E L E K T R O N
B I Z N E S
•
İrihəcmli verilənlərin saxlanc yerlərinin təşkili və saxlanc
yerlərindən analitik informasiyanın çıxarılması texnologiyası,
biliklərin saxlanc yerləri əsasında tranzaksiyaların emalı üzrə
biznes-qaydaların idarə edilməsi, intellektual axtarış maşınları;
•
Ölkə daxilində elektron ticarət proseslərinin idarə edilməsi, import
və eksportun informasion müşayiət edilməsinin idarə edilməsi,
dövlətlərarası ticarət ittifaqlarının fəaliyyətinin idarə edilməsi.
Elektron sənəddövrüyyəsinin idarə edilməsinin təkamülü elektron biznesin
inteqrasiyası proseslərinin gedişində aşağıdakı mərhələlərdən keçir:
•
Əvvəlcədən hazırlanmış şablonlar üzrə hesabların təqdimatı
(çıxarılması), informasiya axınlarının avtomatlaşdırılmış təhlili
əsasında daxili hesabatların tərtibi, həyata keçirilmiş saziş
(razılaşma) üzrə hesabların təqdimatı, daxili hesabatların müşayiət
edilməsi sistemi;
•
Hesabların təqdimatı, müştərinin idarə etdiyi proseslərin
formalaşdırılması, onlayn ödəmələrin və pul vəsaitlərinin elektron
köçürmələrinin dəstəklənməsi;
•
Yerli
və
regional
vergitutmalarının
aparılmasının
avtomatlaşdırılması, dövlət səviyyəsində bank xidmətləri, elektron
biznesdəki meyllərin təhlili;
•Transmilli ödəmələr, gömrük və aksiz (Aksiz - geniş surətdə işlənən
mallar üzərinə qoyulan vasitəli vergi) hesabatı, beynəlxalq bank
fəaliyyəti.
Təhlükəsizliyin təmini texnologiyalarının təkamülü elektron biznesin
inteqrasiyası proseslərinin gedişində aşağıdakı mərhələlərdən keçir:
4 2
E L E K T R O N
B I Z N E S
•Təhlükəsizliyin
təmini
texnologiyalarının
sertifikatlaşdırılması
{Sertifikat
- vəsiqə şəhadətnamə) xidməti,
daxili autentifıkasiya (Autentiklik - mötəbərlik, əslinə uyğun)
prosedurlarının dəstəklənməsi, elektron biznes sisteminin daxili
auditi, şifrləmə texnologiyasının təşkili və mühafizə açarlarının
idarə edilməsi;
•
Ümumi müraciət açarlarının İnfrastrukturunun təşkili, elektron
rəqəmli imza, əsHiyin (həqiqiliyin) təsdiqinin vahid texnologiyası,
inanılmış (vəkil edilmiş) infrastrukturların formalaşdırılması, zorla
girmələrin (soxulmaların) aşkar edilməsi və bunların nəticələrinin
ləğv edilməsi texnologiyaları;
•
İnanılmış (vəkil edilmiş) kənar təşkilatların xidmətləri, maliyyə
sistemlərinin inteqrasiyası, təhlükəsizliyin qlobal monitorinqi.
QEYD-.
Sertifikatdırma (latınca sertifico - təsdiq edirəm deməkdir)
məhsulların keyfiyyət xarakteristikalarının keyfiyyət standart ilə
uyğunluğunun təsdiq edilməsidir. Sertifikatlaşdırma kimi sertifikatın
alınma proseduru da nəzərdə tutulur.
Sertifikatlaşdırma obyektinə aşağıdakıları aid etmək
olar:
Məhsul (hasilat);
Əmək (qulluq);
Menecment sistemi;
Fərd.
