Bakka ulasimLojistik Rapor

 

 

7 

•

 

Yeni malzemeler ve teknolojiler, dünyanın farklı yerlerinde düşük maliyetli üretimin 

önünü açmaktadırlar. 

Bu  eğilimlerin  bir  sonucu  olarak  firmalar  seri  üretilmiş  standart  ürünler  ile  gelir  elde 

etmekte  zorlanır  hale  geldiler.  Müşterilerin  beklentileri  daha  çok  çeşitliliğe  sahip  olmakla 

beraber  anlık  değişimler  gösterebilmektedir.  Müşteri  sadakatinin  de  giderecek  azaldığı 

gözlemlenmektedir. Birçok firma müşteri beklentilerini daha iyi karşılayabilmek için kitlesel 

bireyselleştirme  (mass  customization),  katma  değerli  hizmetler  ve  kalite  yönetimi 

yaklaşımlarını  uygulamaya  çalışmaktadır.  Günümüzün  lojistik  sistemleri  bu  yaklaşımların 

doğurduğu ihtiyaçları karşılamak durumundadır.  

2.2.3

 

Ürün Yaşam Döngülerinin Kısalması 

Teknolojideki  yüksek  gelişim  hızı  yeni  teknoloji  ve  ürünlerin  daha  kısa  sürede 

geliştirilmelerine  olanak  sağlamaktadır.  Bunun  bir  yan  etkisi  olarak  yeni  geliştirilen  bir 

teknolojinin  veya  ürünün  başarılı  olmak  için  daha  kısa  bir  zamanı  bulunmaktadır.  Her 

teknoloji  veya  ürün  yeni  ortaya  çıkan  bir  yenilik/inovasyon  ile  geçerliliğini 

yitirebilmektedir.  Sonuç  olarak  günümüzün  lojistik  sistemleri  firmaların  değişen  pazar 

koşullarına daha hızlı uyum sağlayacak şekilde tasarlanmaktadır. 

2.2.4

 

Çevre Bilincinin Artması 

1970’li  yillarda,  içinde  yaşadığımız  çevrenin  insanoğlunun  elindeki  en  değerli  kaynak 

olduğu  ve  insanoğlunun  geliştirdiği  ve  kullandığı  teknolojilerin  çevre  üzerindeki  olumsuz 

etkilediği fark edilmeye başlandı. Sanayileşmenin getirdiği refah ve bolluğun sürdürülebilir 

olması  için  çevrenin  korunması  gerektiği  bilinci  yerleşmeye  başladı.  Bunun  bir  sonucu 

olarak  sera  gazları  salınımlarının  azaltılması,  enerji  verimliliğinin  artırılması,  alternatif 

enerji  üretimi,  doğada  çözünür  malzemeleri  ve  arıtma  ve  geri  dönüşüme  yönelik 

teknolojilerin geliştirilmesine ağırlık verildi.  

Geri dönüşüme verilen önem tersine lojistik kavramının doğmasına ve lojistik sistemlerine 

tersine  lojistik  fonksiyonlarının  dâhil  edilmesini  bir  gereklilik  haline  getirdi.  Artan  çevre 

bilinciyle  daha  az  enerji  harcayan  ve  daha  az  sera  gazı  yayan  lojistik  sistemleri  ve 

teknolojileri  geliştirildi.  Lojistik  ağı  tasarımı,  elleçleme  sistemleri,  araç  rotalama  ve 

çizelgeleme  yöntemleri,  yük  konsolidasyonu  teknolojilerinin  kullanımı  hız  kazandı. 

1990’larda kent merkezlerindeki trafik sıkışıklığını azaltılmasını konu alan Kentsel Lojistik 

kavramı doğdu. Kentsel Lojistik stratejilerinin yapıtaşları olarak kullanılan Lojistik Merkez 

ve  Kombine  Taşımacılık  kavramları  ön  plana  çıktı.  Bu  kavramlar  günümüzde  de  hala 

güncelliklerini korumaktadırlar.  

Son  yıllarda  ambalajlama  ve  paketlemede  kullanılan  malzemelerin  doğada  çözünür 

olmasına  yönelik  çabalarda  da  bir  artış  gözlenmektedir.  Ambalajlama  ve  paketlemenin 

temel  amaçlarından  biri  taşıma  ve  depolama  gibi  lojistik  süreçlerinin  sağlıklı  bir  şekilde 

yapılabilmesidir. Doğada çözünür malzemelerin yanında ambalaj ve paketlerin kullanılması 

veya geri dönüşümle üretilmesi ön plana çıkmaktadır.  

