Çərxi-fəleyküm “Səudiyyənin pullarını necə

  1.  Hə rə kət lə rin dən  məm nun  qal-

ma yan  in san  hə yat dan  məm nun  qa la 

bil məz.

Özü nüz dən,  öz  dav ra nı şı nız dan  və 

hə rə kət lə ri niz dən  məm nun  de yil si niz-

sə,  hə mi şə  na ra hat lıq dan  əziy yət  çək-

mə li ola caq sı nız.

Hə rə kət lə rin dən  məm nun  in san  sa-

kit dir, özü nü da xi lən azad hiss edir və 

hə qi qə tən, ar zu la dı ğı hər şe yə nail ola 

bi lər.

Özü nü zü  da xi lən  azad  hiss  et mir-

si niz sə,  bu,  si zin  yük sə li şi ni zə  cid di 

ən gəl  ola caq.  Hətt  a  yük sə liş  yol la rı nı 

düz gün  müəy yən  et sə niz  be lə,  da xi li 

azad lı ğın  ol ma ma sı  irə li lə yiş  yo lun da 

mü qa vi mə tə çev ri lə cək.

Azad  ol ma ğı  ba car ma lı sı nız.  Baş qa-

la rın dan rəğ bət göz lə mə yin. Rəğ bə ti öz 

içi niz də ax ta rın. Bu da xi li səd di aşın və 

özü nü zə sa hib çı xın. Elə də asan mə sə lə 

de yil, öh də sin dən gəl mək bir xey li vaxt 

tə ləb edə bi lər, odur ki, ruh dan düş mə-

yin.

2.  Yaş  yal nız  si zin  şüuru nuz da dır. 

Əgər  yaş  haq qın da  dü şün mür sü nüz-

sə, de mə li, o möv cud de yil.

Bir çox səd lər məhz şüuru muz da dır. 

Bi zə elə gə lir ki, han sı sa iş lə məş ğul ol-

maq üçün ya şı mız ötüb, bu iş da ha biz-

lik  de yil,  bun dan  son ra  nə yi sə  də yi şə 

bil mə rik.

İnam la de yə bi lə rəm, hə yat da 

elə bir və ziy yət yox dur ki, ürə-

yi ni zə  ya tan  bir  iş lə  məş ğul 

ol maq  üçün  ar tıq  ge cik miş 

ol du ğu nu zu dü şü nə si niz.

3.  Gü lüş  –  in sa na  məx sus 

olan  ən  güc lü  si lah dır;  heç 

kim  in cə  yu mo run  həm lə si 

qar şı sın da tab gə ri tə bil-

məz.

Yu mor  is tə ni lən 

cid di və ziy yə ti gü-

lüş  üçün  zə mi nə 

çe vi rə  bi lir.  Gü lüş 

xoş ov qa tın rəh ni-

dir.  Ov qat  yax şı 

olan da  iş lə mək 

də  asan  olur, 

çün ki gü lüş mən-

fi  

emo si ya la rı 

be yin dən  sı xıb  çı-

xa rır,  müs bət  yük-

lü  be yin  bə dən də 

ye ni güc axı nı ya-

ra dır.

Xoş ov qat lı in san is tə ni lən prob le min 

həl li nə ov qa tı təlx olun muş bi ri sin dən 

da ha ya xın dır.

4.  Qə zəb  –  için də  sax lan dı ğı  qa bı 

aşın dı ran tur şu ki mi dir. O gö tü rül dü-

yü  qab dan  da ha  çox  sax lan dı ğı  qa ba 

zə rər ye ti rir.

Qə zəb,  ilk  növ bə də,  bət nin də  yu va 

sal dı ğı adam üçün da ğı dı cı, ən azın dan 

isə,  fay da sız dır.  Qə zəb li  olar kən  siz 

və ziy yə tə  nə za rə ti  asan lıq la  iti rir si niz. 

İn san bir çox səhv hə rə kət lə rə, o cüm-

lə dən, ci na yət lə rə məhz qə zəb li və ziy-

yət də olar kən yol ve rir.

Bi ri nə  qar şı  daimi  qə zə bi niz  var sa, 

an la ma lı sı nız  ki,  bu nun la  hə min  ada-

ma de yil, elə özü nü zə zə rər ye ti rir si niz. 

