Dərslik kənd təsərrüfatı, torpaqşünaslıq və ekologiya ixtisasları tədris olunan a
Yüklə 4,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ____________ 1 Toxuculuq, fabrikində səs Pleyerin səsi ______________ Toxucu dəzgahı
- Simfonik orkestr
- Səsin yüksəkliyi
- Cədvəl 22.3
____________ 1 Toxuculuq, fabrikində səs Pleyerin səsi ______________ Toxucu dəzgahı Kömürsındıran çəkic Reaktiv mühərrik (25 m məsafədə uçan zaman) ____________ ______ ______ Diskotekada səs Simfonik orkestr 110
14 120
120 140-150 175 15 Alkoqola bənzər səs sərxoş- luğu. yuxu və psixi sağlamlığı pozur, karlığa səbəb olur Nəqliyyat vasitələrinin səsinin intensivliyinin (dBA) aşağıdakı kimi olması aşkar edilmişdir: minik avtomobili - 5-80 yük avtomobili - 0-90 motosiklet - 0-95 mühərrikli qayıq - 0-95 metro qatarı - 95 adi qatarlar -5-100 təyyarə uçan zaman - 10-130 iri reaktiv təyyarə -55-160 Böyük nəqliyyat axınının səs cəmi yüksək səviyyəyə (90-95 dBA) çatır və magistralda sutka boyu davam edir. Nəqliyyat səs-küyündən ən çox şəhər, həmçinin iri avtomagistralm dəmir yolları və stansiyaların, dəniz və çay limanları, aeroportların yaxınlığında yerləşən yaşayış məntəqələrinin əhalisi əziyyət çəkir. Son 100 ildə Almaniyada gündəlik səsin səviyyəsi 7 dəfə artmışdır. Sankt-Peterburq, Moskva, Nijniy-Novqorod, Yekaterinburq və digər iri şəhərlərdə səsin ekvivalent səviyyəsi orta hesabla 73-83 dBA, maksimum - 90-95 dBA təşkil edir, yaşayış binaları yaxınlığında səsin səviyyəsi 65-80 dBA-ya çatır, bu isə yol verilən səviyyədən (YVS) xeyli yüksəkdir. Moskvada 1992-ci ildə 2000-ci il daxil olmaqla avtonəqliyyatın sayı üç dəfədən artıq çoxalmışdır, bununla əlaqədar əhaliyə səs-küy yükü də yüksəlmişdir. Romada avtomobil nəqliyyatından akustik çirklənmənin payına 75%, dəmir yoluna - 8%, avia- nəqliyyat və tikintiyə 12%, sənaye obyektlərinə 5% düşür. Meqapolislər- də səs (səsin ekvivalent səviyyəsi) 65-80 dBA arasında dəyişir. Pekin 65
Mexiko, Madrid, Paris 70
Honkonq, Nyu-York,Mo.skva 75
Roma, Berlin 80
San-Paulu 95
İri şəhərlərin əhalisi (60%-dən çoxu) akustik çirklənmə şəraitində yaşayır, çirklənmə parametri yol verilən həddi keçir. Səsin səviyyəsi orta 406 qışda meşə yaradır. 1 dBA-lı səs çox yaxşı eşitmə qabiliyyətinə malik olan adam tərəifndən çətinliklə eşidilir. İnsanın normal tənəffüsündən yaranan səs lOdBA ilə qiymətləndirilir. Səsin belə səviyyəsi normal eşitmə qabiliyyəti olan adamların haniısı tərəfindən eşidilir. Pıçıltı 20 dBA səs yaradır. 25-30 dBA intensivlikli səsdə istirahət və yuxu mükəmməl sayılır. Müəssisə və idarələrdə səs 40-60 dBA-ya qədər yüksəlir. Bəzi səsli müəssisələrdə adamlar 70 dBA səsdə işləyir. Həddindən yüksək səs zərərlidir. Ağrı həddi adətən 120-130 dBA arasında olur, bundan sonra bilavasitə eşitmə aparatı zədələnə bilər. Səhiyyə normalarına uyğun olaraq binalar arasında gündüz saatlarında səsin səviyyəsi 55 dBA-nı, gecə (saat 23-dən səhər 7-yə kimi) - 45; mənzillərdə uyğun olaraq 40 və 30 dBA-nı keçməməlidir. Səsin yüksəkliyi səs titrəyişi tezliyi ilə təyin olunur və herslərlə (Hs), yəni saniyədə dövrülüyün sayı ilə ölçülür. İnsanın səsi eşitmə diapazonunda (16-dan 20 min Hs) ona ən əlverişsiz təsir spektrdə yüksək tezlikli (800 Hs-dən yuxarı) səs hesab olunur; ultrasəs (tezliyin tərəddüdü 20 kHs-dən yuxarı) və infrasəsi (tezliyin tərəddüdü 1-dən 16Hs-ə qədər) insanın qulaqları qəbul etmir, lakin onlar da pis təsir göstərə bilər. İsveçrə tədqiqatçılarının məlumatına görə «səs çirklənməsi» hazırda bütün şəhərlərə xasdır və burada insanların ömrünü 10-12 il qısaldır. Təcrübələr göstərir ki, yüksək səs bitkinin inkişafına da əlverişsiz təsir göstərir. Müxtəlif mənbələrdəki səsin səviyyəsi və orqanizmin akustik təsirə qarşı reaksiyası 22.3 cədvəldə verilir.
Müxtəlif intensivli akustik təsirə qarşı orqanizmin reaksiyası Akustik təsir mənbəyi
300 m yüksəklikdə uçan reaktiv təyyarə
Yüklə 4,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|