Бяйбала Ханкишийев, Шащрза Ялийев дЯрслик


yunanlar  və  romalılar



Yüklə 1,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/321
tarix30.04.2022
ölçüsü1,6 Mb.
#86279
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   321
Budce teshkilatlarinda uchot ve hesabat

yunanlar
 və 
romalılar
 idi.
Qədim Yunanıstanda 
qeydlər gipslə ağardılmış lövhəciklər üzərində aparı-
lırdı.  Sikkə  formasında  pul  mühasibat  uçotunun, 
birincisi
,  sərbəst,  müstəqil 
obyekti kimi möv cud idi
ikincisi
, hesablamalarda bir vasitə kimi çıxış edirdi.
Təsərrüfat fəaliyyətinin bütün faktları, həmçinin sonra sistematik paylanma 
və əməliyyatların bütün qeydləri xronoloji qaydada yerinə yetirilirdi. Dövlətin 
gəlirləri  –  xərclərinə  nəzarət  edən  vəzifəli  şəxslər  var  idi.  Vaxtaşırı  ictimai 
hesabatlar var idi. 
Mühasib və audit ayrılması
 baş verdi.
Yeni terminlər meydana gəlmişdi: debet – o, borcludur, kredit – o, inanır.
Dövlətin smeta təxsisatlarını qeydə almaq və icra etmək üçün 
büdcə uçotu
 
meydana gəldi (dövlət balansının tərtibi).
romada
 mühasibat uçotunu ilk olaraq ayrı-ayrı vərəqələrdə aparmağa baş-
la dılar, sonralar mühasibat kitablarının qarşılıqlı sistemi tətbiq edilirdi:
Ödəyici  və  alıcı  arasında  əlaqələr 
hesab  birkası 
nəzərə  alınmaqla  tərtib 
edilir:  yazılar  birka  üzərində  aparılır  və  sonradan  sındırılaraq  yarıya  bölünür. 
Bir hissəsi (gəlir orderi) vergi ödəyicisinə verilir, digəri isə (ödəniş qəbzi) alı cıda qalır.


8
Maddi  məsul  şəxsin  birindən  digərinə  dəyərlərin  hərəkətini  əks  etdirməsi 
üçün birkalı hesab təsərrüfatın daxilində geniş istifadə edilirdi. Birkalar azad döv-
riyyədə  “

Yüklə 1,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   321




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə