89
Açar
1.Psixotizm Ģkalası:
―yox‖ (―-―) cavabları: № 2, 6, 9, 11, 19, 39, 43, 59, 63, 67, 78, 100;
―hə‖ (―+‖) cavabları: № 14, 23, 27, 31, 35, 47, 51, 55, 71, 85, 88, 93, 97.
2. Ekstraversiya-introversiya Ģkalası:
―yox‖ (―-―) cavabları: № 22, 30, 46, 84;
―hə‖ (+‖) cavabları: № 1. 3, 10, 15, 18, 26, 34, 38, 42, 50, 54, 58, 62, 66, 70,
74, 77, 81, 90, 92, 96.
3.Neytrotizm Ģkalası:
―hə‖ (―+‖) cavabları: № 3, 7, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56,
60, 64, 68, 72, 75, 79, 83, 86, 89, 94, 98.
4.Səmimilik Ģkalası: ―yox‖ (―-―) cavabları: № 4, 8, 17, 25, 29, 41, 45, 49, 53,
57, 65, 69, 76, 80, 82, 91, 95
―hə‖ (―+‖) cavabları: № 13, 21, 33, 37, 61, 73, 87, 99
Alınmış cavabların şərhi
Metodika 4 Ģkalaya malikdir: estraversiya-introversiya, neyrotizm,
psixotizm və yoxlanılanın səmimiliyini qiymətləndirmək üçün xüsusi Ģkala.
Ayzenk Ģəxsiyyətin strukturunu üç amilin toplusu kimi nəzərdən
keçirirdi.
1)
Ekstraversiya-introversiya. Müəllifin qeyd etdiyinə görə fərdin
ünsiyyətcilliyi, çoxlu tanıĢları olması, insanlarla kontakt yaratmağa olan
tələbatı- tipik ekstraverti səciyyələndirən cəhətlərdir. Bu tip insan ani
duyğuların təsiri ilə hərəkət edir, tez özündən çıxır. O, qayğusız, optimist,
həlim xasiyyətli və Ģəndir. Süstlükdənsə hərəkli olmağa üstünlük verir,
təcavüzkarlığa meyllidir. Hiss və duyğularını ciddi nəzarətdə saxlaya bilmir,
riskli hərəkətlərə meyllidir. Ona həmiĢə bel bağlamaq olmaz.
Tipik introvert isə sakit, utancaq, çəkingən olur, öz daxili aləminə
qapanmağı xoĢlayır. Təmkinlidir və yaxın dostlarından baĢqa, bütün digər
adamlarlardan uzaq qalır. Öz hərəkətlərini və atacağı addımları əvvəlcədən
düĢünür və planlaĢdırır, qəfil yaranan istəklərə etibar etmir, hər hansı qərarın
qəbul edilməsinə ciddi yanaĢır, hər Ģeydə səliqə-sahman xoĢlayır. Öz
duyğularını nəzarətdə saxlamağı bacarır, onu özündən çıxarmaq o qədər də
asan deyil.
Bədbinliyə meylli olur, mənəvi normaları yüksək qiymətləndirir.
2)
Neyrotizm – emosional dayanıqlıq ölçüsüdür. ġəxsin emosional
cəhətdən dayanıqlıqlı və ya yaxud dayanıqlıqsız (emosional sabitlik, yaxud
qeyri-sabitlik) olmasını xarakterizə edir. Neyrotizm bəzi göstəricilərinə görə
sinir sisteminin qeyri-sabitlik göstəriciləri ilə bağlıdır. Emosional dayanıqlıq
adi və stress vəziyyətlərində fərdin fəaliyyətinin məqsədyönlülüyünün