Carl gustav jung
Yüklə 3,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
MEKTUPLARINDAN SEÇMELER 387
îlkel insanın (mağara adamının) insan yeme âdeti (ritueli) ta derinlerimiz de yankılanmakta. Aynı şeyi bugün de yapıyoruz, nasıl olduğunu anla madan kutsam veriyoruz; vahşi ilkeller değiliz sözüm ona, Tanrının etiyle kutsanan kişileriz. Bazı hastalarımda, Aşai Rabbani konusunda, karşı koyamadıkları bir kan içme tutkusu gördüğüm oldu. İlkel, geçmişte kalmış bir şey, dinsel bir ruhsat bu. Sözü öyle bir sözdür ki «ağızdan çıkar çıkmaz, başlangıçtaki o ilk sözü yankılar», büyük eylemi, başlangıçtaki o ilk eylemi harekete getirir. Öyle inanıyorum ki, bize verilen biricik başlangıç olgusu, ruhun gerçek temeli, tek dolaysız gerçek, yaratıcı imgelemdir. Varlığın doğrudan doğruya yaşantısını duyabileceğimiz tek biçimi esse in anima8 dan bunun için söz ediyorum. Başlangıçta ruhsal olmayan hiçbir varlık biçimi düşünemeyiz. Bütün öteki gerçekler ondan türer de, dolaylı olarak onun aracılığıyla (aslında bilim denen o yapay yardımcı ile) açığa çıkmış olur. Bilinçdışı ne bir düzendir, ne de bir düzensizlik. Denemeler hem öyle hem böyle olduğunu doğruluyor. Düzensiz bir bilinç söz konusu olduğunda, düzen bilinçdışından geliyor, kimi zaman da, tersine, bi linçdışı karmaşa, bilincin alabildiğine dar dünyasına saldırıyor. Büyük dinlerin temeli atılırken, ilk görülen, her yere bilinçdışında burçlaşan, herkese ortak bir kargaşa karşısında ağır basan bir düzen ilkesidir (ortak bağışlanma özlemidir bu). Peygamber, ortak bilinçdışındaki yardımcı imgeyi içgözüyle çağının gerekleri arasında ayırt eder ve onu simgeyle dile getirir: Ortak bilinçdışından konuştuğu için, herkese seslenir — le
cidir, «hakikidir»; geçerliliği geçicidir: Çünkü yalnızca belli bir durum için söz konusudur. Durum değişikliği yeni bir «hakikat» gerektirir, bun dan çıkan da, hakikatin daima belli durumlara göre olduğudur. Simge, ait olduğu durumu gerçekten dile getiriyor; tatmin edici oluyorsa, hakikî, geçerli ve gerçekten «mutlak»tır. Durum değişir de, simge olduğu gibi sürdürülürse, put olmaktan öteye gitmez; bizi bilinçdışına ittiğinden, her hangi bir açıklama ve aydınlatma getirmediğinden, kişiyi yoksullaştırıcı, s
Lalince «Ruh içre varolma». 9 Le vrai m ot de la situation: Fransızca, durum u tam dile getiren söz, demek. 388 ANALİTİK PSİKOLOJİ boğucu bir etkisi olur. Örneğin Justin M artyr10 Hıristiyanlıktan «Bizim felsefe» diye söz eder. Simge, öğretidir, put ise kuruntu. Hegel'in «algısal» düşünce biçiminin, arketiplere benzer bir durumu var. «Algısal», ya da «idrakli» düşünce, en azından iki işlevi birleştirdiğinden daha büyük anlam ve değer taşıyor. Zihin sürecinin en üstün biçimi, simgesel yaşantı ve onun simgesel ifadesi olmalı. Haklısınız, simge içgüdü alanına değil başka bir alana ait. İçgüdü alanı anaya, simge alanı ise oğula (ya da Tanrıya) ait. Ben kendi dilimde buna çelişkili varoluş diyorum, yani içgüdüsel bilinçdışı Gnostisizm’den alınan bir deyimle Plerom an bu. Plerom a’mn bireyin bilincinde yansıması ve oluşması (bir bakıma aynı özden) bireyin imgesini yaratır: Simgedir bu. Simgede bütün çelişkiler ortadan kalkar. Pleroma’da Yukarı ile Aşağı tuhaf bir birlik içindedir; bir şey