4 3
E L E K T R O N
B I Z N E S
Kommunikasiya texnoiogiyaiannm təkamüiü elektron biznesin
inteqrasiyası proseslərinin gedişində aşağıdakı mərhələlərdən keçir:
•Təşkilatın lokal şəbəkəsi, təşkilatın bölmələrinin İnternet/İntranet
texnologiyaları əsasında qarşılıqlı fəaliyyətinin təşkili, İnternetə
biristiqamətli çıxış, vahid sorğu xidməti;
•
Elektron biznes partnyorları olan təşkilatlar birliyinin kataloqları,
qeydiyyat
texnologiyaları,
ekstranet
texnologiyalarını
uyğunlaşdırmaların dəstəklənməsi xidmətləri, təşkilatlar birliyi
miqyasında elektron poçt, protokolların uyğunlaşdırılmasını təmin
edən telekommunikasiya xidmətləri;
•
Qlobal şəbəkəyə çıxışı olan ümummilli şəbəkələr, dövlət verilənlər
bazasını dəstəkləmə sistemi, multimediatrafikin (telekonfranslar,
multimedia təqdimatlar, İnternet-telefoniya) qlobal dəstəklənməsi.
Elektron biznes səviyyəsinə qalxan təşkilat qarşısında aşağıdakı
məsələlər durur:
•Təşkilatı strukturun səmərəliliyinin artırılması;
•Təşkilatın informasiya resurslarının kommersiya məqsədlərinə nail
olmaq vasitəsinə çevrilməsi;
•
Biznes-fəaliyyətin bütün sferalarında informasiya
texnologiyalarının tətbiqinin dəstəklənməsi;
•
Elektron sənəd dövrüyyəsinə əsaslanan idarəetmə
texnologiyalarının təkmilləşdirilməsi.
PricewaterhouseCoopers
məsləhətçi-
konsaltinq
şirkətinin
mütəxəssisləri şirkətin yeni iqtisadiyyata inteqrasiyası prosesinin 4
mərhələsini ayırırlar:
4 4
E L E K T R O N B İ Z N E S
Birinci mərhəiədə şirkət İnternetdən yalnız əlavə marketinq kanalı kimi
İstifadə edir. Adətən İnformasiya serveri və müştəri verilənlər bazası
yaradılır. Bu mərhələdə nə strategiyada, nə də şirkətin strukturunda
prinsipial dəyişiklik baş vermir.
İkinci mərhəiədə İnternet, bazarın 3 əsas fiquru olan malgöndərən,
şirkətin özü və istehlakçılar arasında biznes- prosesləri əlaqələndirməklə,
artıq biznes instrumentinə çevrilir. Malgöndərilişinin vahid elektron zənciri
yaradılır ki, burada da istehlakçı istehsal sifarişini formalaşdıraraq özünün
malgöndərəninin anbarını idarə edir. Bu mərhələdə biznes partnyorların
qarşılıqlı fəaliyyətini təmin edən İnternet texnologiyalardan istifadə etməyə
başlanır. Malgöndərən, istehsalçı və istehlakçı üçün vahid zəncirin
yaradılması bu 3 ünsürün qarşılıqlı fəaliyyəti şəraitində istehsal proseslərinin
idarə edilməsi xərclərini kəskin azaldır, bu isə öz növbəsində, ümumlstehsal
xərclərinin ixtisar edilməsinə gətirib çıxarır.
Üçüncü mərhəiədə şirkətin transformasiyası (dəyişilməsi) baş verir.
Belə ki, biznes-proseslərin bir hissəsi tam avtomatlaşdırılır, qalan hissəsi isə
olduqca sadələşir və ya ümumiyyətlə ləğv edilir. Rəhbərlik şirkətin əsas və
qeyri-əsas funksiyalarını müəyyənləşdirir. Qeyri-əsas proseslərin bu sahədə
ixtisaslaşmış autsorsinq şirkətlərə verilib-verilməməsi barədə qərarlar qəbul
edilir.
PricewaterhouseCoopers
məsləhətçi-
konsaltinq
şirkətinin
analitik-mütəxəssisləri yalnız məhsulun işiənib hazırlanması, satış (müştəri iiə
birbaşa ünsiyyət) və müştəriyə xidmət kimi 3 əsas biznes-funksiyanı ayırırlar ki,
bunları şirkət heç bir halda heç kimə verməməlidir. Son yekunda bütün əsas
funksiyalara malik olan şirkət modelindən yalnız bilavasitə müştərilərlə
qarşılıqlı
4 5
Dostları ilə paylaş: |