafiya.Onun prinsipləri 
17. Orfoqrafiya qaydaları 
18. Sözün sətirdən-sətrə keçirilməsi qaydaları 
19. Müasir Azərbaycan əlifbası 
20. Müasir Azərbaycan dilinin qrafikası 
21.Forma və məzmunca söz qrupları 
22.Sözlərin tək və çoxmənalılığı 
23.Omonimlər 
24. Sinonimlər 
25. Antonimlər 
26. Həm antonim, həm sinonim, həm də omonim olan sözlər 
27. Müasir Azərbaycan dilinin mənşə etibarilə lüğət tərkibi 
28. Əsil Azərbaycan sözləri  
29. Alınma sözlər 
30. Müasir Azərbaycan dilinin aktiv və passivliyinə görə lüğət tərkibi 
31.Lüğət tərkibi və lüğət fondu 
32.Aktiv və passiv sözlər 
33.Köhnəlmiş sözlər 
34.Neologizmlər 
35. Müasir Azərbaycan dilinin istifadə dairəsinə görə lüğət tərkibi 
36.Vulqarizm və  varvarizmlər  
37. Dialektizmlər 
38.Terminlər 
39. Müasir Azərbaycan dilinin frazeologiyası 
40.İbarə və hikmətli sözlər 
41.Atalar sözləri və zərbi məsəllər 
42. Leksik yolla söz yaradıcılığı 
43.Morfoloji yolla söz yaradıcılığı 
44.Sintaktik yolla söz yaradıcılığı 
45.Morfologiya, onun mövzusu. Kök və şəkilçi 
46.Leksik və qrammatik şəkilçilər 
47.Nitq hissələrinin təsnifi.  
48.İsim , onun əsas xüsusiyyətləri 
49.İsmin hallanması 
50.İsmin mənsubiyyətə görə dəyişməsi 
51.Sifət, onun əsas xüsusiyyətləri 
52.Sifətin dərəcələri 
53.Say, onun əsas xüsusiyyətləri 
54.Əvəzlik, onun əsas xüsusiyyətləri 
55.Feil, onun əsas xüsusiyyətləri 
56.Feilin zamanları 
57.Zərf, onun əsas xüsusiyyətləri 
58.Qoşma, onun əsas xüsusiyyətləri 
59.Bağlayıcı, onun əsas xüsusiyyətləri 
60.Ədat, onun əsas xüsusiyyətləri 
61.Modal sözlər, onun əsas xüsusiyyətləri 
62.Nida, onun əsas xüsusiyyətləri 
63.Sintaksis haqqında ümumi məlumat. Sintaktik əlaqələr 

---

55 
 
64. Söz birləşmələri  
65. İsmi birləşmələr 
66. Feli birləşmələr  
67.Cümlə və onun əlamətləri 
68.Nəqli cümlə 
69. Sual cümləsi 
70. Əmr cümləsi 
71. Nida cümləsi 
72. Cümlə üzvləri. Cümlənin baş üzvləri. 
73. Cümlənin II dərəcəli üzvləri 
74. Cüttərkibli cümlələr 
75. Bütöv və yarımçıq cümlələr 
76. Təktərkibli cümlələr 
77. Feli bağlama tərkibləri 
78. Məsdər tərkibləri 
79.Feli sifət tərkibləri 
80.Mürəkkəb cümlə 
81.Tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini əlaqələndirən vasitələr 
82.Tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələri arasında məna əlaqələri 
83.Tabeli mürəkkəb cümlədə baş və budaq cümlənin yeri 
84.Tabeli mürəkkəb cümlə  
85.Tabeli mürəkkəb cümlələrin təsnifi 
86.Mübtəda  budaq cümləsi 
87.Xəbər budaq cümləsi 
88.Tamamlıq və təyin budaq cümlələri 
89.Zərflik  budaq cümlələri 
90.Durğu işarələri 
 
 
 
 
 
 
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi 
Lənkəran Dövlət Universiteti 
                                      «Təsdiq edirəm:» 
Tədrisin təşkili və təlim texnologiyaları  
                                                                    üzrə 
prorektor:_______________dos.İ.Əsgərov   
 
 
 
 
 
“      ”                         2017-ci il 
 
Fənn sillabusu 
İxtisas:  050810-Turizm  və  otelçilik,  050409-Biznesin  idarə  edilməsi,    050701-
Torpaqşünaslıq və aqrokimya, 050642- Qida məhsulları və mühəndisliyi  
Fakültə: İqtisadiyyat   
Kafedra: İbtidai təhsil və məktəbəqədər təlim 
I.Fənn haqqında məlumat: 
Fənnin  adı:  Azərbaycan  dili  və  nitq  mədəniyyəti.  Fənn  üzrə  proqram  Azərbaycan 
Respublikası Təhsil nazirinin 15.01.08-ci il tarixli 47 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir. 
Kodu:HF-B03 

