Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşaq kitabxanasi
Yüklə 288,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
24
mövzularla yanaşı, məktəb proqramına kömək məqsədi də daşıyır. Proqramın hazırlanmasında baxça və məktəb müəllimlərinin fikirləri, tövsiyələri də nəzərə alınır. Bu da təkcə uşaqların deyil, kitabxanaçıların da uşaqlar üçün kitab seçməsində böyük rol oynayır. Kitabxanaçılar yalnız uşaqları maarifləndirməklə kifayətlənməməli, eyni zamanda baxça müəllimləri ilə də söhbət aparmalı, kitabxana haqqında onları da məlumatlandırmalıdırlar. Söhbət zamanı onlar azyaşlılar üçün hansı kitabların kitabxanada mövcudluğundan bəhs etməli, hansı kitabların uşaqlar üçün daha məqsədəuyğun olduğunu xüsusilə qeyd etməlidirlər. Məktəbəqədər uşaqlarda, daha çox oxumağı bacarmayan uşaqlarda oxu vərdişlərini yaratmaq məqsədilə səhərciklər və ucadan oxuların keçirilməsi məqsədəuyğundur. Ucadan oxu üçün seçilən nağıl maraqlı və qısa olmalıdır ki, uşaqlarda fikir çaşqınlığı yaranmasın. Ucadan oxu üçün kitabxanaçı tərəfindən seçilən maraqlı nağıllar, hekayələr, şeirlər ibrətamiz və tərbiyəvi olmalıdır. Ucadan oxunun maraqlı təşkil olunması azyaşlılarda mütaliəyə həvəs yaradar, onların tez bir zamanda əlifbanı öyrənmək, kitab oxumaq istəyini də artırır. Bu məqsədlə kitabxanalarda kiçik həcmli nümunələrin ucadan oxusunu keçirmək yaxşı olar. Xüsusilə ucadan oxu “Nağıl otağı”nda keçiriləndə bu balacalar üçün daha maraqlı olur. Belə ki, onlar diskli nağılların köməyi ilə kitablarda şəkillərə baxır, aktyor ifasında səslənən nağılı dinləyir. Ucadan oxu zamanı oyuncaq kitablardan, pazl- kitablardan da istifadə etmək olar. Məsələn: “Keçəlin nağılı” pazl kitabından nağılı oxuyandan sonra uşaqlar həmin kitabın pazllarını özləri sərbəst şəkildə qura bilirlər. Bu da onlarda məntiqi qabilliyətin, düşüncənin inkişaf etməsində böyük rol oynanır.
25
Uşaqların diqqətini cəlb etmək kitabxanaçıdan əsl aktyor bacarığı tələb edir. Belə ki, o oxuduğu nağlların və hekayələrin qəhrəmanlarının keçirdiyi hiss və həyəcanı müxtəlif səs tonları, hərəkətləri və intonasiya ilə balaca oxuculara çatdırmaqla mütaliə olunan kitaba daha çox maraq yaratmış olur. İstər azyaşlı məktəblilər, istərsə də baxça uşaqları üçün səhərciklərin keçirilməsi uşaqların mütaliəyə həvəsini artırır. İbtidai sinif şagirdləri, eyni zamanda baxça uşaqları ilə “Turp”, “Cırtdan”, “Şir və siçan”, “Cik-Cik xanım”, “Xoruz” və digər nağılların səhərciklərini hazırlamaq olar. Məktəb şagirdlərinə mütaliə vərdişləri aşılanarkən onlara göstərilən qayğı baxça uşaqlarına olan qayğıdan tamamilə fərqlənməlidir. Məktəb şagirdləri arasında mütaliəni uşaqlara sevdirmək məqsədilə kitabxana işçilərinin məktəblərdə uşaqlarla, müəllimlərlə və valideynlərlə iş aparması olduqca mühüm bir amildir. Belə ki, uşaqlara hətta kitabxananın yerləşdiyi ünvan, məktəbin yerləşdiyi ərazidən oraya necə getməyin yolları belə izah olunmalıdır. Kitabxanaçılar təkcə şagirdləri maarifləndirməklə kifayətlənməməli, eyni zamanda valideynlərlə və müəllimlərlə də iş aparmalıdırlar. Məktəb şagirdlərini kitabxanalara cəlb etməyin əsas yollarından biri də onların valideynləri ilə söhbət aparmaqdan asılıdır. Kitabxanaçıların məktəblərdə və baxçalarda valideynlərlə görüş təşkil etməsi yaxşı nəticələr doğurur. Görüş zamanı kitabxanaya yeni daxil olan ədəbiyyatdan, uşaqların düzgün yetişməsi üçün mütaliənin onların 26
həyatında oynadığı roldan söhbət açılmalı, onlara kitabxananın bələdçisini, vizit kartını vermək məsləhətdir. Kitabxananın abonement şöbəsində maraqlı, fərqli kitab sərgiləri təşkil etmək olar: “Kitabxanaçının tövsiyə etdiyi kitabları oxuyun” və s. Hər bir kitab rəfində düzülmüş kitabların altında kitabxanaçı öz adını, soyadını yazır. Tövsiyə olunan kitabların içində anket forması qoyulur ki, anketin yalnız iki bəndi oxucu tərəfindən doldurulur: kitab haqqında fikir və mülahizələrin və kitabı öz dostuna oxumağı məsləhət görərsənmi? Sərgi rəflərindən kitab seçib götürən oxucular mütaliə etdikləri kitabla bağlı artıq özlərinə həmsöhbət tapmaqla yanaşı, həmçinin ona kitabı tövsiyə edən kitabxanaçı ilə fikir mübadiləsi edir, rəylərini bildirir. Belə kitab sərgilərinin də kitabxanaya oxucu cəlbində çox böyük köməyi olur. Kitabxana imicinin artmasında, kitaba və kitabxanaya marağın artması ilə əlaqədar aşagıdakı təkliflərimizi edirik: 1.Məktəblərdə kitabxana dərslərinə ayrıca saat ayrılsın və müəllimlər bu dərsi məhz kitabxanada keçsinlər 2. Uşaq ədəbiyyatı portalı yaradılsın 3. Müasir dünya uşaq ədəbiyyatı nümunələrinin tərcüməsi, nəşri 4. MKS-in uşaq şöbələrində ailəvi abonement işi inkişaf etdirilsin 5. Oxucular arasında vətənpərvərlik, hüquq, ekoloji və s. tərbiyələr üzrə sosioloji sorğular aparılsın 5. Regionlarda kitabxanalar yay mövsümündə turizm istirahət zonaları ilə müqavilə bağlasınlar, orada səyyar kitabxana təşkil etsinlər 6. Çay evlərində, marketlərin kafeteriyalarında balaca bir kitab dolabı qoymaq. Eləcə də onlar arasında sorğu keçirmək olar ki, hansı kitabı oxumaq istəyirlər və s. 7. Radionun səhər verilişlərindən birində kitablarla bağlı oyun keçirilsə mütaliə mədəniyyətinin yüksəlməsinə səbəb olar.
27
Bütün bunlar bir daha kitab, kitabxana, kitabxanaçı imicinin artmasına xidmət edər.
Yüklə 288,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|