Ola bil sin, hə min ada mın si zin qə zə bi-

niz dən xə bə ri be lə, yox dur.

İn di ba xın, gö rün ki, be lə qə zəb ona, 

yox sa  si zin  özü nü zə  zi yan dır?  Qə zəb 

duy du ğu nuz  adam  vaz  ke çi lə cək  bi ri 

de yil sə, mü na qi şə ni or ta dan qal dır maq 

üçün ilk ad dı mı on dan göz lə mə yin, bu-

nu, heç bir tə rəd düd süz, özü nüz edin.

Bu na gö rə heç vaxt peş man çı lıq duy-

ma ya caq sı nız,  çün ki  bu  ad dı mı  məhz 

öz  əsəb lə ri ni zi  xi las  et mək  üçün  at dı-

ğı nı zı bi lir si niz. Yer siz qə zəb dən uzaq 

ol ma ğı ba car ma ğın özü də bir xoş bəxt-

lik dir.

5.  San ma yın  ki,  dün ya  si zə  nə-

də sə borc lu dur. Dün ya nın si zə 

heç  bir  bor cu  yox dur.  O, 

siz dən  əv vəl  də  möv cud 

idi.

Uşaq kən bi zə la zım olan 

çox  şe yi  va li deyn lər  tə min 

et di yin dən, bə zi adam lar yet-

kin lik  ya şı na  çat dıq dan  son ra 

da  şüural tı  ola raq  uşaq lıq 

göz lən ti lə ri ni  sax la yır-

lar.

On la ra  elə  gə lir  ki, 

ət raf da kı lar  on lar-

dan  öt rü  nə lə ri-

sə  et mə li dir lər. 

Bu nun  üçün 

sə bəb lər  də 

d ü  ş ü  n ü b 

t a  p ı r  l a r . 

San ki  is tə-

dik lə ri  hər 

şe yi  dün-

ya  on la ra 

ver mə yə 

borc lu dur.

Göz lən ti lə ri doğ rul ma dıq da isə, kim-

də sə gü nah ax ta rır, kü sür, dep res si ya-

ya dü şür lər. Bir də fə lik qə bul et mək la-

zım dır ki, dün ya da bir çox şey lər bi zim 

ba şa düş mə di yi miz qay da lar la cə rə yan 

edir.  Əgər  gö rür sü nüz sə  ki,  nə sə  siz 

is tə yən ki mi get mir, bun da ki mi sə gü-

nah lan dır ma ğa əsas yox dur.

Ça lı şın  ar zu  et di yi niz  şey lə rə  öz  əz-

mi niz lə nail ola sı nız.  Dün ya in di yə dək 

çox əda lət siz lik lə rə şa hid olub, elə bil-

mə yin ki, ən dəh şət li əda lət siz lik onun 

so nu ola bi lər.

6. Ye ni ide ya lar la or ta ya çı xan in sa nı 

bu ide ya lar uğur qa zan a na qə dər əca-

ib məx luq sa yır lar.

Ye ni lik lər hə mi şə va hi mə lən di rir. İn-

san la rın  ye ni  ide ya la ra  reak si ya sı  si zi 

və  ya  si zin  ide ya la rı nı zı  de yil,  hə min 

adam la rın öz lə ri ni sə ciy yə lən di rir.

Bu,  on la rın  da xi li  his si dir  və  söz lə-

rin də,  hə rə kət lə rin də  və  mü ha ki mə lə-

rin də ifa də olu nur.

Bu na  gö rə  va hi mə yə  düş mə yin  və 

la zım  bil di yi niz  işi  gör mək dən  çə kin-

mə yin. Bir çox gör kəm li adam lar və ye-

ni lik çi lər təc rid edil dik dən xey li son ra 

öz is tək lə ri nə nail olub, haqq et dik lə ri 

də yə ri qa za nıb lar.

7.  Pes si mizm  ə səb lə ri  zəif  adam la-

rın müd rik lik ki mi ba şa düş dü yü ifa-

də dən baş qa bir şey de yil.

