və hər birimiz çalışmalıyıq ki, insanlanmızın həyatını müəyyən qə
dər yüngülləşdirək. Sizin indiyədək göstərdiyiniz xidmətləri mən
yüksək qivmətləndirirəm. Ancaq zavodun qarşısında duran vəzifə
indi bütün imkanlann, burada olan zəngin potensialın hesabına
mövcud vəziyyətdən çıxmaq və müəssisəni işlətməkdir. Bu həm
kollektivin həyat şəraitinin yüksəlməsinə kömək edər, həm də bü
tövlükdə respublikamızın iqtisadiyyatının dirçəldilməsinə öz müs
bət təsirini göstərər.
İndiki şəraitdə əhalimizin sosial vəziyyətinin ağır olduğu mə
lumdur. Bir dövlət başçısı kimi mən bunu bilirəm. Ən ağır və
ziyyətdə olanlar bizim qaçqınlarımızdır. Onların bir hissəsi hələ
də çadırlarda yaşayır. Bu yaxınlarda Şuşa və Laçının Ermənistan
tərəfindən işğalının üç ili tamam oldu. Üç ildir ki, insanlar həmin
rayonlardan didərgin düşüblər, orada-burada birtəhər yerləşib
lər. Dağlıq Qarabağın özündən azərbaycanlılar dörd il bundan
qabaq, Ermənistanda yaşamış azərbaycanlılar 1988-ci ildə, yeddi
il bundan qabaq qovulublar, öz doğma yurdlarından didərgin
salınıblar. Sonrakı illərdə, 1992-93-cü illərdə də qaçqınlarımız
olubdur. Bu vətəndaşlarımız da indi ağır şəraitdə yaşayırlar. O n
ların bəziləri öz qohum-əqrəbalarının yanında, bəziləri ауп-ауп
məktəblərdə, sanatoriya binalarında, müxtəlif tikililərdə yerlə
şiblər. Ancaq böyük bir qismi çadırlarda yaşayır.
Buna görə də bizim hamımız həmin insanlara qayğı göstərməli
yik. Şübhəsiz ki, mən bunun zavod fəhləsinin qaçqınlarımıza qayğı
göstərməsi üçün demirəm. Mən bu gün bu fürsətdən istifadə edib
üzümü bütün ictimaiyyətə, dövlət orqanlarma, cəmiyyətimizə tu
taraq deyirəm ki, bizim ağır dövrümüzdə ən çox qayğıya ehtiyacı
olanlar
şəhid ailələridir, müharibə əlilləridir, qaçqın düşmüş adam
lardır. Onlara xüsusi diqqət olmalıdır.
Biz dövlət tərəfindən lazımi tədbirləri görürük. Beynəlxalq təş
kilatların humanitar yardımları ölkəmizə gəlir və qaçqınlarımızın
vəziyyətini müəyyən səviyyədə saxlamağa kömək edir.
Lakin bizim ayırdığımız vəsaitlər, humanitar yardımlar, xey
riyyəçilər və müxtəlif təşkilatlar tərəfindən edilən köməklər bəzən
Heydor Əliyev siyasəti: TOLERANTLIQ
_________________ _________ _____________
94
Heydor Əliyev siyasoli: TOLERANTLIQ
qaçqınlara çatdırılmır. Ayrı-ayrı vəzifəli adamların öz vəzifələ
rindən sui-istifadə etdiklərinə, səhlənkarlıqlarına, bu məsələlərə
laqeyd olduqlarına, görə yardımlar qaçqınlara çatdırılmır. Bu, dö
zülməz haldır. İndi həyatımızda ən dözülməz və ən mənfi hallar
dan biri məhz budur.
Ona görə də mən bu gün fürsətdən istifadə edərək bir tərəfdən
dövlət orqanlarından, hakimiyyət orqanlarından tələb edirəm
ki, qaçqınlar yaşayan yerlərə xüsusi fikir verilsin, xüsusən çadır
larda yaşayan insanlara, şəhid ailələrinə, əlillərə daha çox qayğı
göstərilsin.
Çadır şəhərciklərinə daim getmək lazımdır. Həmin çadırların
hamısı kənd rayonlarımızda yerləşibdir. Mən bu gün buradan,
Səttarxan adına zavoddan üzümü həmin rayonların icra hakimiy
yəti başçılanna tutaraq deyirəm: qaçqınların vəziyyəti üçün onlar
şəxsi məsuliyyət daşıyırlar. Bütün yerli hakimiyyət orqanlarına
deyirəm ki, onlar qaçqınların vəziyyəti ilə əlaqədar şəxsi məsuliy
yət daşıyırlar. Tələb edirəm ki, onlar bu işlə hər gün məşğul ol
sunlar. Mən əmr verməyə məcbur olacağam ki, yerli hakimiyyət
orqanları başçılarının hamısı gedib çadırlarda qaçqınlarla bir yer
də yaşasınlar. Həmin adamlar onda dərk edəcəklər ki, qaçqınların
vəziyyəti necədir. Qoy onlar müharibənin sonunadək öz evlərini
şəhid ailələrinə, qaçqınlara versinlər, özləri isə köçsünlər çadırlara
və
müharibə qurtarana qədər, qaçqınlar öz evlərinə qayıdana kimi
orada yaşasınlar. Onda onlar anlayacaqlar ki, çadırda yaşayanların
vəziyyəti necədir.
