Case-law guide on Article 6 (criminal) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (c) " P ULSUZ " YARDIM
- (d) Ş IFAHI TƏRCÜMƏNIN ŞƏRTLƏRI
- (e) P OZITIV ÖHDƏLIKLƏR
- IV. 6-CI MADDƏNİN EKSTRATERRİTORİAL TƏSİR DAİRƏSİ
6- CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT - ƏDALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI HÜQUQU ( CINAYƏT HÜQUQU ASPEKTI )
barədə məlumatlı olmasına və məhkəmədə hadisələri öz versiyası ilə təqdim etmək imkanı qazanmaqla özünü müdafiə etməsinə şərait yaratmalıdır ( Kamasinski Avstriyaya qarşı , § 74;
Ermi İtaliyaya qarşı [BP], § 70; Güngör Almaniyaya qarşı (qər.); Protopapa Türkiyəyə qarşı , § 80). (c) "P ULSUZ " YARDIM 343. "Pulsuz" köməyin təmin edilməsi öhdəliyi təqsirləndirilən şəxsin vəsaitlərindən asılı deyil; təqsirləndirilən şəxslər üçün tərcüməçi xidmətləri Dövlətdən cinayət mühakiməsi sisteminin təşkili üçün tələb edilən vəsaitin bir hissəsini təşkil edir. Bununla belə, təqsirləndirilən şəxsdən gəlmədiyi iclasda təmin edilən tərcüməçi xidməti üçün ödəniş alına bilər (
Fedel Almaniyaya qarşı (qər.)). 344. Tərcüməçi xidmətinin xərcləri sonradan təqsirləndirilən şəxsdən tutula bilməz (
, § 46). 6-cı maddənin 3 (e) bəndinin milli məhkəmələrin belə xərcləri məhkum olunmuş şəxsdən tutmağa icazə verən müddəa kimi oxunması, bu hüququn qeyd olunan Maddəyə müvafiq olaraq tətbiq müddətinin məhdudlaşdırılmasına gətirib çıxara bilər ( Ludike, Belkasem və Koç Almaniyaya qarşı , § 42;
İşyar Bolqarıstana qarşı , § 45;
Öztürk Almaniyaya qarşı , § 58).
345. Təqsirləndirilən şəxslərə kömək etmək üçün tərcüməçilərə təqdim edilən üsulla bağlı 6-cı maddənin 3-cü bəndinin (e) yarımbəndi çərçivəsində hər hansı ətraflı şərtlərin müəyyən edilməsi məqsədəuyğun deyil. 6-cı maddənin 1-ci bəndinə əsasən tərcüməçi məhkəmə və ya tribunalın tərkib hissəsi deyil və ona qarşı formal müstəqillik və ya bitərəflik tələbi yoxdur. Tərcüməçi xidmətləri səmərəli müdafiəyə kömək etməlidir, tərcüməçinin davranışı isə ədalətli məhkəmə araşdırmasına mane olmamalıdır (
).
(e) P OZITIV ÖHDƏLIKLƏR 346. Hakim xüsusilə vəkildən ərizəçi ilə ünsiyyət zamanı yaranan çətinliklər barədə məlumat daxil olduqda, ərizəçinin həqiqətən tərcüməçi xidmətinə ehtiyacı olub-olmadığını müəyyənləşdirməlidir. Hakim əmin olmalıdır ki, tərcüməçinin olmaması ərizəçinin iclası tam olaraq başa düşməsinə və iclasda iştirakına zərər vurmayacaq (
, § 38). 347. Müdafiənin əslində ilk növbədə təqsirləndirilən şəxs və onun vəkili tərəfindən həyata keçirilməsinə baxmayaraq ( Kamasinski Avstriyaya qarşı , § 65; Stenford Birləşmiş Krallığa qarşı, § 28), məhkəmənin ədalətliliyinin əsas təminatçısı qismində (digər aspektlərlə yanaşı, əcnəbi ərizəçi üçün yazılı və ya şifahi tərcümənin təmin edilməməsi də daxil olmaqla) milli məhkəmələr çıxış edirlər ( Kuskani Birləşmiş Krallığa qarşı , § 39;
Ermi İtaliyaya qarşı [BP],
§ 72; Katriç Fransaya qarşı , § 44). 348. Təqsirləndirilən şəxsin dil bilikləri çox əhəmiyyətli olduğundan, məhkəmə həmçinin məhkəmə iclası zamanı istifadə edilən dili kifayət qədər yüksək səviyyədə bilmənin zəruriliyinə münasibətdə, şəxsin ittiham olunduğu cinayətin mahiyyətini və milli hakimiyyət orqanlarının təqsirləndirilən şəxsə ünvanladığı müraciətləri araşdırmalıdır ( Ermi İtaliyaya qarşı [BP], § 71; Katriç Fransaya qarşı , §41;
Şaman Türkiyəyə qarşı , §30; müvafiq dəyişikliklərlə Güngör Almaniyaya qarşı (qər.)). 349. 6-cı maddənin 3-cü bəndinin (e) yarımbəndinin təmin etdiyi hüququn səmərəli və praktiki şəkildə həyata keçirilməsi üçün səlahiyyətli orqanlar təkcə tərcüməçinin təyin edilməsi ilə kifayətlənməməli, həmçinin müvafiq xəbərdarlıq halında tərcümənin keyfiyyətini yoxlamalıdırlar ( Kamasinski Avstriyaya qarşı , § 74; Ermi İtaliyaya qarşı [BP] §70; Protopapa Türkiyəyə qarşı , § 80). © Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 2014 55
6- CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT - ƏDALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI HÜQUQU ( CINAYƏT HÜQUQU ASPEKTI )
350. Konvensiya İştirakçı Dövlətlərdən öz standartlarını üçüncü dövlətlərə və ya ərazilərə tətbiq etməsini tələb etmir ( Drozd və Yanusek Fransaya və İspaniyaya qarşı , §110). İştirakçı Dövlətlər ekstradisiyadan sonra üçüncü ölkədə həyata keçiriləcək məhkəmə icraatının 6-cı maddənin bütün tələblərinə uyğun olub-olmadığını yoxlamaq öhdəliyi daşımırlar. (1) Ədalət mühakiməsindən kobud imtina 351. Lakin Məhkəmənin presedent hüququna əsasən, müstəsna hallarda şəxsin sorğu göndərən ölkədə ədalətli məhkəmə araşdırmasından kobud şəkildə imtinaya, yəni ədalət mühakiməsindən kobud şəkildə imtina təhlükəsinə məruz qaldığı şərtlərdə ekstradisiya və ya digər ölkədən çıxarılma forması barədə qərar nəticəsində 6-cı maddəyə uyğun olaraq məsələ yarana bilər. Bu prinsip ilk dəfə Sörinq Birləşmiş Krallığa qarşı işdə müəyyənləşdirilmişdir (§113) və daha sonra Məhkəmə tərəfindən bir sıra işlərdə təsdiq edilmişdir (məsələn bax:
[BP], §§ 90-91; Əl-Səədun və Müfdi Birləşmiş Krallığa qarşı , § 149; Ahorugeze İsveçə qarşı , § 115; Otman (Əbu Qatada) Birləşmiş Krallığa qarşı , § 258). 352. "Ədalət mühakiməsindən kobud imtina" termini aşkar şəkildə 6-cı maddənin müddəaları və ya orada əks edilmiş prinsiplər ilə ziddiyyət təşkil edən məhkəmə icraatının sinonimi kimi istifadə edilir (digər mənbələrlə yanaşı, bax:
[BP], § 84;
, § 56; Drozd və Yanusek Fransaya və İspaniyaya qarşı , §
110). Bu terminə daha dəqiq xarakteristika vermək tələb olunmasa da, Məhkəmə müəyyən pozuntu formalarının ədalət mühakiməsi prinsiplərinin pozulması hesab edilə biləcəyini qeyd etmişdir. Bura daxildir: – ittihama daha sonra mahiyyəti üzrə yenidən baxılması imkanı olmadan in absentia məhkum edilmə (
(qər.), § 33; Seydoviç İtaliyaya qarşı [BP],
§ 84; Stoiçkov Bolqarıstana qarşı, § 56);
– sadələşdirilmiş qaydada və müdafiə olunmaq hüququ tamamilə heçə sayılmaqla həyata keçirilmiş məhkəmə icraatı ( Bader və Kanbor İsveçə qarşı , § 47). – həbsdə saxlanılmanın qanuniliyinə yenidən baxılması məqsədilə müstəqil və qərəzsiz məhkəməyə çatım olmadan həbsdə saxlanılma ( Əl-Moyad Almaniyaya qarşı (qər.), § 101); – xüsusilə xarici ölkədə həbsdə saxlanılan şəxsin vəkilə çatımlılığının bilərəkdən və sistemli şəkildə rədd edilməsi (eyni mənbə); – cinayət işi ilə bağlı məhkəmə icraatının gedişatında şübhəli bilinən və ya başqa şəxslə 3-cü maddənin müddəalarını pozan rəftar nəticəsində əldə edilmiş bəyanatların istifadəsi ( Otman (Əbu Qatada) Birləşmiş Krallığa qarşı , § 267; El-Haski Belçikaya qarşı , §85).
353. 2012-ci ildə Məhkəmə Otman (Abu Qatada) Birləşmiş Krallığa qarşı işini
araşdırarkən ilk dəfə ekstradisiya və ya ölkədən çıxarılmanın 6-cı maddənin pozulmasına gətirib çıxaracağı nəticəsinə gəldiyi zaman Sörinq (Soering) işi üzrə
qərarın qəbulundan iyirmi ildən artıq vaxt keçmişdi. Bu nümunə, eynilə daha əvvəlki paraqrafdakı nümunələr kimi "ədalət mühakiməsindən kobud imtina" meyarının nə qədər ciddi olduğunu göstərir. Ədalət mühakiməsindən kobud imtina, İştirakçı Dövlətlərin ərazisində baş verdikdə, 6-cı maddənin müddəalarının pozulmasına gətirib çıxaran adi pozuntular və ya ədalətli məhkəmə araşdırması təminatlarının çatışmazlığı çərçivəsini aşır. Tələb olunan 6-cı Maddə ilə zəmanət verilən ədalətli məhkəmə araşdırması prinsiplərinin elə pozulmasıdır ki, bu həmin Maddədə zəmanət verilən hüququnun məğzinin alt-üst olmasına, heç sayılmasına bərabər tutulacaq qədər fundamental səciyyəlidir ( Ahorugeze İsveçə qarşı , § 115; Otman (Əbu Qatada) Birləşmiş Krallığa qarşı , § 260). 56
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|