yaratmazlar, ancak bireyin yanılgıları ve gereksinimleriyle tedirgin edildi mi, Yukarı ile Aşağı arasında bir çağlayan oluşur, dinamik bir şeydir bu. Simgedir. Pleroma gibi, simge de, insanın boyutlarını aşar. Abanır üzerine, biçimlendirir onu, sanki bir savak baraj kapağı açılmıştır da, kendini karşı konmaz bir akıntıya kaptırmıştır. İşin güç yanı, biz kendimiz ne yapıyorsak, kendimize nasıl bir düzen veriyorsak ruhu da öyle sanmamızdır; ruhsal güçlerin çaresiz kurbanları olduğumuzu kafamıza sokamıyoruz bir türlü. «Zorlayıcı Nevroz» çeken profesörü alın ele. Günümüz hekiminin kullandığı bir söz bu «zorlayıcı nevroz» (bir kötünün ya da korkutucu şeyin etkisini ona iyi ad vererek kovar gibi) nevrozdan başka bir şeyciğiniz yok anlamına geliyor (yani hastalığınız kuruntudan ibaret) demek oluyor. Oysa gerçek zorlamalı nevroz, herhangi bir organik hastalıktan çok daha beter bir şeydir; işkencelerin en kahredicisi, en acısıdır. Cin çarpmış olduğuna inansaydı profesör, daha iyi olurdu. Hakikate daha yakın olurdu. 1,1 H ıristiyanlık savunuru. I. S. 100 dolaylarında doğm uş ve 163 - 167 yılları arasında şehit edilm iştir. 11 Pleroma: Tam lık, bolluk, G nostik dinbilim inde «Tanrının ve ruhsal evren ile tanrısal güçlerin ve neşirlerin tiimiiniin ikam et ettiği yer. MEKTUPLARINDAN SEÇMELER 389
Freud'un psikanalizinde geçen «simge» sözünün simge ile ilgisi yok. Simge sözcüğü yerine «hastalık belirtisi», ya da «mecaz» deseydi, daha yerinde olurdu. Simge hiçbir zaman (Pleroma’da) bilinçdışında doğmaz, isabetle buyurduğunuz gibi «Kişinin biçimlendirmesiyle çıkar ortaya». Bilinçdışı gereçlerden oluşur, bilinçle bilinçlenir ve ifadesini bulur. Simgenin insana ihtiyacı vardır gelişmesi için. Ne var ki, insanı aşar, bu yüzdendir ona «Tanrı» denmesi» çünkü psişik bir durumu, ya da ego'dan (Ben'den) daha güçlü bir unsuru (ki ben buna KENDİ diyorum) dile getirir. Bu unsur ortak bilinçdışında önceden vardır, ancak gücünü bilin cimde yaşayarak elde edebilir («Ben değilim bende yaşayan, İsa'dır»). Temel unsurlar bakımından ego'nun yerine geçer. Beceriksizlik duy gusundan kurtulma böyle olur («Sen ne buyurdunsa, o olacaktır»). J. Ailen Gilbert'e 20 Aralık 1929 Azizim Dr. Gilbert, Yazınıza teşekkürler! Böyle bir tedaviye kalkışmak kolay değil, bu gibi vakalarda, hastalarıma kendilerine özgü içeriklerini, yazıyla, çizgiyle, resim ile dile getirmelerini önermemin bazan büyük yardımı dokunuyor. Bu gibi durumlarda öyle anlaşılmaz sezgiler beliriyor, bilinçdışından öyle hayal kırıntıları çıkıyor ki, bunları anlatacak uygun bir dil yok gibi... Hastalarımı, kendi simgesel ifadelerini, kendi «mitologya»larını bulmaya bırakıyorum. Bunları bir «neden-sonuç» ilişkisiyle (redüksiyon ile) anali ze kalkışmıyorum (ille de gerekmiyorsa tabii), sadece, hastanın dile getirmeye çalıştığının anlamını çıkarmaya, kavramaya çabalıyorum. Bu daha çok sentetik bir anlayış biçimi. Nevroz ile psikoz arası öyle sınır vakalar vardır ki, insan bir türlü içinden çıkamaz; hastanın kendisi de, başkaları kadar, bu tuhaf içeriklere anlam veremez. Hastaların demek iste diklerini anlamaya çalışırken, bilseniz ne çok şey öğrendim bilinçdışı konusunda...
Yüklə 3,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|