Eyni zamanda, mən bu gün respublika təşkilatlarından tələb
edirəm. Qaçqınların işi ilə məşğul olan dövlət komitəsi var, Na
zirlər Kabinetində mən xüsusi olaraq baş nazirin müavinini təyin
etmişəm, orada İzzət Rüstəmov bu işlə məşğul olur. Nazirliklə
rin rəhbərlərindən tələb edirəm ki, bu məsələlərə ciddi yanaşsın
lar, təcili tədbirlər görsünlər. Bu günlərdə mən qaçqınların yer
ləşdiyi şəhərciklərə, yerlərə komissiyalar göndərəcəyəm. Onlar
gedib yerlərdə vəziyyəti öyrənməlidirlər.
95
Bu gün demək istəyirəm ki, qaçqın və əlil, şəhid ailəsi üçün
ayrılmış yardımı mənimsəmək ən böyük cinayətdir. Xalq sözü
var, bunu yeyən bilməlidir ki, o, ilan sümüyü kimi onun boğa
zında qalacaqdır. Bundan böyük xəyanət, bundan böyük cinayət
ola bilməz!
Güman edirəm ki, siz də mənim fikirlərimlə həmrəysiniz,
yəqin din xadimləri də düşərgələrdə olacaqlar, qaçqınlarla gö
rüşəcəklər, çadırlarda yaşayanların vəziyyətini öyrənəcəklər və
hamımız həmin adamların həyat şəraitinin yaxşılaşması üçün
əlavə tədbirlər görəcəyik.
İndi həyatımız çox rəngarəngdir. Bir tərəfdən biz müstəqil
dövlətdə yaşayırıq. Bir neçə gündən sonra 28 May İstiqlal gününü
bayram kimi qeyd edəcəyik. Üç il yanmdan artıqdır ki, Azərbay
can müstəqil dövlət kimi yaşayır. Digər tərəfdən, görürsünüz ki,
bu dövr nə qədər problemlər, nə qədər çətinliklər yaradıb, nə qə
dər ağır bir yolla gedirik. Ancaq bilin və inanın ki, bu ağırlığı siz
də çəkirsiniz, mən də çəkirəm. Bəlkə mən sizdən də çox çəkirəm.
Çünki mənim üzərimə düşən ağırlıq bütün ölkənin, bütün xalqın
çətinliyi və dərdidir.
Xalqımın, Azərbaycanın, doğma Vətənimin, torpağımızın dər
dini çəkmək, onun qayğısına qalmaq mənim üçün ən şərəfli və
zifədir. Ona görə də mən bu yolu sizinlə bir yerdə keçirəm və bir
yerdə də gedəcəyik. Bu yolda kim bizə mane olacaqsa, onların
qarşısı indiyədək alındığı kimi, bundan sonra da alınacaqdır. Biz
düz yolla,
haqq yolu ilə,
Allah yolu ilə,
Quran yolu ilə, demokrati
ya yolu ilə, həqiqət yolu ilə, müstəqillik yolu ilə gedirik. Biz istəyi
rik ki, Azərbaycanda haqq-ədalət olsun, Azərbaycan müstəqil ya
şaya bilsin, xalqımız milli azadlığını həmişə qoruyub saxlaya bil
sin. Biz istəyirik ki, respublikamızda insan hüquqları qorunsun,
demokratiya tamamilə bərqərar olsun, hər kəs öz sözünü deyə
bilsin, hər kəs öz hüququnu müdafiə etməyi bacarsın, heç kəsin
hüququ tapdanmasın və heç kəs heç kəsi istismar etməsin. Biz bu
yolla gedirik və bu yolla da gedəcəyik. İnarun ki, tutduğumuz bu
yol bizi Azərbaycanın çox gözəl gələcəyinə aparıb çıxaracaqdır.
Hcydor Əliyev sivAsoti: TOLERANTLIQ__________ _ ______________________________________
96
Heydor Əliyev siyasoli: TOLERANTLIQ
Biz sizinlə bu gələcəyə çatacağıq və gələcək nəsillərimiz bizim et
diyimiz işlərin bəhrəsini görəcəklər.
Bir daha sizinlə görüşməyimdən məmnun olduğumu bildi
rirəm, hacıları təbrik edirəm. Səttarxan adına zavodun kollek
tivinə uğurlar arzulayıram. Sizin hamınıza, bütün Azərbaycan
xalqına həyatımızın bu ağır dövründə dözüm, eyni zamanda,
fədakarlıq, xoşbəxtlik və səadət arzu edirəm. Sağ olun!
97