Bakka ulasimLojistik Rapor

 

 

viii 

 

---

 

 

1 

1.

 

GİRİŞ 

1.1.

 

Raporun Yapısı 

Batı  Karadeniz  Kalkınma  Ajansı  tarafından  TOBB    Ekonomi  ve  Teknoloji  Üniversitesi 

öğretim  üyelerine  hazırlatılan  “TR81  Düzey  2  Bölgesi  Ulaşım  ve  Lojistik  Master  Planı” 

raporunda  TR81  Bölgesi’nin  lojistik  altyapısını  irdelendikten  sonra  bölgenin  ulaşım  ve 

taşımacılık  alanında  durumunu  ortaya  konmuş  ve  geleceğe  yönelik  muhtemel  gelişmeler 

ışığında  uygulanabilecek  stratejilerden  bahsedilmiştir.  Rapor  temel  olarak  4  bölümden 

oluşmaktadır.  

1)

 

Ulaşım ve Lojistiğe Genel Bakış 

2)

 

TR81 Bölgesi’nin Ulaşım ve Lojistik Altyapısı 

3)

 

Potansiyel Araştırması ve Rekabet Analizi 

4)

 

Ulaştırma ve Lojistik Master Plan Stratejileri 

 

Raporun  ilk  kısmını  oluşturan  “Ulaşım  ve  Lojistiğe  Genel  Bakış”  ile  lojistik  tanımı 

yapıldıktan sonra Dünya’da ve Türkiye’de lojistiğin yeri ve öneminden bahsedilmiştir. Daha 

çok  mevcut  durum  analizi  olan  ikinci  bölümde  ise    TR81  Bölgesi’nin  ulaşım  ve  lojistik 

altyapısı  analiz  edilerek  lojistik  açıdan  Türkiye’deki  konumu  ortaya  konmuştur.    Üçüncü 

bölümde    ise  yakın  gelecekte  tamamlanması  planlanan  projelerin  bölgenin  lojistik 

potansiyeline  olan  etkisi  analiz  edilmiştir.  Raporun  son  kısmını  oluşturan    “Ulaştırma  ve 

Lojistik  Master  Plan  Stratejileri”  bölümünde  ise  tüm  analizler  ışığında  bölgenin  lojistik 

potansiyelini  daha  iyi  değerlendirebilmesi  ve  rekabetçi  hale  gelebilmesi  için  çeşitli 

stratejiler önerilmiştir. 

1.2.

 

Yaklaşım ve Yöntem 

Bu  planın  hazırlanmasında  önce  lojistik  ve  ulaştırma  faaliyetlerine  Türkiye  ve  Dünya’daki 

uygulamaları  uzerinden  genel  bir  bakış  açısı  ile  bakılmış,  buna  müteakiben  TR81  Düzey  2 

Bölgesi’nin ulaşım ve lojistik altyapısının mevcut durumu analiz edilmiştir. Devam etmekte 

olan  projeler  ve  yakın  gelecekte  gerçekleşmesi  planlanan  projeler  de  mevcut  durum 

analizine dâhil edilmiştir. Buna ek olarak bölgenin potansiyel araştırması ve rekabet analizi 

yapılmıştır.  Daha  sonra;  mevcut  durum  ve  rekabet  analizinin  sonuçları  ışığında  bölgenin 

ulaşım  ve  lojistik  potansiyelini  ve  rekabet  edebilirliğini  geliştirebilecek  stratejiler 

tasarlanmıştır.  

1.2.1

 

Mevcut Durum Analizi 

Mevcut  durum  analizinde  GZFT  (Güçlü  yönler,  Zayıf  yönler,  Fırsatlar,  Tehditler)  Analizi 

yöntemi  kullanılmıştır.  GZFT  Analizi;  bir  projenin  veya  kuruluşun  güçlü  ve  zayıf  yönlerini, 

projenin  veya  kuruluşun  önündeki  fırsatları  ve  tehditlerinin  sistematik  bir  şekilde 

belirlenmesini  sağlayan  bir  stratejik  planlama  aracıdır.  Bu  analizde  kontrol  edilebilen 

faktörler güçlü ve zayıf yönler arasında, kontrol edilemeyen faktörler ise fırsat ve tehditler 

arasında düşünülmektedir. Kontrol edilebilen faktörler; kurumsal organizasyon, ürün, bilgi 

---

 

 

2 

birikimi, insan kaynakları gibi dâhili unsurlar ile ilgilidirler.  Kontrol edilemeyen faktörler; 

toplum, teknoloji, pazar ve rekabet gibi harici unsurlar ile ilgilidirler. 