Bu  alandaki  en  güncel  konu  ise  “karbon  nötr”  ürün  ve  hizmetler  sunma  çabaları  olarak 

gösterilebilir.  Bir  ürün  veya  hizmetin  karbon  nötr  olabilmesi  için  sebep  olduğu 

---

 

 

8 

karbondioksit (CO

2

) salınımların telafi edilmesi gerekir. Bu amaçla kullanılan iki ana yöntem 

vardır. Birincisi, fosil yakıtların kullanımı sonucu atmosfere salınan karbonun aynı miktarda 

enerjiye karşılık gelen yenilenebilir enerji (rüzgâr, güneş vs.) ile dengelenmesi veya sadece 

yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması. İkincisi ise karbon salınımlarını dengelemek 

için  başkalarına  para  ödenmesi:  ağaçlandırma  çalışmaları,  sera  gazı  azaltma  projelerine 

destek  verme,  devletten  veya  başka  firmalardan  karbon  kredileri  satın  almak  vs.  gibi. 

Karbon  salınımlarının  önemli  bir  kısmı  ulaşım  ve  lojistik  faaliyetlerinden 

kaynaklanmaktadır  ve  bu  faaliyetlerden  kaynaklanan  karbon  salınımlarını  azaltma  veya 

nötrlemeye yönelik çalışmalar hız kazanmaktadırlar. 

2.3.

 

Lojistik Faaliyetleri 

Ülkemizde  lojistik  denince  akla  genelde  nakliye  gelmektedir.  Lojistiğe  verilen  önemin 

artması  ile  birlikte  birçok  nakliye  firma  kendisini  lojistik  firması  olarak  adlandırmaya 

başlamıştır.  Bu  bölümde  nakliye  faaliyetlerine  karşılık  gelen  değişik  taşımacılık  türleriyle 

birlikte  lojistiğin  temelini  oluşturan  bazı  faaliyetlerle  ilgili  kısa  tanımlar  ve  bilgiler  yer 

almaktadır.   

2.3.1

 

Taşımacılık 

Taşıma  veya  nakliye  bir  yükün  bir  noktadan  başka  bir  noktaya  götürülmesi  demektir. 

Taşıma  lojistiğin  temel  operasyonlarından  birisidir.  Taşıma  içermeyen  bir  tedarik  zinciri 

olması  mümkün  değildir.  İsimlerinden  de  anlaşılacağı  gibi  taşımacılık  kullanılan  ulaşım 

altyapısına  göre  farklı  türlere  ayrılmıştır:  karayolu  taşımacılığı,  demiryolu  taşımacılığı, 

havayolu  taşımacılığı  gibi.  Farklı  taşımacılık  türleri  arasında  esneklik,  ekipman,  maliyet  ve 

hız gibi birçok açıdan farklılıklar vardır.  

2.3.1.1.

 

Karayolu Yük Taşımacılığı 

Karayolu taşımacılığının tekerleğin icadıyla başladığı ve bu nedenle en eski taşımacılık türü 

olduğu  söylenebilir.  Karayolu  taşımacılığı  aynı  zamanda  en  esnek  taşımacılık  türüdür. 

Günümüzde  karayolu  taşımacılığı  yük  kamyonlarıyla  yapılmaktadır.  Farklı  yük  taşıma 

kapasitesine sahip kamyonlar mevcuttur. Yol altyapısı olarak kamyonun ilerleyebileceği düz 

bir zemin yeterlidir. Ancak, karayolu taşımacılığından yüksek derecede rekabet edebilirliğe 

sahip  olmak  için  yüksek  kalitede  asfalt  yollara  ihtiyaç  vardır.  Ayrıca  uzun  mesafe 

taşımacılığında  trafik  kurallarının  belirlenmesi  ve  denetlenmesi,  şoförler  için  dinlenme 

tesisleri gibi ihtiyaçları doğurmaktadır. Bu da özellikle uzun mesafeli taşımacılıkta etkinlik 

için yüksek miktarda kamu ve özel sektör yatırımı yapılmasını gerektirmektedir. 

Uzun mesafeli taşımacılık için karayolu taşımacılığından daha iyi ölçek ekonomisi imkânları 

sunan  taşımacılık  türleri  vardır.  Öte  yandan  uzun  mesafeli  taşımacılık  için  hangi  tür 

kullanılırsa  kullanılsın,  taşıma  işlemi  hemen  hemen  her  zaman  karayolu  ile  başlar  ve 

karayolu  ile  biter.  Bu  nedenle  ve  karayolu  taşıt  (kamyon)  maliyetlerinin  diğer  taşımacılık 

türlerinin  kullandığı  taşıtlara  göre  çok  daha  düşük  maliyetli  olması  ve  yük  taşıma 

kapasitelerinin  de  tam  tersi  şekilde  çok  daha  az  olması    nedeniyle  dünyanın  hemen  her 

ülkesinde karayolu taşımacılığı yapan firma sayısı oldukça yüksektir. 

---