Biotexnologiya asoslari

3. KALLUS TO’QIMALAR KULTURASI 
 
Umumiy holati 
 
Ajratilgan to’qimalar kulturasi odatda yoki kallusli, yoki shish (juda kam holatda) to’qima 
bo’lishi mumkin. Kallusli kultura tabaqalashmagan (dedifferensirovanno’y) hujayralardan tashkil 
topgan, tartibsiz to’qimalardir. Keyinroq ular kallusliga ixtisoslashadi, ya’ni o’ziga xos ravishda 
tabaqalashadi. Kallus degani qadoq (qotib qolgan) degan ma’noni anglatib, in vitro sharoitida 
alohida olingan to’qimalarni (eksplantlar) bir qismida va butun o’simlikni bir qismida 
(shikastlanganda) paydo bo’lishi mumkin. 
In vitro sharoitida kallus to’qima, asosan oq yoki sariqrog’ juda hm kam holatlarda och-yashil 
rangda bo’ladi. Kallus hujayralar qariganda, to’q qo’ng’ir rangga kiradilar, bunga sabab ularda 

---

fenol birikmalarini to’planishi bilan bog’liq. Vaqt o’tishi bilan fenollar oksidlanib, linonga 
aylanadilar. Ulardan qutulish maqsdida ozuqa muhitiga antioksidantlar qo’shiladi. 
Kallus to’qimalar amorf bo’lib, ma’lum bir anatomik tuzilishga ega eamslar, ammo kelib – 
chiqishi va o’stirish sharoitiga qarab, har xil konsistensiyaga (suyuq - quyuq va x.) ega bo’ladilar:  
 
¾
 
Birinchi 
– uvalanib ketadigan po’k xolatda kichik agregatlarga engil maydalanib 
ketadigan, kuchli suvlangan hujayralar