Si zin  fər di  dün ya nız  diq qə ti ni zin 

nə lər  üzə rin də  cəm lən mə sin dən  xey li 

də rə cə də ası lı dır. Siz prob lem lər için-

də itib-ba ta və özü nü zü öz gö zü nüz də 

əzab keş  və  qur ban  ki mi  gö rə  bi lər si-

niz.

Am ma  diq qə ti ni zi  po zi tiv  şey lə rə 

cəm lə mək lə, qı sa za man da hə ya tı nı zın 

yax şı ya doğ ru də yiş di yi ni hiss edə cək-

si niz.

Qey ri-ira di  ola raq  diq qə ti ni zi  prob-

lem lə rə  cəm lə mək lə,  siz  yax şı ya  doğ-

ru  yo lu nu zu  özü nüz  qa pa dır sı nız. 

Prob lem lər  ba rə də  dü şün cə lə ri  bir  az 

özü nüz dən qo vun ki, qəl bi niz də fə rəh 

üçün yer açıl sın.

8.  Özü nü  ru hən  yük səlt mə yin  ən 

yax şı  yo lu  baş qa sı nı  ru hən  yük səlt-

mək dir.

Çə tin li yə düş müş in sa na, hətt  a o, ta-

nı ma dı ğı nız bi ri ol sa da, im kan da xi lin-

də  kö mək  gös tər dik də  ru hən  müt ləq 

yük sə lə cək siz.

İn sa nın özü nü xi las kar ki mi gör mə si 

fə rəh do ğur ma ya bil məz. Ey ni za man-

da, yar dım et di yi niz adam da əvə zin də 

si zə və ya bir baş qa sı na əl tut ma ğa ça lı-

şa caq. Be lə cə, şəf qət his si get dik cə da ha 

çox ada mı bü rü yə cək.

9. İyir mi il son ra, siz et dik lə ri niz dən 

da ha çox et mə dik lə ri ni zə gö rə təəs süf 

his si ke çi rə cək si niz.

 Bu na gö rə də, yel kən lə ri qal dı rın və 

sa kit  li ma nı  tərk  edin.  Yel kən lə ri niz 

üçün səmt kü lə yi se çin. Ax ta rın. Xə yal-

lar qu run. Kəşfl  ər edin.

23

N 38(47) 09.10.2015

A

merika yazıçısı Mark Tven məşhur romanlar müəllifi olmaq-

la yanaşı, həm də müəllim idi.

Ömrünün  sonuna  doğru  ard-arda  baş  verən  faciələrə,  -üç 

övladını,  həyat  yoldaşını  və  ən  yaxın  dostunu  itirməsinə, 

ölümcül  xəstəliyə  tutulmasına  rəğmən,  müasirlərinin  qeydlərinə 

görə, Tven yumor hissini hə lə də sax la yır dı.

Bir  dəfə  onun  öldüyü  barədə  şayiə  yayılır  və  bu  şayiələr  Tvenin  də 

qulağına çatır. Yazıçının tarixə düşmüş cavabı belə olur: “Mə sə lə bir 

qədər şişirdilib”.

Bö yük ya zı çı nın xoşbəxt lik re sep ti nin doqquz sirrini oxu cu lar la bö-

lü şü rük.

Stalin Nazim Hikməti 

öldürtmək istəyib

Bu 

ya xın lar da  keç miş  So-

vet  li de ri  Sta li nin  türk 

şairi  Na zim  Hik mə ti  öl-

dürt mək  pla nı  ilə  bağ lı 

id dia  irə li  sü rül dü.  Rus dil li  mən bə lə rin 

yay dı ğı mə lu mat la ra gö rə, SS Rİ-yə qa çan 

türk şairi şeir lər də tez-tez Sta li nin adı nın 

çə kil mə si nə  eti raz  edir miş.  Na zim  Hik-

mət  dos tu,  so vet  ya zı çı sı  İl ya  Eren bur qa 

bu  haq da  na ra zıl ğı nı  be lə  ifa də  et miş di: 

“Mə nim yol daş Sta li nə hör mə tim var, an-

caq onun Gü nəş lə mü qa yi sə edil di yi şeir-

lə ri  həzm  edə  bil mi rəm.  Bu,  tək cə  şeiri 

yox, həm də zövq lə ri kor la yır...”

