Downloaded from KitabYurdu org
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
46 struktura çevriləcəyi, eləcə də qardaşlığın bir əsas şərti olacağı qənaətini irəli sürürlər. Reallıqda tolerantlıq, məzmunca Masonluğun çevrəsinin şərtlərinə görə dəyişdiyini də düşünməyə əsas verir. Masonlar bu məfhumları qarşılaşdıra və onlan birləşdirən, bir- birindən ayıran şeyləri daha yaxşı reallaşdıra bilərlər. Yenə də qeyd edək ki, onları birləşdirən, Masonluğun nail olduğu təməllər (əsaslar), simvollar və Masonluğun içində tapdıqları azadlıqdır. Obediyanslara ayrılmış Masonluğun səbəbi, fərqli sosioloji fikirlərə bağlı insanların meydana gətirdiyi bir nəticədir. İnsanlar tolerant olduqları zaman o da tolerantdır, insanlar dikbaş olduğu (doktriner) zaman o da dikbaşdır. İnsanlar azadlıq üçün darıxdığı zaman o da azadlığı müdafiə edər, insanlar zülmə məruz qaldıqları zaman o da zülmə məruz qalar. Fərdlər şəklində birləşən Masonlarm gücü, onları bir- birindən ayıran şeyləri bilmək və qardaşları ilə bir araya gəlməklə bağlı iradələrindən yaranır. Onların gücü həqiqi tolerantlığı bilməklərində və onun tətbiqindədir. Həqiqi tolerantlıq, insanların bir-birindən fərqli olduqlarını qəbul edər və hamısının bir-birinə oxşamasını istəməyinin bir xəyal olduğunu anlayar. Tolerant olmaq, əslində müvəffəq olmanın və simvolların anlaşılmasının bir nəticəsi olmaqla bərabər, Masonik həyatın əsas zərurətidir. Bununla bərabər, zaman-zaman baş verən kədərli hadisələr olur. Bunlardan hansına səbirlilik lazım olduğunu yaxşı bilməliyik. downloaded from KitabYurdu.org Hadisəni görüb səbirlə qarşılaşdığımızda bu səbir bir növ islah yaradacaqsa, yerində bir dözümlülük olacaqdır. Amma etibarsız davranışları xasiyyət halına gətirmiş olana göstərilən davamlı tolerantlıq, bir növ pis davranışı təşviqə yol açar. Tolerantlığı gözəl bir nümunə ilə yekunlaşdıraq: 1936-cı ildə Münih Olimpiyadasında “üstün irq” boş sözlərinə qapanan Hitlerdən, nailiyyətlərinə görə təriflənəcəyini gözləsə də, əksinə təhqir eşidən J.Ovensin 1972-ci ildə Almaniyada keçirilən Olimpiadadakı danışığı belədir: “1936-cı il Olimpiadasında, yəni 36 il əvvəl atalarınız, əmiləriniz, babalarımzla tanış, dost və qardaş oldum. Onlara qarşı və onlann da mənə qarşı bəslədiklərinə inandığım SEVGİ hər keçən gün daha bir az da artdı. Üstündən keçən müharibə bu hisslərimi azaltmaq əvəzinə artırdı və sonucda insanları və insanlığı sevmək prinsipinə yönəltdi. İndi isə sizlərə səslənirəm. Bərabər olduğunuz dostlarınızı sevin. Bu sevgini məmləkətlərinizə aparıb mühafizə edin; qardaşlığınız davam etsin və çevrənizdəki insanları sevmək əsas prinsipiniz olsun...” Bu mövzunun bir qismində “Bulletin D” İnformation De La Ligue Universelle des Franc-Maçons” nəşrindən hörmətli Tayfur Tərxanm etdiyi tərcümədən faydalanmışdır. 