Dərslik (I hissə)
Yüklə 3,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I sinif
57
Y.Zeynalov M.Ələkbərli və baĢqaları ―Ġbtidai məktəbdə Azərbaycan dilinin metodikası‖ (1942), Y.Zeynalov I-II siniflər üçün ―Sərf və yazı qaydalarından çalıĢmalar‖ (1946), A.Abdullayev ―Azərbaycan dili tədrisinin tarixinə dair‖ (1958) vəsait və əsərlərini yazıb, çap etdirmiĢlər. XX əsrin II yarısından baĢlayaraq məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisinə dair çoxlu sayda dərs vəsaitləri və dərslik hazırlanıb çap olundu, məsələn, A.Abdullayev ―Azərbaycan dili tədrisinin metodikası‖ (1962), M.Muradxanov və Y.Kərimov ―Ġbtidai sinif müəllimlərinə kömək‖ (1963,1966), M.Məmmədov ―I sinifdə qiraətlə əlaqədar lüğət iĢi‖(1967), A.Abdullayev, Y.Kərimov ―Ġbtidai siniflərdə ana dilinin tədrisi metodikası‖ (1968), Y.Kərimov ―I-II siniflərdə Ģagirdlərin lüğət ehtiyatının xüsusiyyətləri‖(1970), M.Primo- va ―Ġbtidai siniflərdə sinifdənxaric qiraətin təĢkili‖ (1975), M.Musayevin ―Azərbaycan dili dərslərində Ģagirdlərin müs- təqil iĢləri‖ (1976), ġ.Quliyeva ―Ġbtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin ana dili ilə əlaqəli tədrisinə dair‖ (1976), Y.Kərimov ―Ġbtidai siniflərdə Azərbaycan dili dərslərində lüğət iĢinin əsasları‖ (1978), M.Məmmədov ―Ġbtidai məktəblərdə ana dilinin tədrisi metodikasından plan və göstəriĢlər‖ (1982), M.Həsənov, S.Quliyeva―Ana dilindən pedaqoji təcrübənin təĢkili və keçirilməsinə dair metodik göstəriĢlər‖ (1999) və s. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi inkiĢafı və zəngin- ləĢməsi Azərbaycan dilinin tədrisi məsələləri üzrə tədqiqatların aparılması ön plana keçdi. Azərbaycan dilində insanlara məhəbbət, mərdlik, vətənpərvərlik, əməksevərlik və s. dair sil- silə əsərlər yazıldı. Azərbaycan dilində yazılan əsərlər dünya mədəniyyət xəzinəsinə əvəzsiz incilər bəxĢ etdi. Həmin əsər- lərin bir qismi dərs kitablarında gənc nəslin təlim-tərbiyə- sində zəruri materiala çevrildi. XX əsrdə ibtidai siniflər üçün yazılan dərsliklər zaman- zaman təkmilləĢmə mərhələsi keçdi və yeni dərsliklər yazıldı. Məsələn: I sinif - Veysəl Mustafazadə ―Əlifba‖ dərsliyi (1933- 58
1936), Yusif Zeynalov ―Birinci kitab‖ dərsliyi (1933-1937), Yusif Zeynalov, Əli Məsrur Qafarlı ―Əlifba‖ dərsliyi (1937- 1946),Yusif Zeynalov, Əli Məsrur Qafarlı ―Birinci il‖ dərsliyi (1946-1962), Yusif Zeynalov ―Əlifba‖ dərsliyi (1946-1962), Yusif Zeynalov, Yəhya Kərimov ―Əlifba‖ dərsliyi(1962- 1969), Үəhyа Kərimov, Həmzə Muxtarov ―Əlifba‖ dərsliyi (1970-1980), Үəһyа Kərimov ―Əlifba‖ dərsliyi (1981-1985, altı yaĢlılar üçün sınaq dərsliyi), Yəhya Kərimov ―Əlifba‖ dərsliyi (1985-1987, sınaq dərsliyi), Yəhya Kərimov ―Əlifba‖ dərsliyi (1987-1991, dördillik siniflər üçün), Yəhya Kərimov ―Əlifba‖ dərsliyi (1992-2002) buraxılmıĢdır.