1.2.2

 

Strateji Formülasyonu 

Strateji formülasyonu aşamasında Weihrich tarafından geliştirilen TOWS Matrisi yöntemine 

başvurulmuştur.  TOWS  Matrisi  yöntemi  GZFT  Analizinde  belirlenen  unsurların  sistematik 

bir şekilde eşleştirilerek alternatif stratejilerin formüle edilmesine dayanır. Stratejiler, dahili 

unsurların (G veya Z) harici unsurlar (F veya T) ile eşleştirilmesi ile elde edilir. Sonuç olarak 

elde  edilen  stratejiler  dört  ana  sınıfa  ayrılır:  GF,  ZF,  GT,  ZT  (bkz.  Şekil  1).    Bazı  stratejiler 

birden fazla sınıfa düşebilir ve birden fazla strateji aynı anda takip edilebilir. 

 

 

Güçlü Yönler (G) 

Zayıf Yönler (Z) 

Fırsatlar (F) 

GF Stratejileri 

ZF Stratejileri 

Tehditler (T) 

GT Stratejileri 

ZT Stratejileri 

Ş

ekil 1: TOWS Matrisi 

 

GF  stratejileri  güçlü  yönleri  kullanarak  dış  dünyadaki  fırsatlardan  faydalanmayı  hedefler. 

Dolayısıyla  var  olan  pozitif  özellikleri  kullanır  ve  dış  dünya  ile  ilgili  iyimser  beklentileri 

benimseyen  bir  bakış  açısını  temsil  eder.  Örneğin,  mevcut  pazarlarında  güçlü  bir  ürüne 

sahip olan bir firma, gelişmekte olan ülkelerde refah seviyesinin artmasıyla orantılı olarak 

bu ürüne olan talepteki artıştan faydalanmak isteyebilir.  

ZF  stratejileri  dış  dünyadaki  fırsatlardan  faydalanmak  için  zayıf  yönlerden  kaynaklanan 

zaafları  giderme  yaklaşımı  üzerine  kurulur.  Dış  dünyada  bazı  fırsatlar  vardır  ancak  bazı 

dâhili  zaaflar  bu  fırsatlardan  yararlanmaya  engel  teşkil  etmektedirler.  ZF  stratejileri  bu 

zaafların  üstesinden  gelinmesine  yönelik  eylemler  içerir.  Bir  sanayi  firmasının  yeni  bir 

pazara giriş yapmadan önce, yeni geliştirilmiş bir teknolojiyi dışarıdan satın alması buna bir 

örnektir. 

GT stratejileri dış dünyadaki tehditlerle başa çıkabilecek dâhili güçlü yönlerin kullanılması 

üzerine  kurulur.  Tehditlerden  doğan  risklere  karşı  önlem  alabilecek  güçlü  yönlerin  doğru 

bir şekilde belirlenmesi önemli bir gerekliliktir.  

ZT  stratejileri  dış  dünyadaki  tehditlerden  kaynaklanan  risklerin  zayıf  yönler  nedeniyle 

katlandığı  durumlar  için  kullanılır.  Yüklü  miktarda  borcu  olan  bir  üretici  firmanın  talebi 

olumsuz  yönde  etkileyecek  bir  ekonomik  kriz  ile  karşılaşması  bu  stratejileri  gerektiren 

durumlara bir örnektir.  

Stratejiler  formüle  edilirken  bir  veya  daha  fazla  dâhili  unsur  bir  veya  daha  fazla  harici 

unsurla  eşleştirilir.  Örneğin  GF  stratejileri  formüle  edilirken  bir  veya  daha  fazla  güçlü  yön 

---