13
Zəncir ötürməsi aparan və aparılan
ulduzcuqlardan və onların üstündən
aşırılmış zəncirdən ibarətdir. Qayış
ötürməsində fərqli olaraq zəncir
ötürməsi sürüşmədən işləyir. Onun
əsas orqanı şarnirlərlə birləşdirilmiş
bəndlərdən ibarətdir.
Diyircəkli zəncirlər iki sıralı olmaqla xarici və daxili lövhələrdən ibarətdir. Xarici
lövhələr vtulkalardan keçirilmiş valcıqlardır, vtulkalara isə daxili lövhələr
preslənmişdir. Valcıqlar və vtulkalar şarnir əmələ gətirir. Zəncir diyircək
vasitəsilə ulduzcuqla ilişməyə girir, diyircək dişin üstündən aşır. Bu isə dişin
yeyilməsini azaldır, bundan əlavə, onun vtulkaya düşən təzyiqini
bərabərləşdirir və onun tez sıradan çıxmasının qarşısını alır.
Zəncir ötürməsinin səs-küysüz işləməsi və uzunömürlülüyü onun dəqiq
quraşdırılması, zəncirin düzgün tarımlanması və diqqətlə yağlanması ilə
təmin olunur. Bundan ötrü vallar və ulduzcuqlar çəpləşmədən və hərəkətsiz
qurulmalıdır.
Zəncirlərin birləşdirilib-açılması üçün ona qıfıl hissəsi əlavə edilir.
Əvvəlcədən tarım çəkilməsinə ehtiyac yoxdur, çünki birləşmə kinematik ilişmə
əsasında baş verir. Ona görə də faydalı qüvvə qollarda yaradılan qüvvəyə
bərabər olur. Ancaq digər tərəfdən zəncirin boş asılması da yolverilməzdir.
Bu, fırlanma zamanı zəncirin ulduzcuqlardan çıxmasına səbəb ola bilər.
Dostları ilə paylaş: 