Y.Əlivev ―Ġkinci il‖ (1931-1932), Ġ.Qaryağdı, M.Ələsgərli ―Ġkinci il‖ (1933-1960), Y.Zeynalov ―Ana dili‖ (1947), Ə. Qarabağlı ―Ana dili‖ (1956-1961), Y. Kərimov və baĢqaları ―Ana dili‖ dərsliyi (1970-1982), Y.Kərimov, M.Səfərov ―Oxu‖ dərsliyi (1983-1989), Y.Kərimov, M.Həmzəyev ―Oxu‖ (1990-1998), A.Abdullayev ―Oxu‖ (1991-1998) və b. III sinif - H.Sanılı, F.Nemanzadə, N.Axundov ―Üçüncü il‖ (1927-1931), N.Səmədzadə və baĢqaları ―Üçüncü il‖ 1931- 1935), Ġ.Hacızadə, F.Qasımzadə ―Oxu‖ (1936-1938), A.Ab- dullayev, F.Qasımzadə ―Ana dili‖ (1939-1947), A.Abdul- layev və baĢqaları ―Ana dili‖ (1948-1950), Y.ġirvan və baĢ- qaları ―Ana dili‖ (1951-1962), Y.ġirvan və baĢqaları ―Ana dili‖ (l963-1965), Y.Kərimov, N.Kazımov ―Ana dili‖ (1966- 1970), Y.ġirvan və baĢqaları ―Ana dili‖ (1971-1989), N.Ab- dullayev ―Oxu‖ (1986-1990), Y.Kərimov ―Oxu‖ (1986-1990), Y.Kərimov, M. Səfərov ―Oxu‖ (1987-1988), Y.Kərimov ―Oxu‖ (1989-2002, sınaq dərsliyi).
və baĢqaları ―Dördüncü il‖ (1937), M.A.DadaĢzadə ―Oxu‖ (1939-1942), M.Rzaquluzadə, C.Əhmədov ―Ana dili‖ (1947- 1969), N.Kazımov ―Ana dili‖ (1975), ―Oxu‖ (1994-1997), N.Kazımov ―Oxu‖ (1998-2002), N.Abdullayev ―Oxu‖ (1997- 2002) və b.
59
Ġbtidai siniflərdə Azərbaycan dili və onun tədrisi meto- dikası elminin inkiĢafında Yəhya Kərimovun böyük xidmət- ləri olmuĢdur. Yəhya ġəfi oğlu Kərimov 1927 - ci ildə Qax rayonunun Ġlisu kəndində dünyaya göz açmıĢ, ilk təhsilini Qax rayonunun Muğal kənd orta məktəbində almıĢdır. Y.Kərimov V.Ġ.Lenin adına APĠ-də ali təhsil almıĢ, 1962- ci ildə isə ibtidai təlim üzrə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasından namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiĢdir. O, ibtidai təhsilin problemlərinə dair davamlı, ardıcıl və sistemli Ģəkildə tədqiqat aparan məhsuldar alimdir. Yəhya Kərimov ibtidai siniflərdə ana dilinin tədrisi metodikasını, ibtidai sinif Ģagirdlərinin lüğət iĢinin elmi əsas- larını, ibtidai sinif Ģagirdlərinin nitqinin leksik xüsusiyyət- lərini, sözlərin seçilmə prinsiplərini və tanıĢ olmayan sözlərin izahını iĢləmiĢ, uĢaqların marağına səbəb olan müxtəlif didaktik materiallar hazırlamıĢdır. 1960-cı illərdən 2008-ci ilə kimi ibtidai siniflər üçün hazırlanan proqramlar, dərsliklər dərs vəsaitləri və digər təlim materialları onun müəllifliyi ilə hazırlanmıĢ və redaktəsi altında istiqamətləndirilmiĢdir. O, 1963-ci ildən ―Əlifba‖ dərsliyi (Y.Zeynalov və Z.Sa- dıxova ilə birlikdə) tərtib etmiĢdir. Sonralar da 1964-1969, 1970-1980, 1981-1984, 1985-2008 illərdə ―Əlifba‖ dərsliyini Yəhya Kərimov tərtib etmiĢdir. ―Ana dili‖ (I sinif, 1969- 1989), ―Qönçə” (I sinif, 1986, 1989), ―Oxu‖ (II sinif, 1983- 2008), ―Azərbaycan dili‖ (III sinif, 1983-2008) və s. dərslik- lərini də professor Yəhya Kərimov tərtib etmiĢdir. Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası elminin inkiĢafında professor Həsən Balıyevin də böyük xidmətləri olmuĢdur. O, 200-dən çox elmi və publisistik məqalə, 50-yə yaxın kitab çap etdirmiĢdir. Həsən Balıyev 1962-ci ildə pro- fessor Ağamməd Abdullayevin rəhbərliyi ilə namizədlik dis- sertasiyası müdafiə etmiĢdir. H.Balıyevin yaradıcılığı əsasən iki: elmi və publisistik istiqamətdə olmuĢdur. Professor Həsən Balıyevin elmi kitablarının mövzu dairəsi çox geniĢdir. Yüklə 3,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|