---

56 
 
Tədris ili:  I (2017-2018.) Semestr: I 
Tədris yükü: Cəmi: 150 saat. Auditoriya saatı 60 saat 
Tədris forması: Əyani 
Tədris dili: Azərbaycan dili 
AKTS üzrə kredit: 5 kredit 
Auditoriya №: 
II.Müəllim haqqında məlumat: Adı, soyadı, elmi dərəcəsi və elmi adı: B/m Rəhimova 
Xalidə Vaqif qızı  
Məsləhət günləri və saatı: VI gün saat  9
00
-13
00
. 
E-mail ünvanı: Rə[e-mail] 
Kafedranın ünvanı:Lənkəran ş, H.Abdullayev.,22 
III.Tövsiyə olunan dərslik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitlər: 
1.Babayev A. “Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti” B. 2011  
2.Dəmirçizadə Ə. “Müasir Azərbaycan dili” B. 1949 
3.Həsənov H. “ Nitq mədəniyyəti və üslubiyyatın əsasları” B.2003 
4.N.Abdullayev, Z.Məmmədov “ Nitq mədəniyyətinin əsasları” Bakı, 2005  
5. T.Əfəndiyeva “Azərbaycan dilinin leksik üslubiyyatı” B.2011 
IV.  Fənnin  təsviri  və  məqsədi:  Azərbaycan  dili  Azərbaycan  millətinin  ana  dili, 
Azərbaycan  Respublikasının    dövlət  dilidir.  İxtisasından  asılı  olmayaraq  hər  bir 
Azərbaycan vətəndaşı öz ana dilində düzgün yazmağı və fikir ifadə etməyi bacarmalıdır. 
Bu məqsədlə “Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti” fənni  dilimizdən düzgün, məntiqi, 
aydın,  ifadəli  şəkildə  istifadə  edilməsini  öyrətmək  baxımından  çox  əhəmiyyətlidir. 
Tədris prosesində  fənnin tələbinə görə  nitq  mədəniyyəti  haqqında  məlumat vermək   və 
hər  bir  dil  vahidindən  düzgün  istifadə  etmək  ön  plana  çəkilir.  Həmçinin  ana  dilini 
bilmədən  hər  hansı  xarici  dili  dərindən  öyrənmək  mümkün  deyil.  Xarici  dilin  bütün 
struktur elementlərini ana dili ilə  müqayisədə daha yaxşı öyrənmək, onu praktik şəkildə 
tətbiq  etmək  üçün    ana  dilinin  ən  zəruri  qanun  və  kateqoriyalarını  bilmək  lazımdır.  Bu 
fənni  öyrənməklə  tələbələr  dilimizin  bütün  imkanlarını  praktik  şəkildə  nitq  prosesinə 
yazılı və şifahi formada tətbiq edə biləcəklər. 
 
V.  Davamiyyətə  verilən  tələblər:Dərsdə  davamiyyətə  görə  verilən  maksimum  bal  10 
baldır.Balın  miqdarı  əsasən:  tələbə  semestr  ərzində  fənn  üzrə  bütün  dərslərdə  iştirak 
etdiyi  halda  ona  10  bal  verilir;  semestr  ərzində  fənnin  tədrisinə  ayrılan  saatların  hər 
buraxılan  10%-  nə  1  bal  çıxılır;  Fənn  üzrə  semestr  ərzində  buraxılmış  auditoriya 
saatlarının ümumi sayı normativ sənədlərdə müəyyən olunmuş həddən yuxarı (25 %-dən 
çox)  olduğu  halda  tələbə  həmin  fəndən  imtahana  buraxılmır,  onun  həmin  fənn  üzrə 
akademik borcu qalır və onun haqqında müvafiq qərar qəbul edilir. 
   VI.Qiymətləndirmə:Tələbələrin  biliyi  100  ballı  sistemlə  qiymətləndirilir.  Bundan  50 
balı tələbə semestr ərzində, 50 balı isə imtahanda toplayır. Semestr ərzində toplanan 50 
bala aşağıdakılar aiddir: 10 bal sərbəst işlərin  tərtib olunmasına görə , 10 bal seminar və 
laboratoriya  dərslərində    fəaliyyətinə  görə,10  bal  dərslərə  davamiyyətinə  görə,  20  bal 
kollokviumların nəticələrinə görə. İmtahanda qazanılan balların maksimum miqdarı 50-
dir. 
İmtahan biletinə bir qayda olaraq fənni əhatə edən 5 sual daxil edilir. 
Qiymət meyarları aşağıdakılardır: 
-10 bal- tələbə keçilmiş material dərindən başa düşür, cavabı dəqiq və hərtərəflidir. 
-9  bal-tələbə  keçilmiş  material  tam  başa  düşür,  cavabı  dəqiqdir  və  mövzunun  mətnini 
tam aça bilir. 
-8 bal-tələbə cavabında ümumi xarakterli bəzi qüsurlara yol verir; 
-7  bal-  tələbə  keçilmiş  material  başa  düşür,  lakin  nəzəri  cəhətdən  bəzi  məsələləri 
əsaslandıra bilmir 

---