Byörnstyerne Martinus Byörnson
Yüklə 4,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ musiqi bir-birini tamamlamasa, onu dinləyən insanların hiss dünyasındakı boĢluqları doldura bilməz. Belə ki, bəzi əsərlərdə söz ahəngə, məzmun ritmə uyğun gəlmir. Halbuki, musiqidə mütləq mahnının ahəng bütövlüyünü təmin edən, dərin məzmunlu sözlər olmalı və bir-birini tamamlamalıdır. Oradan-buradan götürülmüĢ misralarla bu cür məna bütövlüyünü əldə etmək mümkün deyil. Musiqi də bir yol, bir sənət və ehtiyacdır. XX əsrin Ġslam alimi əsərlərində bildirir ki, radioda musiqinin payı beĢdə birdir. Bunu digər mənalarla yanaĢı, ―toplumun ən azı beĢdə biri musiqi dinləyir‖ kimi də anlamaq olar. Halbuki, müasir dövrdə cəmiyyətin onda doqquzu musiqi ilə nəfəs alır. Elə isə bir ehtiyac kimi xarakterizə etdiyimiz və cəmiyyət həyatına ciddi təsir edən bu sahəyə www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ öz prinsiplərimiz çərçivəsində yanaĢmalı və bunu qətiyyən ehmal etməməliyik. Bunun üçün də daĢıdığı məna, aĢıladığı fikir, oyatdığı təəssürat baxımından zəngin əsərləri dinləməli və musiqiyə sadəcə əyləncə kimi baxmamalıyıq. Bu məsələnin meyarına gəlincə, dinlədiyiniz bir əsər sizdə Quran oxumaq, Quran dinləmək arzusunu coĢdurursa, Allaha vüslət hissini cuĢa gətirirsə və eyni zamanda yanlıĢ mənalar aĢılamırsa, o əsər gözəldir. Qeybət dolu, ədəbə, əxlaqa uymayan, Ģəhvət hislərini körükləyən, insanı ümidsizlik bataqlığına sürükləyən əsərlərə gəlincə, onların caiz olduğunu demək mümkün deyil. Mahnının sözlərinə fikir vermək lazımdır Bəzi mahnılar Allaha, axirətə, qədərə imanla heç bir aidiyyəti olmayan sözlərlə doludur. Məsələn, ―bir gəlin gənc yaĢda ölüb‖, ―kimsə www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ çovğunda itib‖, ―dağın baĢında bir uĢağı canavar öldürüb‖ və s… Və bu cür ifadələr xalq mahnılarında çoxdur. Belə hadisələrdən ötrü göz yaĢı tökərək ağı demiĢ, dastanlar yazmıĢıq. Ġslama görə isə hər dəfə fəlakət baĢ verəndə ağılar desək, Allahı Ģikayət etmiĢ olarıq. Ġslam alimləri iddiya edirlər ki, insanı qədərə üsyana sövq edən mahnıları dinləmək də, oxumaq da haramdır. ―Zalım qədər‖ kimi ifadələri ilə Allahın hökmünə üsyan edən, qədərə etiraz edən mahnıları yazan, musiqisini bəstələyən, oxuyan və dinləyən günah qazanır. Məhrəm məsələlərin mahnılarda ədəbsizcəsinə ifa edilməsi cəmiyyətdə ciddi fəsadlar açır.. Quranın da özünəməxsus musiqisi, ahəngi var. Əsas məsələ hər bir kəlməni mənasına uyğun www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ səsləndirməkdir. Quranda kafirin danıĢığı təkəbbürlü tonla verilir. Məsələn, Həzrət Yusifin qarĢısında danıĢan Züleyxanın ―Di gəlsənə!‖ sözünü oxuyarkən gözlər önündə nazlana- nazlana, Ģux bir əda ilə danıĢan qadın surəti gəlir. Bu fitnəkar təklifə iltifat göstərməyib ondan qaçan Həzrət Yusif isə olduqca qətiyyətli, ürpərti içərisində və gur səsli insan kimi canlanır. Quranda buna bənzər yüzlərlə misal var. Qurani-Kərimin oxunması məsələsinə ―Türkiyədə, Misirdə, Səudiyyə Ərəbistanında və ya baĢqa bir yerdə Quran daha gözəl oxunur‖ kimi düĢüncələrlə yanaĢmaq doğru deyil. Doğru olan Quranın məzmununu qavramaq və səsləndirməyi bacarmaqdır. Azanın hər vaxt namazında bir məqamla oxunması hər halda musiqinin insan təbiətinə təsiri ilə bağlıdır. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Azan insan fitrətinin musiqi ehtiyacını qarĢılayan təbii ünsürlərdən biridir. Peyğəmbərimizin azan oxumağa gələn Bilala: ―Bilal, azanla bizi rahatlat‖, – deyə buyurmasından aydın olur ki, azan ruha rahatlıq gətirir. Hətta azanın hər namaz vaxtında fərqli məqamlarda oxunması Osmanlıdan bəri ənənəyə çevrilmiĢdir. Sübh azanı Səba məqamı, günorta azanı Rast, ikindi azanı Hicaz ilə, axĢam azanı Evc ya da Segah, gecə azanı ÜĢĢaq məqamları ilə oxunur. MəĢhur Ġslam mütəfəkkiri Fərabi Səba məqamının insana qüvvət və cəsarət verdiyini söyləyir. Dəfn mərasimlərində oxunan salalar (Peyğəmbərimizi mədh etmək üçün azandan əvvəl oxunan nətlər) Hüseyni məqamında olur. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Bu məqam yaxĢılıq hislərini coĢdurur, insanı təfəkkürə, Ġlahinin hikmətini düĢünməyə sövq edir. Göründüyü kimi, azanın musiqisi insanı namaza çağırmaqla yanaĢı, eyni zamanda onun əhval-ruhiyyəsinə də müsbət təsir edir. Hər halda Məhəmməd peyğəmbərin yaĢadığı dövrdə indikinə bənzər ifa, musiqi alətləri olub. Peyğənbər o vaxtlar bu barədə konkret fikir söylənməyibsə, deməli musiqini haram elan etmək olmaz… Yüklə 4,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|