yunanlar və
romalılar idi.
Qədim Yunanıstanda qeydlər gipslə ağardılmış lövhəciklər üzərində aparı-
lırdı. Sikkə formasında pul mühasibat uçotunun,
birincisi , sərbəst, müstəqil
obyekti kimi möv cud idi,
ikincisi , hesablamalarda bir vasitə kimi çıxış edirdi.
Təsərrüfat fəaliyyətinin bütün faktları, həmçinin sonra sistematik paylanma
və əməliyyatların bütün qeydləri xronoloji qaydada yerinə yetirilirdi. Dövlətin
gəlirləri – xərclərinə nəzarət edən vəzifəli şəxslər var idi. Vaxtaşırı ictimai
hesabatlar var idi.
Mühasib və audit ayrılması baş verdi.
Yeni terminlər meydana gəlmişdi: debet – o, borcludur, kredit – o, inanır.
Dövlətin smeta təxsisatlarını qeydə almaq və icra etmək üçün
büdcə uçotu
meydana gəldi (dövlət balansının tərtibi).
romada mühasibat uçotunu ilk olaraq ayrı-ayrı vərəqələrdə aparmağa baş-
la dılar, sonralar mühasibat kitablarının qarşılıqlı sistemi tətbiq edilirdi:
Ödəyici və alıcı arasında əlaqələr
hesab birkası nəzərə alınmaqla tərtib
edilir: yazılar birka üzərində aparılır və sonradan sındırılaraq yarıya bölünür.
Bir hissəsi (gəlir orderi) vergi ödəyicisinə verilir, digəri isə (ödəniş qəbzi) alı cıda qalır.
8
Maddi məsul şəxsin birindən digərinə dəyərlərin hərəkətini əks etdirməsi
üçün birkalı hesab təsərrüfatın daxilində geniş istifadə edilirdi. Birkalar azad döv-
riyyədə “