Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
101 adamları bu məsələdən xəbər tutdu və onlar vasitəsi ilə hamıya məlumat çatdırıldı. İkincisi, uyğun mövzu ilə bağlı yaranmış ixtilaflar bu mövludun həqiqət olması dəlilidir. Yəni mövlud olmuşdur, sadəcə, bu iş məxfi baş verdiyindən bəziləri şübhəyə düşmüşlər. Üçüncüsü, dəfələrlə qeyd olunduğu kimi, qeybin ilk dönəmlərində avam xalq tərəddüdə düşsə də, qısa bir müddət sonra məzhəb başçıları xalqı bu mövludun gerçəkliyinə inandırdılar. Beləliklə, şiə cəmiyyəti tam şəkildə şəkk-şübhədən çıxmış, hamı həzrət Mehdinin (ə) mövluduna inanmışdır. Sual: 144. Şəkk-şübhəni aradan qaldırmaq üçün alimlər və səhabələr hansı işləri görmüşlər? Cavab: Şübhəsiz ki, həzrət Mehdinin (ə) qeybindən sonra kütlə arasında şəkk-şübhə rəvac tapmışdır. Çünki xalq öz imamını görmürdü. Amma alimlərin və səhabələrin fədakarlığı sayəsində bu şübhə aradan qaldırıldı. Uyğun istiqamətdə görülən işlərdən biri münasib kitabların tərtibi idi. Bu kitablar arasında Məhəmməd ibn İbrahim Nemaninin “Әl-ğeybət”, Әli ibn Babəvеyh Qumminin “Әl- imamət vəl-təbsirə minəl-heyrət”, Məhəmməd ibn Әli ibn Babəvеyhin “İkmalud-din və itmamun-nemət”, Şeyx Tusinin “Әl-ğeybət” kitabları diqqəti cəlb edir. Әli ibn Babəvеyh öz kitabı haqqında deyir: “Mən bu kitabda şəkk-şübhəni aradan qaldıra biləcək xəbərlər topladım...” 1 Sual: 145. Digər dövrlərdə həzrət Mehdinin (ə) mövludu ilə bağlı şübhələri aradan qaldırmaq üçün kitablar yazıldımı? Cavab: Hər dövrün şiə alimləri özlərindən əvvəlki alimlərin yolunu davam etdirərək mövludla bağlı şübhələri aradan qaldıracaq kitablar tərtib etmişlər. Onlardan bəzilərini yada salaq: Әbu İshaq İbrahim ibn İshaq Әhməri Nəhavəndinin “Kitabul-ğeybət”, Әbu-İshaq İbrahim ibn Әl-Әnmati Kufi Әsədinin “Kitabul-ğeybət”, Әhməd ibn Hüseyn Әbdüllah Mehrani Abinin “Tərtibul-ədillə...”, Әbül-Әbbas Әhməd ibn Әli Razinin “Әşşəfa vəl-cəla ənil-ğeybət”, Әbül-Həsən Әhməd ibn Məhəmməd ibn İmran ibn Musanın “Әl-Ğeybət”, Әşrəf ibn Azın “Әl-Ğeybət”, Әbu Məhəmməd Həsən ibn Həmzənin “Әl- Ğeybət”, Әbu-Məhəmməd Həsən ibn Məhəmməd ibn Yəhyanın “Kitabul-ğeybət və zikrul-qaim”, Әbül-Həsən Hənzələ ibn Zəkəriyya 1 “Әl-imamət vət-təbsirə”, s. 9. 102 Təmimi Qəzvininin “Kitabul-ğeybət”, Әbül-Həsən Səlamət ibn Məhəmməd ibn İsmailin “Kitabul-ğeybət və kəşful-heyrət”, Әbülfəzl Abbas ibn Hişam Naşiri Әsədinin “Kitabul-ğeybət”, Әbül-Abbas Әbdüllah ibn Cəfər ibn Hüseyn Həmiri Qumminin “Kitabul-ğeybət”, Әbu-Məhəmməd Әbdül Vəhhab Madərainin “Kitabul-ğeybət”, Şeyx Müfidin “Kitabul-ğeybət”(Müəllifin başqa kitabları da var), Әbül- Qasim Әli ibn Hüseynin “Әl-məqnə fil-ğeybə”, Әli ibn Məhəmməd ibn Әli ibn Ömər ibn Riyahın “Kitabul-ğeybət”, Әbu Әli Katibin “Әzalətur-Ran ən qulubul-ixvan fil-ğeybət”, Әbu-Әbdullah Məhəmməd ibn Әhməd Səfvaninin “Kitabul-ğeybət və Kəşful-heyrət”, Məhəmməd ibn Zeyd ibn Әli Farsinin “Kitabul-ğeybət”, Әbül-Fəth Məhəmməd ibn Әli ibn Osman Kəracəkinin “Әl-bürhan...” Әbu-Bəkr Məhəmməd ibn Qasim Bəğdadinin “Kitabul-ğeybət”, Әbül-Nəzr Məhəmməd ibn Mənsur Әyyaşinin “Kitabul-Ğeybət”, Әbül-Fərəc Müzəffər ibn Әli ibn Hüseyn Həmədaninin “Kitabul-ğeybət” əsərləri. Yuxarıda