Ab xaz əsil li so vet və rus ya zı çı sı Fa zil İs gən dər 

2004-cü  il də  yaz dı ğı  “Pa ris  ma ğa za sın da”  ad lı 

əsə rin də  Na zim  Hik mət lə  bağ lı  xa ti rə lə ri ni  də 

qə lə mə  alıb.  Azər bay can lı  tür ko loq  və  ey ni  za-

man da  Na zim  Hik mə tin  ən  ya xın  dos tu  ol muş 

Ək bər  Ba ba ye vin  xa ti rə lə rin dən  si tat  gə ti rən 

Fa zil İs gən dər ya zır: “Bir gün Na zi min şəx si sü-

rü cü sü eti raf edib ki, ona türk şairi ni öl dür mək 

haq qın da tə li mat ve ri lib. Bu qəs din han sı for ma-

da  -  qu rq ma  av to mo bil  qə za sın da,  yox sa  baş qa 

bir yol la ger çək ləş mə li ol du ğu nu bil mi rəm. An-

caq onu bi li rəm ki, ürə yi xəs tə olan Na zim üçün 

xır da bir qə za ye tər li olar dı”. 

Ab xaz ya zı çı sı nın qə naəti nə gö rə, Na zim sü rü-

cü sü nün sev gi si ni və hör mə ti ni qa zan dı ğı na gö-

rə o, şa i rə bu sir ri açıb. An caq sual ya ra nır ki, bu 

sir ri  Na zim  Hik mə tə  açan  sü rü cü  özü  ne cə  sağ 

qa la bi lib? Fa zil İs gən dər təx min edir ki, bu tə li-

mat Sta lin döv rün də ve ril miş di, gö rü nür, o və fat 

et dik dən son ra qə rar da qüv və si ni iti rib. 

Na zim Hik mət lə iki də fə rast laş dı ğı nı de yən ab-

xaz  ya zı çı sı  onu  be lə  xa tır la yır:  “Na zim  Hik mət 

bi zim Ədə biy yat İns ti tu tu na gə lib tə lə bə lər lə gö-

rüş dü. O, za ra fat cıl və çox xa riz ma tik bir in san idi. 

Rus ca da nış sa da, güc lü türk ləh cə si se zi lir di”. 

Na zi min 1920-ci il lər də ilk də fə Mosk va ya gəl-

di yi za man ta nın mış bir bü rok ra tın hə yat yol da şı 

ilə sev gi ma cə ra sı ya şa dı ğı nı de yən Fa zil İs gən-

də rin  bu  ba rə də  yaz dıq la rı  ma raq lı dır:    “Tram-

vay da  ge dən də  bir  qa dı nın  cəl be di ci  ba xış la rı 

Na zi min ağ lı nı ba şın dan çı xa rır. O, qa dın la ta nış 

olur, ara la rın da mü na si bət ya ra nır. An caq son ra-

dan bu qa dı nın ta nın mış bir mə mu run hə yat yol-

da şı ol du ğu or ta ya çı xır. Bu na gö rə də, so vet re-

ji mi  nin əley hi nə fəaliy yət apar maq itt  i ha mı ilə o, 

həbs edi lir. Məh kə mə də şair ifa də ve rir. Ona ün-

van la nan - “Siz qa dı nın si ya si gö rüş lə ri ilə bağ lı 

nə de yə bi lər si niz”- sualı na Na zim: “Onun si ya si 

gö rü şü yox dur, o, sa də cə, qa dın dır,” - de yə, ca-

vab ver miş di”.

Fa zil  İs gən dər  ya zır  ki,  Na zi min  bu  ifa də si 

məh kə mə nin xo şu na gəl mə sə də, 1920-ci il də So-

vet hö ku mə ti əc nə bi kom mu nist lə rin fəaliy yə ti-

nə çox əhə miy yət ve rir di. Çün ki Mosk va nın hə-

də fi  dün ya in qi la bı edə rək bü tün pro le tar la rı bir 

ara ya gə tir mək idi.

Hazırladı: NARINGÜL

Mark Tvendən  

xoşbəxtliyin 9 sirri

---