36 RİT - müəyyən məqsəd üçün təyin olunan müəyyən yol, dərəcələr, müqəddəs ayin və dini mərasimlər sisteminin adı MASONLUQ VƏ FƏLSƏFƏ downloaded from KitabYurdu.org 48 (Hörmətli Ömər Muhib Burtçənə-nin bir yazısından istifadə olunmuşdur) Fəlsəfə əslən yunanca philosofia, sevgi mənasına gələn (philo) və məlumat mənasına gələn (sophia) sözlərindən meydana gəlir və beləcə “Məlumat sevgisi”, “Hikmət sevgisi”, “Həqiqət sevgisi” mənasını yaradır. Fəlsəfə sözünün ən dəyişməyən, ən sabit izahatı isə belədir: ümumi bir dünya anlayışıdır ki, insanın həyat qarşısında bu və ya belə tərzdə davranışı bu mənadan yaranar.37 İ.Ö. V əsrdə yaşamış Fisagora (Pythagoras) qədər fərqli şeyləri bütün hadisələrin mənşəyini (causualite) axtaran şəxslərə (sofoi) hakim deyilirdi. Fisagor isə özünə böyük bir təvazökarlıq ilə “filosofoi” dedi ki, bu söz “hikmət sevən” mənasına gəlir. Deyirdi ki, “insanın ömrü bütün şeyləri bilmək üçün kifayət deyildir, bu səbəb ilə mən ancaq filosof, hikmət sevən bir insan ola bilərəm”. Əflatun (Platon) da fəlsəfəyə “ağlın həqiqət, yaxşılıq və gözəllik kimi ən yüksək dəyərlər üzərində öz-özünə etdiyi, qənaətə gəldiyi düşüncələr” deyər. ı - Fəlsəfənin mövzusu Ümumiyyətlə, fəlsəfə insanın, kainatın quruluşu və yaradılışı, bir də öz varlığı və yaranma səbəbi üzərində düşünərək meydana gəlib. Bundan əlavə fəlsəfənin tənqidçi bir quruluşu da vardır. Belə ki, bu elm şərhlərinə özündən əvvəlki fikirlərin tənqidi ilə başlar, buna qarşı çıxışlar da fikrin inkişafına təkan verər. Fəlsəfənin heyrətlə başladığı söylənilir; amma bu heyrət fövqəladə downloaded from KitabYurdu.org hala qarşı duyulan təəccüb deyil, adiyə qarşı duyulan heyrətdir. Məsələn, insanın günəşin doğması qarşısında duyduğu heyrətdən nəticə çıxarmağa başladığı şərhlər kimi. Elə heyrət ilə başlayan insanın çevrəsi və özü haqqında ilk şərhləri sehr-cadunu yaratmışdır. Bu şərhlərin simvolları isə izahı ibtidai sənəti - mağara divarlarındakı rəsmləri yaradır. Simvollar ilə edilən bu şərhlər əslində bir düşüncənin ifadə olunması, mücərrədləşməsidir. Düşüncəsini bəzi abstrakt simvollarla yazılı və şifahi ifadə edə bilən tək varlıq insandır. Simvollarla düşünülənlərin ünsiyyəti dil vasitəsilə olur. Ona görə də, simvol qarşılığı olmayan bir şey haqda düşünülə bilməz. Düşüncənin ancaq mücərrədləşərək simvollarla ifadə olunması və ifadə olunan məlumatın insanları və kainatı öyrənmək üçün istifadəsi fəlsəfənin bir “həqiqət sevgisi” olmasını və bunun da sonsuz sərbəst bir mühitdə inkişafım mümkün edər. 2 - Masonluqda vəziyyət Masonluq ruhun, kainatın, dolayısıyla Allahın varlığını və onun yaratdığı insan sevgisi ilə əlaqədar həqiqətləri öyrədir. Bu səbəblə də “fəlsəfidir” deyə bilərik. Halbuki, bir çox şəxslər çox zaman Masonluğun bir fəlsəfəsinin olmadığını iddia edərlər. Hətta bəziləri “Masonluğun bir fəlsəfəsi olmadığı kimi, bağlandığı - müdafiə etdiyi bir elmi, siyasi sistemi də yoxdur” deyərlər. Bu iki zidd fikir zamanla sərt müzakirələrə belə yol açar. Xürafat (Hurafe-dinə sonradan daxil olan yanlış inanclar) və Çevik (feli - əməli, hərəkətli) Masonluq dövrü bir tərəfə downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|