sadalanan kitablar hicri üçüncü əsrin sonunadək tərtib olan kitablardır. Sual: 146. Həzrət Mehdinin (ə) mövludu ilə bağlı xəbərlərin kimlərinsə tərəfindən uydurulması mümkündürmü? Cavab: Bəziləri iddia edə bilər ki, şiələr aldanaraq kimlərinsə uydurduğu rəvayətləri nəql edirlər. Hansı ki, şiələr hər hansı bir məlumatı əsassız qəbul etmirlər: 1. Әgər hər hansı mütəvatir hədisin kimlərinsə tərəfindən uydurulduğunu ehtimal versək, bütün şəriətə şübhə ilə yanaşmalıyıq. Mütəvatirlik isə özü bir sübutdur. 2. Әgər bu məlumatlar uydurulmuş olsaydı, ən azı şiə düşmənləri bu məsələni qabardardı. Hansı ki, əsrlərcə ötməsinə baxmayaraq belə bir ittiham irəli sürülməmişdir. Sual: 147. Şiələrin qəbul etmədiyi icma prinsipinə əsasən həzrət Mehdinin (ə) mövludunu qəbul etmək olarmı? Cavab: Әvvələn, şiə əqidəsi mötəbər dəlilə əsaslanan icmanı qəbul edir və belə bir icmanı sübut yolu sayır. Şiə cəmiyyətində mövcud olan icma da məhz belə icmadır. İkincisi, şiələr həzrət Mehdinin (ə) mövludunu təkcə icma ilə sübuta yetirmir. İcmadan əlavə əql, Quran və səhih rəvayətlər kimi başqa dəlillər var. 103 Sual: 148. Mehdi (ə) haqqındakı xəbərlər dolaşıq deyilmi? Cavab: Әhli-beytdən (ə) həzrət Mehdi (ə) ilə bağlı nəql olunmuş rəvayətlərdə konkret bir şəxsin dünyaya gəlişindən xəbər verilir. Bildirilir ki, bu şəxs uzun müddət qeybdə qaldıqdan sonra zühur edəcək. Diqqət yetirsək, görərik ki, imamların hər biri zühur edəcək şəxsin neçənci övlad olmasını konkret qeyd edir. Rəvayətlərdə onun qeybə çəkiləcəyi, qeybin növləri, dünyaya gəlişinin məxfi olacağı, xalqın şəkk-şübhəyə düşəcəyi açıqlanır. Әlbəttə ki, bəzi qaranlıq məsələlər də var. Bu isə siyasi sıxıntılar olan bir cəmiyyət üçün tam təbiidir. Bütün bunlardan sonra həzrət Mehdi (ə) mövzusunu dolaşıq saymaq düzgün olmaz. Sual: 149. Әgər həzrət Mehdinin (ə) şəxsiyyəti aşkar idisə, nə üçün bir çoxları yalançı mehdilərə inanırdı? Cavab: Әhməd Katib deyir: “Әgər həzrət Mehdinin (ə) xilaskar olması aydın idisə, nə üçün bir çoxları həzrət Әlinin (ə), onun oğlu Hənəfiyyənin, imam Sadiqin (ə), imam Kazimin (ə), imam Hadinin (ə) oğlu Seyyid Məhəmmədin, hətta imam Әsgərinin (ə) Mehdi olmasını iddia edirdi?” Məsələni araşdıraq: 1. Әgər həzrət Peyğəmbərdən (s) və Әhli-beytdən (ə) nəql olunmuş hədislərdə həzrət Mehdinin zühuru, onun imam Әsgərinin (ə) oğlu olması aşkar şəkildə bəyan olunmuşdusa, hansı əsasla başqalarını Mehdi (ə) saymaq olardı?! Amma bəziləri zülm-sitəmi şiddətli görüb, eyni zamanda bütün Әhli-beyti (ə) saydığından bəzən Məhdəviyyət ümidi ilə imamların sorağına gedirdi. Belələri, adətən, sadəlövh və nadan insanlar olmuşdur. Әlbəttə ki, uyğun məsələyə siyasi durumun da təsiri danılmazdır. 2. Başqalarını Mehdi (ə) sayanlar qısa bir müddət sonra şiələrə qoşularaq öz iddialarından əl çəkmişlər. 3. Bir məzhəbin əqidəsi onun alimləri ilə təsbit olunur. İmam Әsgərinin (ə) övladı Mehdinin (ə) zühuruna əqidə əksər şiə alimlərinin qəti fikridir. 4. Haqqında danışılan dövr ziddiyyətli olduğundan bəziləri bir müddət başqalarını Mehdi (ə) saymışlar. Amma qısa bir müddətdən sonra şəkk-şübhələr aradan qalxmışdır. Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|