Dərslik kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 Redaktoru: Rəy verənlər Dizayner: Naşir
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
E L E K T R O N B I Z N E S barədə informasiya, cavab barədə metainformasiya və ola bilsin, cavabın mətni gəlir. Rabitə seansını müştəri sorğu ilə açır, server isə cavabla bağlayır. Lakin bu qaydanın gözlənilməsi heç də mütləq deyildir. UNİVERSAL RESURS GÖSTƏRİCİSİ Hipermətn sənədlərində, sənədin səhifələrinin yerləşməsini və cari və digər serverlərdəki digər informasiyanı vermək üçün universal resurs göstəricisindən {URL) istifadə edilir. URL aşağıdakıları əhatə edir: • Resursa müraciət metodu, başqa sözlə, müraciət protokolu (əksər hallarda bu, M/>dir); • Resursun şəbəkə ünvanı (bir qayda olaraq, İnformasiya serverinin simvolik adıdır); • İnformasiya serverindəkl səhifəyə virtual yol. Ümumi şəkildə URL formatı aşağıdakı kimidir: method://host[:port]/virtua!_path/filename • method parametri çox hallarda susma qiyməti olan http qiymətini alır. Bu parametr həmçinin, ftp və ya file qiymətlərini də ala bilir. Belə ki, sorğudakı resurs FTP- serverdədirsə, method parametri ftp, lokal fayi sistemindədirsə, fHe qiymətini alır. Başqa qiymətlər kifayət qədər nadir hallarda istifadə edilir. • host parametri resursun şəbəkə ünvanını verir, məsələn, www.it.ru . Ünvan adətən, simvolik formada 1 4 5 E L E K T R O N B İ Z N E S verilir, hərçənd ki, gerçək /iP-ünvan vermək də mümkündür. •port parametri serverlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərən portun nömrəsini verir. Protokol üçün bu parametrin standart qiyməti 80-dir. Digər port nömrələri də istifadə edilə bilər. • virtual__path parametri axtarılan səhifədə yerləşən məlumat mənbəyinə müraciətin virtual yolunu verir. Bu ona görə virtual yol adlanır ki, informasiya resursunun sahibi həmin resursun mövcud olduğu müddət ərzində onun dəyişilməzliyini təmin etməlidir. Virtual yolun gerçək yol kimi təqdim edilməsi serverdəki əməliyyat sisteminin işidir. İstifadəçi üçün virtual yol hər cür aparat-proqram təminatı dəyişikliyi şəraitində də dəyişilməz qalmalıdır. • filename parametri axtarılan səhifədə yerləşən verilənlərin mənbəyini verir. Mənbə kimi, HTML dilində yazılmış səhifənin saxlandığı faylın adı və ya lazımi səhifəni formalaşdıran ssenari fayİınm adı göstərilə bilər. VB SERVERLƏRİNİN İNFORMASİYA SERVERİ İNFRASTRUKTURUNA İNTEQRASİYA OLUNMASI METODLARI VB serverinin informasiya serveri infrastrukturuna inteqrasiya edilməsinin ənənəvi metodu serverlərin tərkibinə daxil olan müvafiq proqram təminatından istifadə edilməsidir. /yTTT^serverlərin əksəriyyətinin proqram təminatı VB-dəki verilənlərə müraciət etmək üçün şlüzlərə malikdir. VBİS-lərin əksəriyyətinin proqram təminatında da //7M-səhifələrini 1 4 6 E L E K T R O N B I Z N E S formalaşdıran və //TTAserverlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərmək üçün paketlər mövcuddur. UNİVERSAL MÜŞTƏRİNİN VB SERVERİ İLƏ QARŞILIQLI FƏALİYYƏTİ VB-yə müraciət bilavasitə universal müştəri mühitindən edildikdə xüsusi apIetdən istifadə edilir. VB serveri ilə Java- apletin qarşılıqlı fəaliyyəti üçün xüsusi JDBC ^ava Data Base Connectivity^ protokolu işlənib hazırlanmışdır. Bu protokol verilənlərə müraciət etmək üçün yüksək səviyyəli standart prosedurlar yığımından istifadə edir. JDBC protokolundan istifadə etməkdən ötrü universal müştəriyə müvafiq VB serveri {Oracle, IBM DB2, MS SQL Serveı) ilə qarşılıqlı fəaliyyət göstərmək üçün drayver yüklənməlidir. Bayt-kod bibliotekasını istehsalçı firmalar və digər proqram təminatı hazırlayan təşkilatlar göndərir. Müştəri hər hansı informasiya serveri ilə əlaqə yaradarkən sessiya prosesində JDBC protokolundan istifadə edirsə, HTML sənədini apIetlə birgə yükləyir. ApIet brauzer mühitində icra olunur və VB serveri ilə əlaqə yaradır. VB ilə əlaqə mexanizmi Java dilinin xüsusi sinfi vasitəsilə yaradılır. Bu zaman VB serverində heç bir dəyişiklik etmək tələb olunmur. Yalnız VB serveri ilə məlumat çatdırma mühiti arasında qarşılıqlı fəaliyyət təmin eilməlldir. Universal müştəri proqramı ilə VB-yə müraciət edilməsinin təhlükəsizlik və məhsuldarlıq baxımından müəyyən nöqsanları vardır. Müasir sistemlərdə, bir qayda olaraq, bilavasitə VB serverinə qoşulmaq üsulundan istifadə edilmir. Adətən 3 səviyyəli arxitekturadan istifdə edilir. Yəni istifadəçi 147 E L E K T R O N B I Z N E S aralıq səviyyədə işləyən proqram təminatının dəstəyi ilə fəaliyyət göstərən əlavələr serveri deyilən mücərrəd obyektlərlə, bunlar isə VB serveri ilə işləyir. Bu mənada, istifadəçi həmişə "gözə görünməyən" obyektlə işləyir - deyirlər. MÜƏSSİSƏNİN İNFORMASİYA STRUKTURUNUN İNFORMASİYA SERVERİ İLƏ İNTEQRASİYA EDİLMƏSİ VB serverinin /yTTP-serverlə inteqrasiya edilməsi texniki problem olmaqdan çox təşkilat! problemdir. Kataloqlarında milyonlarla mal adı olan, münasibətlərində yüzlərlə malgöndərən iştirak edən müəssisələr üçün öz informasiya resurslarını İnternet mühitinə avtomatlaşdırılmış inteqrasiya etməsi tamamilə təbiidir. İş burasındadır ki, həm müəssisə, həm də malgöndərənlər müxtəlif tipli sistemlərdən, bəzən hətta özlərinin orijinal sistemlərindən istifadə edirlər. Buna görə də yaxın ətrafı İlə faydalı münasibətlər qurmaq istəyən müəssisə xarici partnyorlarla səmərəli inteqrasiyaya nail olmazdan əvvəl, öz daxili informasiya resurslarını qaydaya salmalıdır. Hal-hazırda korporativ əlavələrin inteqrasiyası {EAI - Enterprise Application Integration) bazarı formalaşmışdır. Bu bazarda iqtisadiyyatın müəyyən sektorunda fəaliyyət göstərən müəssisələrin informasiya resurslarının vahid qlobal VB-ilə inteqrasiyasından ibarət sistemlər, həmçinin korporativ informasiya sistemlərinin bütün komponentləri arasında sənəd dövrüyyəsinin avtomatlaşdırılması sistemləri təklif edilir. Korporativ əlavələrin inteqrasiyası elektron biznesin dəstəklənməsi sistemlərinin arxitekturasının kritik elementinə 1 4 8 Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|